Lütfen Bekleyiniz...

Böbrek Nedir? İşlevi Nedir? Böbrek Sağlığını Korumanın Yolları

Son Güncelleme Tarihi: 13.09.2023
Böbrek Nedir? İşlevi Nedir? Böbrek Sağlığını Korumanın Yolları
İçindekiler

    Böbrek Nedir?

    Böbrekler, kahverengi fasulye biçiminde iki küçük organa verilen isimdir. Bireyin bel hizasında, omuriliğin her iki yanında göğüs kafesinin altında, sırta daha yakın bir konumda vücudun iki yanında birer tane bulunmaktadır. Ebatları birbirleri ile benzer boyutlardadır. Böbrekler, mesane ve üreter gibi vücuttaki ürenin yani idrarın taşındığı ve depolandığı organlarla ilişkilidir.

    Böbreklerin vücutta bir hayli önemli ve hayati işlevleri mevcuttur. Bu nedenle birçok kişi, böbrek sağlığını korumanın yolları hakkında çeşitli araştırmalar yapar. Böbrek, öncelikle bireyin kanında bulunan suyu, asitleri ve atıkları temizler ve filtreler. Ardından bu atıkların vücut dışına atılması için idrar haline getirirler. Ancak böbrekler bir biçimde hastalanırlar, hasar görürler ya da yara dokusu sayesinde kaplanırlarsa normal görevleri olan kandaki tuzlar ile kalsiyum gibi mineraller ve su arasında daha sağlıklı bir denge sağlama işini düzgün bir biçimde gerçekleştiremezler.

    Böbrekler ayrıca bireyin tansiyonunu yönetmeye, kemikleri kuvvetli tutmaya ve kanda oksijen taşımakla görevli olan alyuvar hücrelerini yaratmaya yardımcı olan hormonlar üretirler. Oldukça önemli ve hayati fonksiyonları olan bu böbreklerden kaynaklanan ağrı gibi herhangi bir hastalık veya hasar belirtisine özellikle dikkat etmek gerekmektedir.

    Böbreğin İşlevi Nedir?

    Böbrekler vücudun en önemli organların arasındadır. Kandan atık ürünlerin süzülüp temizlenmesinden ve sıvı fazlasının idrar biçiminde atılmasından sorumludurlar. Böbrekler, hem de kan basıncının düzenlenmesi, yeni kırmızı kan hücrelerinin yapılması ve kemiklerin daha sağlıklı olmasında da yardımcıdırlar.

    Böbrek Hastalıklarının Belirtileri Nelerdir?

    • Çabuk yorulma, bulantı, kusma
    • İdrarda meydana gelen değişiklik (Kanlı, çay rengi, köpüksü olması)
    • İdrar yapma alışkanlığında değişimler (Miktarda artma ya da azalma, idrara sıkışma, idrar yaparken yanma hissi, gece idrara çıkma)
    • Ayak bilekleri, el ve yüzde şişme
    • Yüksek kan basıncı
    • Nefes darlığı, nefes almada zorluk
    • Tat almada bozukluk, kötü kokulu nefes

    Böbrek Sağlığı İçin Risk Teşkil Eden Durumlar Nelerdir?

    Şeker Hastalığı (Diyabet)

    Böbrek hastalığı diyabetin bir komplikasyonu olarak meydana gelebilir. İyi kontrol edilmemiş kan şekeri böbreklerdeki kan damarlarını tahribata uğratır ve bu diyabet böbrek hastalığı gelişmesinde en önemli sebeplerden biridir.

    Hipertansiyon (Yüksek Kan Basıncı)

    Kontrol edilememiş hipertansiyon böbreklerdeki kılcal damarların yapısını bozar. Bunun neticesinde böbrekler hastalanır ve normal fonksiyon göremez duruma gelir.

    Taş Hastalığı

    Böbrek ve idrar yollarında meydana gelen taşlar böbrek dokusunda bulundukları konum itibarıyla ya direk olarak veya idrar akışını engelleyerek kalıcı hasara neden olabilirler.

    Nefritler

    Glomerülonefrit değişik sebeplerle böbrek damarlarında yangıya neden olur; bu durum daha sağlıklı böbrek dokusunu hasara uğratır, idrarda protein kaçağı, kan görülmesi ve ilerleyici böbrek hastalığına sebep olur. Piyelonefrit tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonlarının böbreklere doğru yukarı yayılmasıyla meydana gelir.

    Yapısal Bozukluklar

    Polikistik böbrek hastalığında böbreklerde çok sayıda kist olarak isimlendirilen, içleri sıvı dolu kesecikler mevcuttur. Normal böbrek dokusu bu kistlerle yer değişir.

    İlaçlar/Toksinler

    Özellikle böbreklerden atılımı olan ilaçlar ilk sırada olmak üzere pek çok ilacın böbrek fonksiyonlarını olumsuz yönde etkileyici yan etkileri olabilir. Romatizmal hastalıklarda kullanılacak olan antienflamatuar ve ağrı kesici ilaçlar böbreğe zararlı etkisi yönünden dikkat edilmesi gerekli olan ilaçların başında yer alır. Her türlü ilaç kullanımı muhakkak doktor kontrolünde olmalıdır. Ayrıca bazı toksin ve ağır metaller de böbreğe hasar verebilir. 

