Lütfen Bekleyiniz...

Bel Kayması Nedir? Bel Kayması Belirtileri ve Tedavisi

Son Güncelleme Tarihi: 05.04.2023
Bel Kayması Nedir? Bel Kayması Belirtileri ve Tedavisi
İçindekiler

    Bel Kayması (Spondilolistezis) Nedir?

    Vücudun dik formunun oluşmasını sağlayan omurga yapısı, bir çizgi üstünde birbirinin ardı sıra gelen kemiklerden oluşur. Omurga üstünde meydana gelebilecek en küçük bir yanlış hareket bile bu benzersiz yapının bozulması ile sonuçlanabilmektedir. Bu yapının üst bölümünde yer alan omurga kemikleri, belirli sebepler dolayısıyla alttaki omurga kemiklerine göre kayma yaşamaya başlar. Öne veya arkaya doğru gerçekleşen bu kayma durumu, tıp dilinde spondilolistezis, halk dilinde ise bel kayması olarak bilinmektedir.

    Bel Kayması Neden Olur?

    Omurga yapısında meydana gelen bel kayması, doğuştan veya sonradan olmak üzere çeşitli sebeplerden dolayı gerçekleşebilir. ‘’Bel kayması nasıl olur?’’ sorusuna ise birden fazla yanıt verilebilir. Eklemlerde meydana gelen iltihap, kireçlenme ya da sıvı oluşumu gibi sebepler kemik rahatsızlıklarından kaynaklanan bel kayması sebepleri arasında yer alır. Ayrıca doğum aşaması esnasında oluşan komplikasyonlar ve vücudun yapısından kaynaklanan kalıtsal problemler, doğuştan kaynaklanan bel kaymasına sebep olabilir.

    Belde disk kayması olarak da bilinen bu durumun sonradan gelişmesine en önemli neden olarak yaşanan sakatlıklar gösterilmektedir. Spor ya da egzersiz sırasında yapılan ani hareketler, vücudun kaldırabileceği miktardan daha fazla ağırlık kaldırmak ve futbol gibi fiziksel rekabeti gerektiren sporlarda yaşanan kontrolsüz hareketler ya da çarpışmalar bel kaymasını tetikleyen dış sebepler arasında yer almaktadır.

    Bel Kayması Belirtileri Nelerdir?

    Bel kayması hastalığının en tipik belirtisi, yürürken sık sık durup dinlenme ihtiyacı hissetmektir. Birey yürürken aniden bacaklarında bir ağrı hissi oluşur ve durmak zorunda kalır. Ancak bir süre dinlendikten sonra yeniden rahatlıkla yürür hale gelmektedir. Yürürken çok kısa zaman aralıkları içinde durmak, belde bir kanal darlığı olduğunun habercisidir. Kanal darlığı ise çoğunlukla bel kayması sebebiyle oluşan bir hastalıktır. 

    Bunun dışında her iki bacak ile uzun zaman ayakta durmakla ya da uzun zaman oturmakla meydana gelen uyuşukluklar ve yanma hissi bel kayması belirtileri arasında yer alabilmektedir. Ayrıca gece vakti bacaklara sık sık kramp girmesi ve bacakların sık sık tutulması da bel kaymasının belirtileri arasında yer alabilmektedir.

    Bel Kayması Türleri Nelerdir?

    Bel kayması tipleri doğuştan ya da sonradan kaynaklı olarak iki ayrı grupta incelenebilmektedir. Tıp dilinde “konjenital spondilolistezis” olarak tanımlanan doğuştan kaynaklanan bel kayması vakalarında, omurlar gelişim bozukluklarına bağlı bir biçimde görülmektedir. Sık sık L5 ile S1 omurları arasında meydana gelen “konjenital spondilolistezis” vakalarına kadınlarda erkeklere oranla iki kat daha fazla rastlanmaktadır. Ancak bütün bel kayması vakalarının yalnızca %5'i doğuştan sebeplerden kaynaklanmaktadır. İki omur arasındaki bağın zayıflığından kaynaklanan bu sorun, adolesan dönemi olarak tanımlanan ergenlik döneminde ağrı şikâyetlerine sebebiyet verse de yetişkinlik döneminde ciddi bir problem oluşturmayabilir. Şiddetli görülen vakalarda ise şiddetli ağrı şikâyeti, bacaklarda ya da kollarda felç ve idrar tutamama gibi belirtilere rastlanılmaktadır. Doğuştan kaynaklanmayan ve yaygın bir biçimde görülen bel kayması türlerinin bir kısmı aşağıda şunlardır;

