Konfüzyon Nedir? Belirtileri, Nedenleri ve Tedavisi
Sağlık Rehberi
Lütfen Bekleyiniz...
D Vitamini Eksikliği: Nedenleri, Belirtileri ve Tedavisi
İçindekiler
D Vitamini Eksikliği Nedir?
D vitamini eksikliği, bireyin sağlıklı kalabilmesi için yeterli düzeyde D vitamini almadığı anlamına gelir. Eksikliği şiddetli semptomlara sebep olan D vitamini, vücutta çok farklı fonksiyonların gerçekleştirilmesi amacıyla kullanılır. Kemiğin temel yapılarından biri olan kalsiyumun emilmesi için D vitaminine ihtiyaç vardır. Zira D vitamininin Sinir sistemi kaslarının çalışabilmesi ve bağışıklık sisteminin aktif kalabilmesinde önemli rolleri bulunur.
Vücudun gereksinim duyduğu D vitamini miktarını üç yolla alabilmek mümkündür. Bu yollardan birincisi cildin D vitaminini kendisi üretmesi, ikincisi diyet ve üçüncüsü ise vitamin takviyesidir. Güneş ışınlarına maruz kalındığı takdirde D vitamini ciltte doğal yollarla sentezlenmektedir. Ancak güneş ışınlarına aşırı düzeyde maruz kalmak ciltte erken yaşlanmaya ve kansere sebep olabildiği için, birçok kişi diğer alım kaynaklarını tercih etmektedir.
Vücudun D vitamini ihtiyacı yaş ve dönemlere göre farklılık göstermektedir. Yaş ilerledikçe vücudun alması gereken D vitamini miktarı artar. D vitamini eksikliği toplumda sıkça olarak görülen bir sorundur. Bu sebeple de bireylerin kan seviyelerini normal düzeye getirmesi için vitamin takviyesi gerekmektedir. Ancak bu konuda dikkatli olmak ve fazla vitamin almaktan uzak durmak her zaman önemlidir. Çünkü çok yüksek derecedeki D vitamini seviyeleri vücuda ek bir fayda sağlamamakla beraber aksine çeşitli sağlık sorunlarına yol açabilmektedir.
D Vitamini Eksikliği Neden Olur?
D vitamini eksikliği nedenleri olarak birçok sebep sayılabilir. Bu nedenlerden bazılarını şu şekilde sıralayabiliriz:
- Yeterli düzeyde güneş ışığına maruz kalmamak, D vitamini eksikliğine yol açabilir. Oysaki güneş ışığına direkt ve yeteri düzeyde maruz kalan ciltte, vücutta gereksinimi duyulan tüm D vitamini karşılanabilmektedir. Fakat birçok insan kapalı alanda çok zaman geçirdiğinden veya fazla güneş kremi kullanmaktan dolayı yeteri düzeyde güneş ışığına maruz kalamamaktadır. Özellikle kış mevsiminde güneşten alınacak D vitamini miktarı oldukça azalmaktadır.
- Ek takviye olarak D vitamini kullanmamak bir diğer eksiklik sebebidir. Zira yalnızca diyet içerisinde tüketilen yiyeceklerle vücudun gereksinim duyduğu d vitamini miktarını karşılamak oldukça güçtür.
- Vücutta gebelik ve obezite gibi sebeplerden dolayı artan D vitamini ihtiyacı, D vitamini eksikliğini tetikleyebilir.
D Vitamini Eksikliği Belirtileri Nelerdir?
D vitamini eksikliği, vücudun tüm sistem ve yapılarını olumsuz etkilemekle beraber, birçok hastalığa yol açmaktadır. Günümüzdeki hayat şartları, zamanın çoğunu kapalı ortamlarda çalışarak geçirmek, açık hava aktivitelerine zaman bulamamak ve yetersiz beslenme D vitamini eksikliğini tetiklemektedir. D vitamini eksikliği, her yaş grubunu olumsuz yönde etkileyen ve ciddi sağlık problemlerinin ortaya çıkmasına neden olan bir faktördür.