    Böbrek Sağlığını Korumanın Yolları

    ‘’Böbreklerimizin sağlığı için nelere dikkat etmeliyiz?’’ sorusunun cevabını şu başlıklar halinde verebiliriz:

    Kilonuzu ve Kan Şekerinizi Kontrol Altına Alın

    Kronik böbrek rahatsızlığının en sık sebebi, halk arasında şeker hastalığı olarak bilinen diyabettir. Yüksek kan şekeri düzeylerinin böbrek hastalıklarına sebep olduğu ve mevcut böbrek hastalıklarını hızlandırdığı bilinmektedir. Bu sebeple de kan şekeri kontrolü böbrek sağlığı için son derece önemlidir. Obezite son yılların en çok artış gösteren ve en önemli sağlık sorun olarak karşımıza çıkmaktadır. Obezitenin tek başına böbrekleri negatif etkilediği bilinmektedir. Bununla beraber obezite diyabete de neden olabildiği için böbrekler için iki kat risk teşkil etmektedir. Kilo kontrolü ile beraber karbonhidratlı ve hazır gıdalardan uzak beslenilmesi böbrek sağlığı için son derece önemlidir.

    Yüksek Tansiyon Sadece Kalbi Etkilemez

    Türkiye’de tuz tüketimi önerilen azami seviye olan günde 5 gramın çok üzerindedir. Özellikle tuz tüketiminin fazla olması hipertansiyona zemin oluşturmaktadır. Hipertansiyon yalnızca kalp ve damar hastalıklarına değil kronik böbrek problemlerine de yol açmaktadır. Tuz tüketiminin normal düzeylere çekilmesi tansiyon, kalp ve böbrek rahatsızlıklarını önemli oranda düşürmektedir. Yapılan incelemelerde dünyada tuz tüketiminin azaltılmasının 10 sene içinde 8,5 milyon insanın hayatını kurtarabileceğini göstermektedir.

    Rutin Kontrollerinizi İhmal Etmeyin

    Kronik böbrek rahatsızlıklarında hipertansiyon, diyabet, obezite gibi önüne geçilebilir etkenlerin yanında kişinin yaşam biçiminin neden olmadığı nefrit ve polikistik böbrek hastalığı gibi hastalıklar da önemli yere sahiptir. Bu tür rahatsızlıkların erken aşamada teşhis edilmesi diyaliz sürecine girmeden tedavi şansını önemli oranda artırmaktadır. Böbrek hastalıkları çoğunlukla son evreye gelene kadar hiçbir belirti göstermeyebilir. Belirtiler ortaya çıktığında ise çoğu zaman hastalık geri dönüşü olmayan evreye girmiştir. Bu yüzden basit kan ve idrar tahlilleri ile rutin sağlık kontrolünün yapılması gerekiyor. Özellikle ailesinde böbrek rahatsızlığı bulunan kişilerin belirli aralıklarla kontrolden geçmesi muhtemel rahatsızlıkların erken teşhisi ve tedavisi için önemlidir.

    Prostat Büyümesi Böbreklerinize Zarar Verebilir

    Prostatın iyi huylu büyümesi, prostat kanseri ya da mesane problemleri böbrekleri olumsuz anlamda etkilemektedir. Bu tür rahatsızlıklarda idrarın eksiksiz olarak boşaltılamaması böbreğe geri kaçakların yaşanmasına ve böbrek özelliklerin bozulmasına zemin hazırlamaktadır. Uzun zamandır prostat sorunu yaşamakta olan hastaların böbrek özelliklerini da kontrol ettirmesi gerekiyor. İdrar sondası takılması, ilaç ya da gerekli durumlarda cerrahi müdahaleler tedavide kullanılacak olan yöntemlerin başında gelmektedir.

    Taşlar Sebebiyle Böbreğinizden Olmayın

    Böbrek rahatsızlıkları arasında en yaygın belirti veren hastalıkların başında böbrek taşları gelmektedir. Birçok böbrek taşı şiddetli ağrıya sebep olmakla beraber hiçbir belirti vermeden gelişebilen böbrek taşları da bulunur. Böbrek taşlarının kanalları tıkaması böbrek özelliklerini olumsuz etkilemektedir. Aktif böbrek taşı şikâyeti olmasa bile bu hasta grubu belirli aralıklarla muhakkak Nefroloji ve Üroloji bölümlerinden takip edilmeli, böbrek özellikleri izlem altında tutulmalıdır.

