Lütfen Bekleyiniz...

Alerji Testleri Nelerdir? Alerji Testleri Ne İşe Yarar?

Son Güncelleme Tarihi: 05.04.2023
Alerji Testleri Nelerdir? Alerji Testleri Ne İşe Yarar?
İçindekiler

    Alerji Testleri Nelerdir? Alerji Testleri Ne İşe Yarar?

    Alerji şüphesi olan bireylere çeşitli alerji testleri uygulanarak, hangi alerjen maddelerin ve hangi şiddette bir alerjinin var olduğu belirlenebilmektedir. Alerjinin geniş çaplı olarak belirlenebilmesi için 3 çeşit alerji testi mevcuttur ve bu testler üçe ayrılmaktadır; 

    • Prick Testi (Deri Delme Testi)
    • Yama Testi
    • Kan Testi 

    Prick (Deri Delme) Testi Nedir?

    Prick (deri delme) alerji testi, epidermal şekilde uygulanan bir alerjen belirleme yöntemidir. Rinit, astım, ilaç ile gıda alerjisi ve anafilaksiden şüphelenilen bireylere Prick testi uygulanarak; 

    • Gıda,
    • Arı,
    • Ev tozu,
    • Hayvan tüyleri,
    • Polen, 
    • Ot,
    • Mantar gibi alerjenlere karşı duyarlı olup olmadığı, duyarlıysa bu alerjenlerin ne şiddette olduğu saptanır.

    Bu yöntemin uygulamasında hastanın derisine alerjen maddeleri barındıran sıvılar birer damla şeklinde enjekte edilir ve her bir alerjen madde için mikro delikler açılır. Ortalama 10 ila 20 dakikanın ardından deride oluşan reaksiyon ve reaksiyonun büyüklüğüne göre uzman tarafından değerlendirme yapılır. 

    Deri Testi Çeşitleri Nelerdir?

    Deri Prick Testi (DPT): Tip 1, IgE aracılı alerjinin tespit edilmesi için, cilt testlerinin spesifik bir varyantı konumunda bulunan ve doğal alerjenlerle beraber yapılan bir prick-prick testidir (PPT). Doğru yapıldığı ve yorumlandığı takdirde yüksek hassasiyet, güvenlik ve iyi özgüllüğe sahiptir. 

    İntradermal Test (IDT): Bu test, okuma süresine göre hem anında IgE aracılı olan alerjiyi hem de gecikmiş tip olan aşırı duyarlılığı değerlendirmek için kullanılabilmektedir. SPT ile kıyaslandığında duyarlılığı belirtmede etkin olabilen bir testtir.

    Yama Testi

    Gecikmeli tip olan bu test ise hücre aracılı olan ve aşırı duyarlılık reaksiyonları gösteren durumlar için kullanılır. IgE aracılı alerji ile hiçbir ilişkisi bulunmamaktadır. Çoğunlukla temasa yönelik olacak şekilde alerjik hastalıkların tespitinde kullanılan bir yöntemdir. Yama Testi (Patch), alerjik kontakt dermatit yani kimyasal alerjilerin araştırılması konusunda sıkça kullanılır. Yama alerji testi atopik hasta bireyde; 

    • Takı, 
    • Dövme, 
    • Saç boyası, 
    • Kozmetik malzemeleri, 
    • İnşaat malzemeleri gibi kimyasal, metal ve egzama tanısında uygulanan bir tekniktir.

    Uygulamada alerjen varlığının tespit edilmesini sağlayacak maddeler deriye sürülür ve steril bir bant yardımı ile üstü kapatılır. Bant 24 ile 72 saat süresince bekletilir ve oluşan kızarıklık ve kabarcıklara ve bunların büyüklüklerine göre alerjenler ve şiddetleri saptanmaktadır.

