Lütfen Bekleyiniz...

Gastrit Nedir? Gastrit Belirtileri Nelerdir?

Son Güncelleme Tarihi: 05.04.2023
Gastrit Nedir? Gastrit Belirtileri Nelerdir?
İçindekiler

    Gastrit Nedir?

    Gastrit, mide zarında meydana gelen iltihap çeşitleri için ortak biçimde kullanılan terimdir. Gastrit iltihabı ise genellikle mide ülserlerine yol açan bakteri çeşidinin enfeksiyonunun doğrudan bir neticesidir. Bununla beraber bazı ağrı kesici ilaçların düzenli alınması ve aşırı alkol kullanımı da gastrite etkide bulunabilmektedir.

    Gastrit rahatsızlığı genel olarak iki biçimde meydana gelebilir. Bunlar bir anda ortaya çıkan akut gastrit ya da zaman içerisinde, yavaşça meydana gelen kronik gastrittir. Bazı durumlarda, gastrit ülsere ve mide kanseri ihtimalinin yükselmesine yol açar. Bununla beraber, pek çok vaka için gastrit ciddi neticeleri olan bir rahatsızlık değildir ve doğru tedavi tekniklerinin uygulanması ile birlikte hızlı bir biçimde düzelir.

    Gastrit Türleri Nelerdir?

    Antral Gastrit Nedir? 

    Gastrit, midede konumlandığı bölgeye bağlı olarak; Pangastrit, Antral Gastrit ve Korpus Gastrit şeklinde üç gruba ayrılır. En sık görülen gastrit türü olarak tanımlayabileceğimiz antral gastrit, mide çıkışının bir önceki kısmında yer alan antrum bölgesinde görülen gastrite denir. Antral gastrit akut veya kronik şekilde kendini gösterebilir. Bu gastritin en önemli nedeni, genellikle Helicobacter Pylori bakterisidir. 

    Akut Gastrit Nedir?

    Akut gastrit adı verilen bu form; mide zarında gerçekleşen iltihaplanmalar, şiddetli derecede baş gösteren mide sancısı, bulantı, hazımsızlık, mide şişkinliği ve yine mide ekşimesi gibi belirtilerle kendini gösterebilir. Benzer belirtiler söz konusu olsa da en yaygın semptomlar bunlardır.  

    Kronik Gastrit Nedir?

    Kronik gastrit;

    • Erken doyma,
    • Bulantı,
    • Kilo kaybı,
    • Ağızda kötü tat,
    • Tükürük salgısının artmasıyla karakterizedir.

    Bu gastriti akut formundan ayıran fark ise mide ağrısının olmamasıdır. 

    Gastrit Neden Olur?

    Mide zarında meydana gelebilecek bir iltihaplanma gastrite yol açabilmektedir. Midenin iç duvarının savunması olan mukus astarlı bariyerde güçsüzlük ya da yaralanma gibi sorunların ortaya çıkması, midenin sindirim için ihtiyaç duyduğu mide suyunun mide astarında tahribat meydana getirerek enfekte olmasına sebebiyet verir.

    Bununla beraber inflamatuar hücre miktarının vücutta kontrolsüz bir biçimde yükselmesi durumu olan Crohn ile sarkoidoz rahatsızlığı dahil olmak üzere bir dizi rahatsızlık ve tıbbi vakalar kişilerde gastrit riskini yükseltebilmektedir. Gastrit riskini yükselten vakalar arasında öncelikli olarak bakteriyel enfeksiyon gelmektedir. Helicobacter pylori ile bu enfeksiyona yakalanma dünya üzerindeki bireyler arasında en sık görülen tür olmasına karşın, enfeksiyona yakalanan bireyler arasında yalnızca küçük bir grup, gastrit ya da ilgili diğer üst gastrointestinal rahatsızlıkları geliştirir.

    Tıp uzmanları bu sebeple bu bakteriye karşı zayıf olmanın sebeplerinin kalıtsal olabileceğine ya da sigara, alkol ve diyet gibi hayat tarzı seçimlerinden doğabileceğine inanmaktadırlar. Düzenli bir biçimde ağrı kesici vb. ilaçları almak gastrite sebep olabilir. Çünkü ağrı kesicilerin sürekli olarak alımı ya da ilaçların aşırı dozda alımı midedeki koruyucu astarda yer alan ve korumaya katkı sağlayan önemli bir maddenin sayısının azalmasına sebebiyet verebilir.