D vitamini eksikliği farklı semptomlarla kendini gösterebilir. Bu noktada önemli olan, bireylerin bu durumun takipçisi olarak gerekli önlemleri almalarıdır. D vitamini eksikliği belirtileri ise şu şekilde sıralanabilir;
- Genel vücut ağrısı
- Yorgunluk
- Yürümekte zorluk çekme
- Kemik ağrısı
- Kuvvet kaybı
- Saç dökülmesi
- Baş ağrısı
- Depresyon
- Değişken ruh halleri
- Uykusuzluk
- Eklemlerde ve parmaklarda ağrı hissi
- Gözaltı morlukları
- Aşırı terleme
- Kilo vermekte zorluk çekme
- Sürekli üşüme hissi
D Vitamini Eksikliği Kimlerde Görülür?
Bazı kişiler, D vitamini eksikliği oluşturmaya normalden daha yatkındır. D vitamini eksikliği konusunda risk grubunda yer alanlar şunlardır;
Koyu Ten Rengine Sahip Kişiler: Ten rengi koyulaştıkça aynı oranda güneş ışığına maruz kalan açık tenli kişilere göre vücutta daha az miktarda D vitamini sentezlenmektedir.
Gün İçerisinde Zamanının Büyük Bir Bölümünü Kapalı Alanlarda Geçiren Bireyler: Bu kişilere örnek olarak; hastane personeli, gece çalışan işçiler veya farklı sebeplerden dolayı evden çıkamayanlar verilebilir.
Cildi Sürekli Kapalı Olan İnsanlar: Sürekli güneş kremi kullanan ya da sürekli örtülü olarak dışarıya çıkan insanlar, bu kişilere örnek olarak verilebilir.
Kuzeyde Yaşayan İnsanlar: Bunun sebebi ekvatordan uzaklaştıkça güneş ışınlarının yeryüzüne daha kısa sürelerle gelmesidir.
Ayrıca anne sütü ile beslenen ve D vitamini takviyesi almayan bebekler de risk grubunda yer almaktadır. Bebek veya anne D vitamini takviyesi almıyorsa, hem anne hem de bebek yüksek seviyede risk taşımaktadır.
D Vitamini Eksikliğinde Ne Olur?
Yeterince güneşlenmeme ve doğal olan besinlerde yeterli miktarda D vitamini bulunmaması, D vitamini eksikliğinin yaygın olarak görülme nedenlerindendir. ‘’D vitamini eksikliği nelere yol açar?’’ sorusuna cevap olarak ise oluşabilecek durumları şu şekilde sıralayabiliriz:
- Osteomalasia olarak isimlendirilen yetişkin dönemde meydana gelen bir kemik hastalığı ortaya çıkabilir.
- D vitamini eksikliği kemik rahatsızlıklarına sebep olduğu için, kas ve kemik ağrısı şikâyetleri yaşanabilir. Ayrıca bir kemiğin kırılma ihtimali daha da artabilir.
- Bebek ve çocuklarda yeterli miktarda D vitamini alamamak, büyüme hormonlarını etkileyerek büyümenin gecikmesi ile kas güçsüzlüğüne ve iskelet sistemi sorunlarına sebebiyet veren raşitizme yol açabilmektedir.
- Kemik metabolizması gelişimi sekteye uğrar.
- Obeziteye zemin hazırlar.
- Uyku problemleri baş gösterebilir.
- Alzheimer’a zemin oluşturabilir.
- Günün her saatinde sürekli yorgun hissetmenize sebep olabilir.
D Vitamini Eksikliği Hangi Hastalıklara Yol Açar?
D vitamini eksikliği bireylerde;
- Kanser,
- Sürekli yorgunluk,
- Diyabet,
- Hipertansiyon,
- Depresyon,
- Romatizma,
- Kalp hastalıkları gibi sağlık problemlerine neden olabilmektedir. Ayrıca D vitamini eksikliği, kemik yoğunluğunu da negatif yönde etkileyerek, kemik hastalıklarına yol açabilmektedir.