    Her Ağrıda İlaç Kullanmayın

    Sağlıklı böbrekler için ağrı kesiciler ilk sırada olmak üzere lüzumsuz ilaç tüketiminden uzak durmak gerekiyor. Bilinçsizce kullanılacak olan ağrı kesiciler birikici bir etkiyle uzun dönemde böbreklere hasar verebilmektedir. Bunun yanında tek bir ağrı kesici kullanımı sonrası böbrek işlevlerinin bütünüyle kaybolduğu vakaları da sık olarak görmekteyiz. Ülkemizde antibiyotik alımının sınırlandırılarak doktor kontrolüne bırakılması pozitif bir süreçtir. İlaçların beraberinde doğal ürün ya da bitkisel tedavi altında piyasada satılan ürünlere temkinli yaklaşılması gerekir

    Yaşam Tarzınıza Dikkat Edin 

    Su tüketiminin böbrek özellikleri için önemi artık herkes tarafından biliniyor. Yaşam şeklini düzenlerken su tüketimine ek olarak egzersiz yapmak da ön plana çıkarılmalıdır. Günlük egzersiz ve su tüketiminin kilogram kontrolünde önemli bir yeri olduğu unutulmamalıdır. Gazlı içecekler yüksek oranda fosfor ve şeker içerdiğinden dolayı yalnızca böbrek değil genel sağlık bakımından da uzak durulması gerekli olan gıdalar arasındadır. Patates, muz, kepekli tahıllar, süt ve domates gibi yüksek potasyum içeren gıdaların tüketilmesi daha sağlıklı böbreklere sahip bireyler için önerilse de böbrek hastaları bu gıdaları dikkatli tüketmesi gerekir.

    Böbreklere İyi Gelen Besinler Nelerdir?

    ‘’Böbreklerimizin sağlığı için ne yemeliyiz?’’ sorusunun cevabını şu başlıklar halinde verebiliriz:

    Maydanoz

    C vitamini ilk sırada olmak üzere içerdiği vitamin ve mineraller sayesinde böbrek sağlığını olumlu yönde etkileyen maydanozu bol bol tüketebilirsiniz. Fakat maydanozu yemeklerin içinde pişmiş olarak değil çiğ şekilde tüketmelisiniz. Vücudunuzun su dengesini sağlayacak olan maydanozları her sabah kahvaltınızda üzerine limon sıkarak afiyetle yiyebilir, faydalarından faydalanabilirsiniz.

    Kabak Çekirdeği

    İçinde bolca demir ve çinko bulunan kabak çekirdeği de uygun miktarda tüketildiğinde böbrek sağlığına katkıda bulunur. Vücutta omega-3 etkisi de gösterdiği söylenen kabak çekirdeğini kavrulmamış, çiğ hali ile tüketmeniz de oldukça önemlidir.

    Kırmızı Elma

    Artık hemen her mevsim ulaşabildiğimiz kıpkırmızı elmalar da böbrek sağlığımız için bir hayli önemli. İçerdiği bolca besin lifi sayesinde, özellikle böbreklerin filtreleme özelliğinin daha sağlıklı bir biçimde devam etmesini sağlamakta olan kırmızı elmaları kütür kütür afiyetle yiyebilirsiniz.

    Bal Kabağı

    Yıl boyu kısa bir dönem bizimle olsalar da bal kabaklarının da böbreklerimize yararı yadsınamayacak kadar fazla. Bu sebeple bal kabakları tezgâhlara çıkar çıkmaz onları bol bol değerlendirmekte fayda var. Tabii, bu özelliğinden yararlanmak için mümkünse onu taze taze rendeleyip salatasını yaparak tüketmek gerekmektedir.

    Isırgan Otu

    Böbreklerinizin sağlığını desteklemek için bitki çaylarından destek almak istiyorsanız ilk değerlendirmeniz gerekli olan isimlerden biri ısırgan otu çayı olsun. Isırgan otunun içerisindeki faydalı maddeler sayesinde bu çay, idrar söktürücü ve ödem attırıcı etkiler gösteriyor ve böbrekleri rahatlatarak sağlık ile çalışmasına destek verir. Bu özelliklerinden yararlanmak için günde 1 fincan içmeniz yeterli olacaktır.

    Yoğurt

    Kalsiyum, D vitamini ve probiyotik açısından bir hayli zengin yiyeceklerin başında gelen yoğurt, en doğal hali ile yendiğinde böbreklerin sağlık ile çalışmasına ve temizlenmesine destek veren yiyecekler arasındadır. Bunun için tek yapmanız gereken, gün içerisinde bir veya birkaç kez ara öğün olarak bir kâse ev yapımı doğal yoğurt yemektir.

    Limon Suyu

    Hem antioksidan hem antienflamatuar hem de diüretik özellikler gösteren doğal malzemelerden olan limonun suyunu sıkıp içmek özellikle böbrek taşı problemi olanlara en çok tavsiye edilen yöntemlerden biri. Tabii yarım limon suyunu taze taze sıktıktan sonra onu biraz ılık su veya bir miktar balla karıştırmanız önerilir.



    Hızlı Randevu Al
    Bizimle İletişime Geçin

    İlgili İçerikler
    Ara Onlıne Randevu
    Canlı Destek
    -
    Canlı Destek