    Mide astarı yaş ilerledikçe incelme eğilimi göstermektedir. Buna ek olarak yaşı ilerlemiş kişilerin Helicobacter pylori ya da otoimmün rahatsızlıklarına yakalanma ihtimali daha fazladır ve bu gastrit riskini yükseltir. Aşırı alkol alımı sonucunda da alkol mide zarını tahrip edebilir ve aşındırabilir, böylece midenin sindirim sıvılarına karşı daha zayıf bir duruma gelmesine sebep olur. Aşırı alkol alımının akut gastrite yol açması daha olasıdır.

    Ağır cerrahi operasyonlar yahut meydana gelebilecek ciddi enfeksiyonlardan kaynaklı olarak ortaya çıkan şiddetli stres, akut gastrite yol açabilen faktörler arasındadır. Vücudun sahip olduğu bağışıklık sisteminin midede var olan hücrelere saldırması otoimmün gastrit olarak isimlendirilen bir çeşit gastrite yol açabilmektedir. Mide astarını meydana getiren hücreler bağışıklık sistemi tarafından tahrip edilir ve midenin koruyucu bariyerinde sorunlar meydana gelir.

    Otoimmün gastrit; 

    • Hashimoto hastalığı,
    • Tip 1 diyabet,  
    • Diğer otoimmün bozukluklara sahip olan kişilerde daha yaygın biçimde görülür. 

    Buna ek olarak otoimmün gastrit B12 eksikliği ile de ilgili olabilmektedir. Ayrıca bunların yanı sıra; 

    • HIV / AIDS, 
    • Crohn hastalığı 
    • Paraziter enfeksiyonlar gibi farklı tıbbi vakalar da hem akut hem de kronik gastrite yol açabilmektedir.

    Gastrit, uygun bir biçimde tedavi edilmediği zaman, mide ülseri ve mide kanamasına neden olabilmektedir. Ender düzeyde meydana gelen kimi kronik gastrit çeşitleri, bilhassa mide astarında yahut astardaki hücrelerde değişimlere neden olduğu takdirde mide kanseri riskini artırabilmektedir. Bu nedenle dikkate alınması elzemdir. 

    Gastrit Belirtileri Nelerdir?

    Gastrit hastalığına sahip kişilerde, ilk başlarda pek semptom görülmezken hastalığın ilerlemesiyle beraber semptomlar görülmeye başlanır. Bu semptomlardan bazılarını ise şu şekilde sıralayabiliriz:

    • Midede rahatsızlık 
    • Midede yanma hissi
    • Ağızda acı tat
    • Karın ağrısı
    • Hıçkırık
    • Hazımsızlık
    • Şiddetli ve kusmaya neden olan mide bulantıları
    • Bir şey yemek istememek (iştahsızlık)
    • Midede şişkinlik ve doymuşluk hissiyatı
    • Sürekli geğirme hissi
    • Kanlı kusma
    • Siyah dışkılama 

    Gastrit Tanı Yöntemleri Nelerdir?

    Gastrit şüphesinde, doktor öncelikli olarak hastanın tıbbi geçmişini sorar ve bir fizik muayenesi yapar. Bu adımlardan sonra gastrit şüphesi mevcut olsa da tam nedeni saptamak için farklı testlerden bir veya birkaç tanesinin uygulanması hekim tarafından istenebilir.

    Bu testlerin içinde H. Pylori bakteri testi de bulunmaktadır. H. Pylori, vakanın ciddiyetine göre; 

    • Kan testi,
    • Dışkı testi, 
    • Nefes testi ile saptanabilir.

    Nefes testi için hastaya radyoaktif karbon barındıran az miktarda şeffaf ve tatsız bir sıvı içirilir. H. Pylori bu sıvıyı midede parçalarına ayırmaktadır. Bir zaman sonra kişinin bir torbaya üflemesi gerekmektedir. Eğer H. Pylori bakterisi mevcutsa nefes testinde radyoaktif karbon izine rastlanacaktır.

    Hastanın üst sindirimini incelemek amacıyla endoskopi yapılabilir. Endoskopi esnasında hekim bireyin boğazından ve yemek borusundan geçip mide ve ince bağırsaklarına ulaşan bir lens ile donanmış bir tüp geçirir.

    Bu işlem sayesinde hekim mide içerisinde ya da ince bağırsaklarda iltihap bulguları arayabilmektedir. Eğer hekim şüpheli bir bulguya rastlarsa laboratuvar incelemesi için örnekleme için küçük bir parça alabilir. Biyopsi sonucuna göre mide astarında H. Pylori bakterisinin varlığını belirlemek mümkündür.

    Gastrit Nasıl Önlenir?