    Dejeneratif Spondilolistezis: Özellikle de yaşın ilerlemesiyle beraber, omurga ve etrafında bulunan dokuların birbiri üzerinde kayması ile meydana gelir. Omurga ve omurgayı çevreleyen bağ dokularında yaşlanmaya bağlı bir biçimde meydana gelen yıpranma, özellikle 40 yaş ve üzeri bireylerde görülmektedir. Dejeneratif spondilolistezis olgularına çoğunlukla dar kanal hastalığı da eşlik etmektedir. Bacak ve bel ağrılarına ek olarak bacaklarda hissizlik ve güçsüzlük şikâyetleri, yürümede zorluk çekme, bel eğiminde gözlemlenen artış gibi semptomlar bu rahatsızlıkta en yaygın olarak görülen şikâyetler arasında yer almaktadır. Ayakta durmak ve yürümek gibi fiziksel aktiviteler esnasında da şikâyetlerde artış olabilmektedir.

    Spondilolizis: Vücudun üst kısmına kıyasla daha hareketli olan bel bölgesine aşırı yüklenmeden dolayı kırık oluşur. Stres kırığı olarak da isimlendirilen bu durumda üst bölümde yer alan omur, aşağı doğru kayar. Dinlenme esnasında semptom göstermeyen stres kırığına bağlı olarak gelişen bel kayması vakalarında ilk semptom, kalça ve belde görülen ağrılardır. Bazı vakalarda, kaslarda güçsüzlük hissi, gerilme, bacaklarda hissizlik ve yürüme zorluğu çekme gibi semptomlar görülebilir. Fakat genellikle klinik hiçbir semptom vermeyen stres kırıkları, çoğunlukla farklı rahatsızlıklar dolayısıyla yapılan radyolojik görüntüleme esnasında ortaya çıkmaktadır.

    Travmatik Spondilolistezis: Yaşanan kaza ve sakatlanmalara bağlı olarak akut biçimde görülen travmatik spondilolistezis vakalarında ağrı, birey ayakta durduğu esnada ve hareket etmesi ile birlikte artmaktadır. Travmanın olduğu noktada oluşan ağrının şiddeti ve gösterdiği diğer nörolojik belirtiler, travmanın büyüklüğüne göre farklılık göstermektedir. Ağrının sebebi genellikle omurlar arasında yer alan disklerde ortaya çıkan dejenerasyon veya disk yapısının bozulmasından dolayı fonksiyonlarının yerine getirememesi olarak görülmektedir. Bir diğer neden ise omurlar arasında yer alan faset ekleminin, travmaya maruz kalıp parçalanmasıyla meydana gelen faset artrozudur.

    Bel Kayması Tanı Yöntemleri Nelerdir?

    İlk olarak bu gibi durumlarda bireylerin atması gereken en önemli adım doktora gitmektir. Zira omurgaya yapılabilecek doğru olmayan bir müdahale, kalıcı sakatlıklara ve inanılmaz bir acıya sebep olabilmektedir. Muayene sırasında doktor tanı için bir MR testi isteyebilir veya hareketli grafi (öne ya da arkaya eğilme gibi) ile yapılan test sonucuyla tanı koyabilir. Farklı pozisyonlarda çekilen MR aracılığıyla omurda kaymanın gerçekleşip gerçekleşmediği ya da omurdaki kaymanın ne düzeyde olduğu tespit edilebilmektedir.

    Bel Kayması Tedavisi Nasıl Yapılır?