    Kan Testleri

    Kan testleri, gıda alerjenlerinin belirlenmesinde cilt testiyle beraber değerlendirildiği vakit daha verimli sonuç veren, ancak cilt testlerine kıyasla daha az duyarlı olan bir alerjen tespit tekniğidir. Kan testi, çoğunlukla ağır deri hastalıklarının olduğu, deri testinin uygulanamadığı şartlarda tercih edilen ve genellikle çocuklara yapılan bir testtir. Uygulama atopik hasta bireyden yeterli ölçüde kan alınarak gerçekleştirilir. Hastanın kanındaki IgE yani ‘’İmmunglobulin E’’ antikor düzeyi ölçülerek sonuç vermektedir.

    Alerji Testleri Nasıl Uygulanır?

    Alerji testleri 3 ayrı teknik yardımıyla uygulanmaktadır:

    Çizme Testi (Prick Test)

    Önkolun iç noktasına 1 damla alerjen damlatılır ve steril bir lanset ile deride bir çizik atılır. Kullanılacak olan alerjen sayısı fazla ise işlem sırt bölgesine de yapılabilmektedir.

    Deri İçi Test (İntradermal Test)

    Sıvı halde bulunan eser miktarda alerjen, çok ince bir iğnesi olan enjektör yardımı ile derinin içine enjekte edilir. Bu testte de kullanılacak olan alerjen sayısına göre kol ya da sırt bölgesi tercih edilebilir. 

    Yama Testi (Patch Test)

    Bu teknikte ise alerjenler yapışkan bir bant üstüne yerleştirilmiş küçük kuyucuklar içerisine konularak sırt bölgesine ya da başka bir vücut bölgesine yapıştırılmaktadır. Yapışkan bant sırtta 48 ile 72 saat arası kalmaktadır. Yoğun kaşıntı ya da başka bir rahatsızlık hissedilmesi durumunda yama bandı daha erken çıkartılıp doktora başvurulabilir.

    Alerji Testleri Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

    Deri Prick Testi Ne Zaman Yapılır?

    Deri Prick Testinin yapılması uygun olan durumlar şunlardır:

    Astım,

    Alerjik Rinit (Alerjik nezle),

    Egzama (Atopik dermatit) (IgE ye bağlı alerji şüphesi olan bireylerde),

    Şüpheli gıda alerjisi, 

    Şüpheli ilaç alerjisi,

    Arı ve böcek alerjileri,

    Şüpheli mesleki alerjik hastalığına sahip olanlar,

    Tetikleyici bir alerjenden şüphelenilen kronik kurdeşen vakalarında,

    IgE’ye bağlı alerjiden şüphelenilen alerjik bronkopulmoner aspergillozis, eozinofilik özofajit ya da eozinofilik gastroenterit gibi ender rastlanan durumlarda da deri prick testi uygulanabilmektedir.

    Deri Prick Testinin Yapılması Ne Zaman Uygun Olmaz? 

    Deri prick testinin yapılmasının uygun olmadığı durumları ise şu şekilde sıralayabiliriz:

    • Şüpheli gıda intoleransı vakalarında,
    • Alerjen tarafından tetiklendiğini belirten bir niteliği olmayan kronik kurdeşen vakalarında,
    • Kilo vermek amacıyla test yaptırmak isteyen bireyler,
    • Gıda katkı maddesi, koruyucular, renklendiriciler ile ilgili olduğu düşünülen semptomlara sahip olanlar,
    • Alerji aşısının etkinliğini değerlendirme amacıyla yapılması (Arı alerjisinin takibinde yararlı olabilmektedir.),
    • Parfüm, deterjan ve kimyasallar gibi tahriş edicilerle akciğer semptomları olan vakalarda,
    • Herhangi bir semptom göstermeden alerjinin varlığının taranması için,
    • Uzun süreli bitkinlik durumlarında,
    • Alerjik belirtilerin olmadığı cilt döküntüleri,
    • Migrene bağlı vakalarda alerji testi yarar sağlamamaktadır. Ancak hormonlara karşı alerjik bir durum oluşmuşsa test yapılması düşünülebilir.