    Gastritin en sık görülen türüne sebep olan H. Pylori bakterisinin nasıl yayıldığı tam olarak bilinmemekle beraber, kişiden kişiye kontamine yiyecek ve su aracılığı ile bulaşabileceğine dair bazı bulgular mevcuttur. Hijyen uygulamaları, diğer bir deyişle elleri sıkça sabun ve su ile yıkama ve tamamen pişmiş gıdaları yemeyi tercih etmek kişiyi H. Pylori gibi bakterilerden korumanın bir yoludur. Diğer gastrit çeşitlerinden korunmak için, her çeşide uygun bir biçimde hareket edilmelidir. Örnek olarak alkol tüketimini azaltmak ya da ağrı kesici alımında dikkatli olmak gastrit oluşumunu engelleyebilmektedir.

    Gastrit Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

    Gastrit tedavisi, spesifik olarak neden olduğuna göre çeşitlilik gösterir. Buna ek olarak gastrit tedavisi için gastritin sebebine bağlı olarak farklı ilaçlar kullanılmaktadır. Örnek olarak sindirim sisteminde P. Hylori varsa hekim bu bakteriyi yok etmek için 1-2 hafta boyunca düzenli kullanılacak farklı antibiyotik kombinasyonları tavsiye edebilmektedir.

    Midedeki bu bakterilerin ilaca direnç geliştirmesini engellemek için ise hekimin belirttiği zaman boyunca kullanılması zaruridir. Mide asidi üretiminin önüne geçen ve iyileşmeye katkı sağlayan ilaçlar da gastrit tedavisinde alınabilmektedir. Proton pompası inhibitörleri, asit üretiminde çalışan hücrelerin etkisini bir miktar bloke ederek asit üretimini azaltmaktadır.

    Fakat bu inhibitörlerin uzun dönem ve yüksek dozaj ile kullanımı;

    • Kalça,
    • Bilek, 
    • Omurga kırığı ihtimalini artırabilmektedir. 

    Bu nedenle de yalnızca bir uzman gözetiminde kullanılması önemlidir. Hekim bu süre boyunca gerekli gördüğü takdirde kalsiyum takviyesi tavsiye edebilmektedir. H-2 (Histamin) blokerleri olarak isimlendirilen asit blokerleri, sindirim sistemine giden asit düzeyini azaltır. Bu da gastritten kaynaklanan ağrıyı hafifletir ve iyileşmeye katkı sağlar.

    Tüm bunlara ek olarak mide asidini nötr hale getiren antasitler de mevcuttur. Hekim, bu antasitleri başka ilaçlarla beraber kullanmak üzere reçetelendirebilmektedir. Fakat kabızlık ve ishal, ilaçların bileşenlerine ve diğer ilaçlarla etkileşimine bağlı olarak Antiasitlerin yan etkileri arasında yer alabilmektedir. 

    Gastrit İçin Yaşam Tarzı Değişiklikleri 

    Gastritin semptomlarını küçük önlemler ile azaltmak mümkün olabilmektedir. Öncelikli olarak daha az ve daha çok miktarda öğünler ile beslenmek gerekmektedir. Sıkça hazımsızlık mevcutsa, mide asidinin etkilerini azaltmak ve mideyi dinlendirmek amacıyla her öğünde daha az gıda tüketmek ve günlük öğün sayısı arttırmak işe yaramaktadır.

    Günlük öğünlerde; 

    • Mideyi tahriş eden gıdalardan,
    • Baharatlı,
    • Asidik, 
    • Kızarmış, 
    • Yağlı yiyeceklerden ve alkolden kaçınmak gereklidir.

    Bunlara ek olarak alınan ağrı kesici çeşidini değiştirmek ve daha az yan etkisi olan bir çeşidi tercih etmek amacıyla bir uzmana başvurmak gerekebilir. Böylece gastritin etkisini azaltmak mümkün olabilmektedir.

    Gastrit İlacı Tedavi İçin Yeterli midir?

    Gastrit ilacı, gastrit tedavisi için çok önemlidir. Fakat en önemli tedavi, beslenme tipinin değiştirilip düzenlenmesidir. Gastrit tedavileri, gastritin çeşidine göre değişmektedir. Örnek olarak akut gastrit, birtakım ağrı kesicilerle ve sigara-alkolden uzak durmakla düzelebilmektedir. Fakat kişide kronik gastrit problemi mevcutsa, Gastroenteroloji hekimi mutlaka hastaya spesifik olan bir ilaç tavsiye edecektir. Gastrit ilaçları ikiye ayrılmaktadır; antibiyotik ilaçlar ve proton pompa inhibitörleri. Antibiyotik ilaçlar H. Pyloriyi öldürmek için kullanılır. Antibiyotik tedavileri ise çoğunlukla 1-2 hafta arasında sürmektedir. 

    Hızlı Randevu Al
    Bizimle İletişime Geçin

    İlgili İçerikler
    Ara Onlıne Randevu
    Canlı Destek
    -
    Canlı Destek