    Bel kayması için uygulanan tedavi yöntemleri, rahatsızlığın ne kadar ilerlediğine ve hangi evrede olduğuna bağlı olarak değişiklik göstermektedir. Eğer hasta bireyde önemli bir bulgu ya da belirti görülmezse medikal tedavinin yapılması önerilir. Fizik tedaviye ek olarak bel kayması için korse ile ağrı kesici kullanılması önerilir ve evde dinlenme ile hasta bireyin durumu takip edilir. Sürekli istirahat etmek ve ani hareketlerden uzak durmakta tedavi aşamasında destekleyici unsurlar arasında bulunmaktadır. Eğer bel ve sırt bölgelerinde ağrılar oluşursa, bölgelere steroid enjeksiyon uygulanarak bu ağrıların giderilmesi sağlanır. Medikal tedavi ile iyileşme göstermeyen durumlarda ve ilerlemeye doğru giden bel kayması rahatsızlıklarında cerrahi müdahale yoluna başvurulmaktadır. Cerrahi operasyonda hastanın kayan omurunun tekrardan doğru yerine sabitlenmesi ve yerinden hareket etmemesi amaçlanmaktadır.


    Bel Kayması Hakkında Sıkça Sorulan Sorular


    Bel Kayması Ameliyatı Nasıldır?

    Bel kaymasında cerrahi operasyon kararı, hastalığın medikal yöntemler ile tedavi edilemeyecek seviyeye gelmesi üzerine verilmektedir. Hasta bu evrede cerrahi operasyon ile tedavi edilir ve bel kaymasına neden olan omurların tekrardan düz bir şekle kavuşması sağlanmaktadır.

    Bel Kayması Ameliyatı Riskleri Nelerdir?

    Her cerrahi operasyonda olduğu gibi bel kayması ameliyatı sırasında da çeşitli komplikasyonlar ortaya çıkabilmektedir. Fakat bu risklerin gerçekleşme ihtimali, modern tedavi tekniklerinin uygulanmasından dolayı çok düşüktür.

    Bel kayması operasyonu için takılacak vida, kemiğin içinde açılan bir kanal yardımıyla ilerler. Vida kemiğin içinde ilerlerken sinirlere temas etmesi veya sinirleri kesmesi durumunda hasta kalıcı felç riski ile karşılaşabilmektedir. Diğer bir yandan, platin uygulamasının vücutta enfeksiyon gibi bir yan etkiye sebep olup olmadığı da düzenli olarak takip ve kontrol edilir. Ameliyat sırasında gelişen enfeksiyon da bel ameliyatının riskleri arasında yer alabilmektedir.

    Bel Kayması Ameliyatı Sonrası Nelere Dikkat Edilmelidir?

    Bel kayması operasyonundan sonra hasta günlük yaşamına azami ölçüde dikkat etmelidir. Omurga üstünde cerrahi işlem gerçekleştiğinden dolayı oturma ve kalkma sırasında ani hareketlerden uzak durmalıdır. Bunun yanı sıra hasta, tam olarak iyileşmeden yorucu, zorlayıcı ve ani hareket gerektiren aktivitelerde bulunmamaya dikkat etmelidir.

    Bel Kayması Ameliyatı Sonrası İyileşme Süreci Nasıldır?

    Bel kayması operasyonundan sonraki iyileşme aşamasında platinin durumunu tespit ve kontrol etmek için düzenli doktor kontrolü çok önemlidir. Fizik tedavi aşamasında ise fizyoterapi desteği sağlanarak iyileşme hızının artması amaçlanmaktadır. Operasyon geçiren birey, herhangi bir olumsuzluk yaşanmaması durumunda 15 ile 20 gün içinde günlük yaşamındaki temel faaliyet ve aktivitelere dönebilmektedir. Nihai iyileşme süreci ise 4 ile 6 ay arasındaki süreçte sona ermektedir.

    Bel Kayması Tedavi Edilmezse Ne Olur?

    Bel kemiği kaymasının tedavisi, teşhis konulmasının hemen ardından başlamalıdır. Eğer tedavi evresi gecikirse hasta bireylerde şiddetli bel ağrısına ek olarak; 

    • Belden aşağısında hissizlik,
    • Eklem ağrısı,
    • Kamburluk,
    • İdrarı tutamama, 
    • Cinsel isteksizlik gibi problemler baş gösterebilmektedir. 

    İlerleyen aşamalarda ise tedavi edilmeyen bel, kısmi felç gibi çok daha ciddi sağlık problemleri ile karşı karşıya kalabilmektedir.

    Hızlı Randevu Al
    Bizimle İletişime Geçin

    İlgili İçerikler
    Ara Onlıne Randevu
    Canlı Destek
    -
    Canlı Destek