Lütfen Bekleyiniz...

Bademcik Nedir? Ne İşe Yarar? Bademcik Ameliyatı

Son Güncelleme Tarihi: 05.04.2023
Bademcik Nedir? Ne İşe Yarar? Bademcik Ameliyatı
İçindekiler

    Bademcik Nedir?

    Bademcik, dil kökünün iki tarafında da bulunan bir organdır. Tonsil olarak da adlandırılan bademcik, vücuda gelen mikropları toplar ve bu mikroplara karşı vücutta savunma maddelerinin oluşumunu tetikler. Bademcikler, vücuttaki işlevleri bakımından, özellikle de erken çocukluk döneminde önem taşır. Zira bademcikler sayesinde bağışıklık sistemi, mikroplara karşı daha dirençli hale gelir. Ancak bademciklerin vücuttaki işlevleri yaş ilerledikçe azalmaya başlar. Bazen 4-5 yaş civarındaki çocukların maruz kaldıkları enfeksiyon sebebiyle bademcikleri aşırı büyür ve bademcik fonksiyonu sekteye uğramaya başlar. Bu raddeden sonra, vücudu korumak için var olan bademcik artık zarar vermeye başlar. Bademcik boyutları bazı çocuklarda oldukça büyür ve günlük hayat kalitesini son derece olumsuz etkilemeye başlar. Yemek yerken veya soluk alırken dahi sorun çıkmaya başlar. Bu tip bir durum söz konusu olduğunda, bademciklerin alınması zaruri hale gelir. Vücudumuzda bademciklerin yaptığı işlevi üstlenen ve aynı yapıya sahip dokular bulunduğu için, bademciklerin alınmasıyla bağışıklık sisteminde herhangi olumsuz bir etki görülmez.      

    Bademcik Ne İşe Yarar? Geniz Etinden Farkı Nedir?

    Bademcikler ve geniz eti, vücudun bağışıklık sisteminde önemli etkiye sahip lenfoid dokulardır. Bademcikler ve geniz etinin üretiminden sorumlu olduğu lenfositler ve antikorlar, bağışıklık sistemine yardımcı olarak görev alırlar. Bademcik ve geniz eti her ne kadar birbiriyle karıştırılsa da, aralarında farklar bulunmaktadır. Bademcikler dil kökünün her iki tarafında yer alırken, geniz eti nazofarenks (üst yutak) adı verilen geniz bölgesinde bulunur. Bademcikler bir kapsüle sarılı olup yutak kasları ile bağlantıyı da bu kapsül sayesinde gerçekleştirir; geniz eti ise herhangi bir kapsüle sahip değildir.   

    Bademcikler Neden Şişer?

    Bademciklerin şişmesindeki asıl neden, vücudu mikroplardan koruma ile görevli bu organın virüs ya da bakterilerle enfekte olmasıdır. Bademciklerin virüs ya da bakterilerle enfekte olması sonucu bademcikler şişmeye başlar.

    Bademcik Şişmesine Neden Olan Virüsler Nelerdir?

    Çoğunlukla virüslerden dolayı şişen bademciklerin enfekte olmasına yol açabilecek virüsleri şu şekilde sıralayabiliriz:  

    • Adenovirüsler: Oldukça yaygın olan adenovirüsler, boğaz ağrısı, soğuk algınlığı ve bronşit gibi sıkıntılara yol açar. 

    • Epstein-Barr virüsü (EBV): Bu virüs, öpücük hastalığı olarak da bilinen mononükleoza yol açar. Hastalığın yayılma aracı ise tükürüktür.

    • Herpes Simpleks virüsü tip 1 (HSV-1): Uçuk hastalığına yol açan bu virüs, bademciklerin şişmesine de sebep olabilen virüslerden biri olarak öne çıkar. Herpes enfeksiyonları söz konusu olduğunda, bademciklerde çatlaklar ve kabarcıklar ortaya çıkabilir.

    • Sitomegalovirüs (CMV, HHV-5): Sitomegalovirüs, herpes familyasına mensup bir virüs olarak vücuda farklı yollarla girer. Bununla birlikte, bağışıklık sistemi zayıflayan bireylerde veya kadınların gebelik dönemlerinde ortaya çıkabilir. 

    • Rubeola (kızamık virüsü): Son derece bulaşıcı olan rubeola (kızamık virüsü), mukus veya tükürük yoluyla bulaşır.

    Bademcik Şişmesi Yaşayan Bireylerde Görülen Belirtiler Nelerdir?