Kemik Erimesi ve Kemik Hastalıkları
Kemikler de diğer dokular gibi canlı doku ve yapıdadır. Bu sebeple uzun vadeli D vitamini eksikliği kemik erimesi gelişimine, kemik yapısında bozulmalara ve kas güçsüzlüğüne yol açabilmektedir. D vitamini eksikliğine bağlı şekilde çocuklarda raşitizm, yetişkin bireylerde kemik yumuşaması, ilerleyen dönemlerde ise osteoporoz gelişebilmektedir.
Raşitizm, D vitamini eksikliğinden kaynaklanan kemiklerin yumuşaması ve zayıflaması durumuna verilen isimdir. Bu hastalık;
- Bacaklarda eğrilik,
- El ve ayak bileklerinde kalınlaşma,
- Büyüme geriliği,
- Göğüs kemiği deformitesi gibi kemik yapısında meydana gelen kalıcı bozukluklara yol açabilmektedir.
D vitamini eksikliği durumunda kemik erimesiyle beraber kemik ağrısı şikayetleri görülmekte ve bu şikâyet tüm vücutta hissedilebilmektedir. İlerleyen vakitlerde tüm vücutta görülen halsizlikte bu ağrılara eşlik edebilmektedir. Kemiklerin güçlendirilmesi amacıyla;
- Omega-3
- Kalsiyum
- Magnezyum
- Potasyum
- D vitamini içeren besin ve yiyecekler tüketilmelidir.
İlerleyen yaşlarda meydana gelen kemik erimesine karşı koruma sağlamak için sağlıklı beslenmek ve diğer vitaminlerle beraber vücuttaki D vitamini düzeyini korumak önem arz etmektedir. Ayrıca yine ilerleyen yaşlarda ortaya çıkabilecek kemik problemlerinin önüne geçmek için bebeklik döneminde alınan anne sütünün de çok büyük önemi bulunmaktadır.
Şeker ve Kalp Hastalıkları
Diyabet (şeker hastalığı), felç ve kalbe bağlı ölüm riskleri ile yüksek tansiyon gibi problemler de D vitamini eksikliğinin neden olabileceği sağlık problemleri arasında bulunmaktadır.
Kanser
D vitamini eksikliği kanser oluşumuna yol açabilmektedir. Uzmanlar tarafından özellikle meme kanserinin D vitamini eksikliği ile ilişkili olduğu sanılmaktadır. Meme kanserine sahip kadınların D vitamini düzeyinin 50 ng/ml ve üstüne çıkarılması tedavi sürecini pozitif olarak etkilemektedir.
Kapalı mekanlarda yaşayan kadınların D vitamini düzeyleri yaklaşık olarak 17 ng/ml civarındadır. Kansere hiç yakalanmamış olan kadınlarda ise D vitamini düzeyi minimum 30 ng/ml civarında olması gerekmektedir. D vitamini düzeyinin 50 ng/ml ve üstüne çıktığı durumlarda meme kanserine yakalanma olasılığı %50 oranında azalmaktadır. Ayrıca meme kanserine sahip ve D vitamini düzeyi yüksek olan kadınların, D vitamini düzeyi daha düşük olan kadınlara kıyasla hayat süreleri daha uzundur.
D vitamini, hücrelerin birbirleri ile olan iletişimlerini arttırdığı için hücrelerin hızlı bölünmelerinin önüne geçmektedir. Hücrelerin normal olmayan bir biçimde çoğalmasının önüne geçerek ilgili bölgede kan akışını hızlandırıp kanser hücrelerinin beslenme sürecini yavaşlatmaktadır ve bu hücreler de zaman içerisinde yeterince beslenemediğinden dolayı bir zaman sonra yok olmaktadır.
Yapılan araştırma ve çalışmalara göre D vitamini eksikliği, meme kanseri haricinde kalın bağırsak kanseri ile akciğer ve prostat kanserine yakalanma olasılıklarını da artırmaktadır.