    Alerji Testleri Öncesinde Nelere Dikkat Etmek Gerekir?

    Hastanın teste tok olarak gelmesi tercih edilmektedir. Testin uygulanacağı gün hastanın aktif bir şikâyeti var ise mutlaka belirtmelidir. Testi etkileyebileceğinden dolayı hastanın kullanmakta olduğu tüm ilaçlar ile alakalı test öncesinde bilgi vermesi gerekmektedir. Uygulama sırasında oluşan ve işlem ile alakalı olduğu düşünülen şikâyetler için doktora danışılması en uygun davranıştır.

    Alerji Testleri Hangi Bölümde Yapılır ve Tahmini Süresi Nedir?

    Test doktor gözetimi altında hemşireler vasıtasıyla cildiye (dermatoloji) bölümünde yapılmaktadır. Her bir test yaklaşık 5 ile 10 dakika arası kısa bir zamanda tamamlanır. Çizme ve deri içi test 15 ile 20 dakikanın ardından değerlendirilirken, yama testi ise 48 ile 72 saatin ardından değerlendirilmektedir. 

    Hangi testin uygulanacağı hastanın şikâyetleri göz önüne alınarak hekim tarafından belirlenir. Testlerde ‘alerjen’ olarak isimlendirilen ve alerjiye sebep olan maddeler kullanılır. Hangi alerjenlerin kullanılacağı konusu da yine hekim tarafından belirlenmektedir. Ayrıca çizme ve deri içi testlerinde, sonuçların doğru biçimde yorumlanması için olumlu kontrol (histamin) ve olumsuz kontrol (alerjen içermeyen madde) kullanılmaktadır.

    Çizme ve deri içi testlerinde alerjenin enjekte edildiği bölgede 15 ile 20 dakika içinde belli düzeyde kabarıklık ve kızarıklık gibi sorunların oluşması sonucunda uygulama sonucu olumlu kabul edilir. Yama testinde ise 48 ile 72 saat sonra alerjen enjekte edilen bölgede kızarıklık, kaşıntı ve sulanma gibi sorunların oluşumu durumunda sonuç yine pozitif kabul edilmektedir.

    Alerji Testleri Riskleri ve Komplikasyonları Nelerdir?

    Alerji testlerinde istenmeyen durumların yaşanma olasılığı çok düşüktür. Alerjisi fazla olan hasta bireylerde abartılı deri tepkisine bağlı olarak, uygulama yapılan bölgede beklenenden fazla kızarıklık ile kaşıntı, yama testinde ise bül (içi sıvı dolu şeffaf kabarcık) gelişimi görülebilir. Hayatı tehdit eden durumlar ise çok ender olarak gözlemlenmiştir.

    Alerji Testlerinin Yararları Nelerdir? Testin Uygulanmaması Durumunda Karşılaşılabilecek Sonuçlar Nelerdir?

    Testler yardımı ile bireyin hangi maddeye alerjisi olduğunun bulunması tedaviyi yönlendirebilmektedir. En önemli faydası budur. ‘’Testlerin alternatifi var mıdır?’’ sorusuna ise şu şekilde cevap verebiliriz; çizme testi ve deri içi testin alternatifi bireyin kanı alınarak kanda alerji aranması yöntemidir. Fakat bu uygulama diğerlerine oranla daha az duyarlıdır ve sonuçların çıkması için daha fazla süreye ihtiyaç duymaktadır. Yama testinin ise bir alternatifi yoktur. Eğer birey test olmayı kabul etmiyorsa, şikâyetleri doğrultusunda ilgili alerjene karşı alerjik kabul edilir ve bundan uzak durması önerilir.  

    Hızlı Randevu Al
    Bizimle İletişime Geçin

    İlgili İçerikler
    Ara Onlıne Randevu
    Canlı Destek
    -
    Canlı Destek