    • Tahriş olan bademcikler

    • Boğaz ağrısı

    • Ateş

    • Bademcikler üzerinde görülebilen beyaz veya sarı lekeler

    • Boyun bölgesinin yan taraflarında ağrı

    • Yutma ve yutkunma zorluğu

    • Baş ağrısı

    • Ağız kokusu

    • Yorgunluk ve halsizlik

    Bademcik Şişmesi Nasıl Engellenir?

    Bademciklerin şişmesine neden olan bakteriler ve virüsler oldukça bulaşıcıdır. Bu nedenle, bu bakteri ve virüslerden uzak durmak için bazı önlemler almak şarttır. Genel olarak alınması gereken önlemleri ise kabaca şu şekilde sıralayabiliriz:

    • Hasta kişilerle temastan olabildiğince kaçının.

    • Ellerinizi her biri en az 20 saniye olmak üzere sık sık yıkayın ve bir yere temas ettiğinizde elinizi vücudunuza sürmemeye özen gösterin. 

    • Ellerinizi özellikle de bir yerlere temas ettiyseniz gözlerinizden, ağzınızdan ve burnunuzdan uzak tutun.

    • Kişisel bakım eşyaları ve malzemelerini paylaşmaktan imtina edin.

    • Başkalarının yemeğini yemeyin ya da içtikleri bardaktan içmeyin. Bu kişi tanıdığınız da olsa, bu tavsiyeye kulak verin. 

    • Eğer hastaysanız, bu dönemde kullandığınız diş fırçanızı vs. iyileştikten sonra yenilemeye özen gösterin.

    • Bağışıklık sisteminizi kuvvetli tutabilmek için düzenli ve sağlıklı bir beslenme alışkanlığı edinin. Ayrıca düzenli ve yeterli uykuya muhakkak özen gösterin.  Bunların yanı sıra düzenli egzersiz yapmaya gayret edin. 

    • Sigara içiyorsanız muhakkak bırakın ve pasif içici olmaktan da kaçının. Dolayısıyla sigara içilen ortamlarda durmayın.

    Bademcik Şişmesine Ne İyi Gelir?

    Bademcik şişmesine iyi gelebilecek bazı durumları şu şekilde sıralayabiliriz:

    • Meyan pastilleri: İçeriğinde doğal antienflamatuar niteliği taşıyan bileşenler bulunduran pastiller, boğaz ağrılarını azaltmanın yanı sıra tedavi sürecine de destek olabilir. Özellikle de meyan içeren pastiller, güçlü antienflamatuar niteliklere sahip olmalarıyla ön plana çıkmaktadır. 

    • Saf bal ile hazırlanan ılık çaylar: llık içecekler, bademcik iltihabının yol açtığı yutkunma zorluğu ve ağrı gibi rahatsızlıkları hafifletebilir. Güçlü antibakteriyel niteliğe sahip olan saf bal, bademcik iltihabına yol açan enfeksiyonların tedavisinde destek olabilir.

    • Hava nemlendiricileri: Boğazın daha fazla tahriş olmasına sebep olan kuru hava, bademcik şişmesinde son derece olumsuz etkilere sahiptir. Bu nedenle, kuru havanın yol açtığı olumsuzlukları hava nemlendiricileri sayesinde ortadan kaldırmak mümkündür. Havaya nem eklenmesini sağlayan bu aletler, boğaz ve bademciklerde gelişen ağrıyı hafifletmeye yardımcı olabilir. Bilhassa geceleri uyku esnasında odanın nemli tutulması önem arz etmektedir. 

    • Son olarak, tuzlu su ile gargara yapmak da bademcik şişmesine iyi gelmektedir. 

    Bademcik Hastalıkları Nelerdir?

    Bademciklerde en çok sıkıntı oluşturan faktörler, iltihaplar ve aşırı büyüme olarak öne çıkmaktadır. Nüks eden bademcik iltihapları ise genellikle erişkinlerde görülmektedir. Bademcik iltihapları ile birlikte bademcik çevresinde apseler, kronik bademcik iltihabı ve kötü ağız kokusu meydana gelebilir. Bunların yanı sıra, her ne kadar nadiren gerçekleşse de, bademciklerde tümör oluşumu da meydana gelebilir.

    Bademcikler Hangi Durumlarda Alınır?

    Vücudu koruma işlevine sahip bademcikler, belli bir raddeden sonra alınmak zorundadır. Bademciklerin alınmasını gerektirecek durumlar ise şu şekilde sıralayabiliriz:

    • Bademcik iltihabı sık sık nüks ettiğinde,

    • Kişide uyku apnesi görüldüğünde (uykuda solunum durmasına neden olan rahatsızlık),

    • Bademcik apsesi görüldüğünde,

    • Kötü huylu bademcik tümörü şüphesi olduğunda,

    • Aşırı bademcik büyümesine bağlı olarak solunum ve yutma güçlüğü yaşandığında,

    • Lenf bezlerinin şişmesine yol açan kronik bademcik iltihapları meydana geldiğinde,

    • Kişide ağız kokusu yapmaya başladığında,

    • Son olarak, çene yapısını bozan geniz eti ve bademcik büyümeleri meydana geldiğinde.