D Vitamini Eksikliği Tanı Yöntemleri Nelerdir?
Bir sağlık kuruluşuna başvurulduğu zaman, öncelikle doktor tarafından bireye D vitamini eksikliğine yönelik sorular yöneltilir. Bu adımın ardından çoğunlukla 25-hidroksivitamin D seviyesini saptamak için kan verilmesi gerekir. Vücuttaki D vitamini seviyesinin en iyi göstergesi, D vitamininin bir formu olan 25-hidroksi vitamin D'dir. Çünkü D vitamini vücutta kan dolaşımı esnasında en çok bu formda bulunmaktadır. 25-hidroksivitamin D, deride sentezlenen ve besinler ile alınan D vitamini oranını en iyi yansıtan formdur. Ölçülen D vitamini seviyeleri nmol / L ya da ng / mL olarak ifade edilmektedir.
Ciddi D Vitamini Eksikliği: 30 nmol / L altında
Hafif D Vitamini Eksikliği: 30 nmol / L ile 50 nmol / L arasında
Normal D Vitamini Düzeyi: 50 nmol / L ile 125 nmol arasında
Yüksek D Vitamini Seviyesi: 125 nmol / L'den fazla
Ayrıca D vitamini düzeyi düşük olan ve kemik ağrısı yaşayan bireyler için doktor tarafından özel bir test yaptırmaları istenebilir. Bu test, kemik sağlığının göstergesi olan kemik yoğunluğunu kontrol etmek amacıyla yapılır.
D Vitamini Eksikliği Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
D Vitamini eksikliği tedavisi, enjeksiyonla veya ağızdan D vitamini verilerek yapılabilmektedir. Bireyin durumuna, yaşına ve görülen eksikliğin şiddetine göre en uygun tedavi yöntemi ve dozu doktor tarafından belirlenmektedir. Enjeksiyon, her gün ilaç almaktan hoşlanmayan veya ilaç almayı unutan kişiler için daha uygun bir seçenek olabilmektedir. Tek bir doz ilaç enjeksiyonu 6 aylık D vitamini ihtiyacını karşılayabilmektedir. Ağızdan alınan tedavi yönteminde ise ilacın günlük, haftalık veya aylık düzenli bir biçimde ve uzunca bir süre alınması gerekmektedir.
Ayrıca D vitamini takviyelerinin, içerisinde yağ barındıran bir yiyecekle beraber alınması tavsiye edilmektedir. Yapılan çalışmalara göre takviyenin, yağ içeren bir yiyecekle alındığı zaman aç karnına alınan takviyeye kıyasla ortalama %32 oranında daha fazla emilim sağladığı belirtilmektedir. Eksikliği tedavi etmek için gereksinimi duyulan D vitamini oranı, eksikliğin düzeyine ve kişisel sağlık risklerine bağlı olarak değişkenlik göstermektedir.
D Vitamini Eksikliğinden Korunma Yöntemleri
D vitamini eksikliğinden korunmak için etkili olan önlemler arasında, D vitamini takviyesi ve diyetle beraber D vitamini alımı bulunmaktadır. Deriden sentezleme ise güneş ışınlarına yeterince maruz kalmayı gerektirmekle beraber mevsim, konum ve cilt pigmentasyonu gibi pek çok etkene bağlı olarak değişmektedir. Uzun süreli güneş ışınlarına maruz kalmak cilt kanseri riskini artırdığından dolayı bu yöntem, D vitamini eksikliğini önlemek için tavsiye edilmemektedir.
Birçok insan güneş ışınlarından D vitamini gereksiniminin bir bölümünü karşılayabilmektedir. Besinlerde bulunan D vitamini miktarı ise genel olarak yeterli değildir. Ancak buna uygun bir diyetle yeterli miktarda D vitamini almak mümkündür. Buna ek olarak doktorun bilgileri ve yönlendirmeleri doğrultusunda takviye almak, eksiklikten korunma konusunda oldukça faydalıdır.
Hızlı Randevu Al
Bizimle İletişime Geçin
İlgili İçerikler