    Bunların yanı sıra, solunum bozukluğu ya da horlamadan muzdarip çocuklarda da bademcik ve geniz eti birlikte alınmaktadır. 

    Bademcikler Ne Zaman Alınmalıdır? Bademcik Alınma Yaşı Kaçtır?

    Çocuk yaş grubu hastalığı olarak bilinen bademcik hastalıkları, yetişkin bireyleri de etkileyebilmektedir. Operasyon için belirlenen alt yaş sınırı ise 3’tür. Ancak zorunlu durumlar, bu sınırın istisnası olarak kabul edilmiştir. Her yaştaki bireylere uygulanabilen bademcik operasyonları, çoğunlukla 3-5 yaş grubundaki çocuklara uygulanmaktadır. Bademcik ameliyatı için üst yaş sınırı ise bulunmamaktadır. Bademcik ameliyatı için gerekli şartlar oluştuğu takdirde, bademciğin alınması gerekmektedir. Bu aşamada ‘’çocuk biraz daha büyüsün, ileride bademciğini aldırırız’’ diye düşünmek son derece yanlış olacaktır.

    Bademcik Ameliyatı Nasıl Yapılır?

    Bademcik ameliyatı için çoğunlukla tercih edilen yöntem genel anestezidir. Ancak bazı özel durumlar söz konusu olduğunda, lokal anestezi de gündeme gelmektedir. Anestezi işleminin hemen sonrasında özel bir alet yardımıyla ağız açılır. Akabinde bademcik çevresindeki örtü ve kaslar ayrıştırılıp bademcikler alınır. Sonraki aşamada ise gerekli kanama kontrolleri yapılır ve operasyon sona erer.   

    Bademcik Ameliyatından Sonra Nelere Dikkat Edilmelidir?                          

    Bademcik ameliyatının ardından dikkat edilmesi gereken bazı hususlar mevcuttur. Bu hususları şu şekilde sıralayabiliriz:

    • Bademcik ameliyatının sonrasındaki 24-48 saatlik dilimde birey yeterince dinlenmelidir.

    • Bu süreçte kişi araba kullanmamalı ve yorucu aktivitelerden uzak durmalıdır.

    • Ameliyattan sonraki ilk 10 gün yaranın iyileşebilmesi adına sert gıdalar tüketmemeye özen gösterilmelidir; bunun yerine yumuşak ve sıvı gıdalar tavsiye edilmektedir. 

    Bademcik ve Geniz Eti Ameliyat Edilmezse Ne Olur? 

    Şayet bademcikler aşırı büyüdüyse ve geniz etinin de büyümesine bağlı olarak uyku apnesi gibi sıkıntılar yaşanıyorsa, ameliyat kaçınılmaz seçenek olarak öne çıkmaktadır. Eğer ameliyat yapılmazsa yaşanabilecek sıkıntıları ise şu şekilde sıralayabiliriz:

    • Uykuda nefes kesilmesi sonrasında ortaya çıkabilecek akciğer ve kalp yetmezliği 

    • Aritmi (Kalp ritmi bozukluğu) ve Hipertansiyon (yüksek tansiyon) 

    • Büyüme ve gelişmede sıkıntılar yaşanabilir. Zira büyümüş bademcikler ve geniz eti alındığı zaman, çoğu çocukta gözle görülür bir büyüme ve gelişme farkı ortaya çıkmaktadır.

    • Sürekli olarak ağızdan nefes alınacağı için yüz ve çene kemiklerinde şekil bozuklukları meydana gelir.

    • Diş sıkıntıları ve çene kapanma bozuklukları

    • Kronik orta kulak iltihabı

    • Sinüzitler

    • Uykuda ani ölüm

    Şayet ameliyat sık sık nüks eden ya da kronik bademcik iltihabından dolayı gerekiyorsa, ameliyatın yapılmaması şu sonuçlara yol açabilir: 

    • Kalp yetmezliğine yol açabilecek kalp romatizması ve kalp kapakçığı iltihabı,

    • Gelecekte böbrek yetmezliğine de yol açabilecek böbrek iltihabı,

    • Vücutta gelişen çeşitli kronik hastalıklar, 

    • Sürekli yorgunluk,

    • Halsizlik.

    Hızlı Randevu Al
    Bizimle İletişime Geçin

    İlgili İçerikler
    Ara Onlıne Randevu
    Canlı Destek
    -
    Canlı Destek