Albino (Albinizm) Hastalığı Nedir?
Sağlık Rehberi
Lütfen Bekleyiniz...
Huzursuz (İrritabl) Bağırsak Sendromu Nedir?
İçindekiler
Huzursuz (İrritabl) Bağırsak Sendromu Nedir?
Huzursuz bağırsak sendromu, adından da anlaşılabileceği gibi kalın bağırsağı etkileyen bir sindirim sistemi hastalığıdır. Bir diğer adı ise irritabl bağırsak sendromudur. Bu sendrom, toplumun yaklaşık 6'da 1'ini etkileyen oldukça yaygın bir sağlık problemidir. Karakteristik olarak ise kronik bir yapıya sahiptir ve bu sebeple uzun dönemli bir tedavi planlanır. Kişinin kalın bağırsak fonksiyonları olması gerektiği gibi çalışmaz.
Yine de bu rahatsızlık birçok durumda ağır semptomlara yol açmaz. Kişinin sağlıklı bir yaşam tarzı sürmesi söz konusu rahatsızlığın belirtilerini önemli ölçüde düşürür. Bununla birlikte, yapılan testlerin sonuçları genellikle normaldir ve ciddi bir yapısal kusura rastlanmaz. İrritabl bağırsak sendromu, bağırsak dokusunda ciddi yapısal değişikliklere yol açmaz. Dolayısıyla bu rahatsızlığın kolorektal kanser riskini artırma özelliği yoktur.
Huzursuz Bağırsak Sendromu Neden Olur?
Huzursuz bağırsak sendromunun somut bir şekilde hangi sebepten ortaya çıktığı tam olarak bilinmemektedir. Ancak rahatsızlığın ortaya çıkmasına zemin hazırlayan bazı faktörler tespit edilmiştir. Bu faktörler aşağıda açıklanmıştır:
- Bağırsak kaslarında meydana gelen anormal kasılmalar huzursuz bağırsak sendromunun ortaya çıkmasına yol açabilir. Zira bağırsakların duvarları, yiyecekleri içerisindeki kanallardan kasılarak geçiren bir yapıya sahiptir. Ancak kimi durumlarda bu kasılmalar olması gerekenden daha fazla olabilir ya da daha uzun sürebilir. Bu da gazlanmaya, şişkinliğe ve ishale yol açabilir. Bir diğer durum ise kasılmaların zayıflamasıdır. Zayıf kasılmalar ise bağırsaktaki yiyeceklerin geçiş hızını yavaşlatarak dışkının sert ve kuru hale gelmesine yol açabilir.
- Birçok farklı sebebe bağlı olarak kişinin sinir sisteminde bazı anormallikler ortaya çıkabilir. Özellikle de sindirim sisteminde bulunan sinirlerde ortaya çıkan anormallikler kişinin bağırsaklarıyla ilgili çeşitli sorunlar yaşamasına sebep olabilir. Örneğin beyin ve sindirim sistemi arasındaki sinirlerin düzgün bir şekilde koordine olamaması durumunda vücut sindirim işlevini yerine getirirken anormal tepkiler verebilir. Bu durumun sonucu olarak kişide karın ağrısı, ishal ve kabızlık gibi semptomlar ortaya çıkabilir.
- İrritabl bağırsak sendromunun ortaya çıkmasında etkili olabilecek bir diğer faktör ise bağırsak iltihaplanmasıdır. Çoğu zaman bu durumun ortaya çıkmasındaki temel sebep kişinin bağırsaklarında normalden fazla bağışıklık sistemi hücresi bulunmasıdır. Bu hücreler her ne kadar yararlı olsalar da kimi durumlarda ani tepkiler verip bağırsak iltihaplanmasına yol açabilirler. Sonuç olarak kişide karın ağrısı ve ishal gibi belirtiler görülebilir.
- Bağırsaktaki mikroflora (yararlı bakteri) dokusunda ortaya çıkan anormal değişiklikler bağırsak sağlığını olumsuz yönde etkileyebilir. Zira mikroflora olarak da adlandırılan bakteriler, isimlerinin çağrıştırdığının aksine bağırsak sağlığının korunması konusunda son derece faydalıdırlar. Bu bakterilerin normalden az olması ya da normalin dışında bir yapıya sahip olması bazı bağırsak hastalıklarını tetikleyebilir.
- Huzursuz bağırsak sendromunun bir diğer tetikleyici faktörü ise sindirim sisteminde ortaya çıkabilecek olan ciddi enfeksiyonlardır. Bu durum çoğu zaman ağır derecede ishal geçiren kişilerde ya da bağırsak florasının ciddi bozulmaya uğradığı zamanlarda ortaya çıkar.
Huzursuz Bağırsak Sendromu Belirtileri Nelerdir?
Huzursuz bağırsak sendromunun belirtileri tek tip değildir. Dolayısıyla hastadan hastaya farklı belirtiler gözlemlemek mümkündür. Belirtilerin türü ve şiddeti kişinin direncine, fiziksel durumuna, hastalığın ortaya çıkma sebebine ve diğer birçok faktöre bağlı olarak değişir. Ayrıca irritabl bağırsak sendromuna sahip olan hastalarda ortaya çıkan belirtiler her zaman stabil bir şekilde ilerlemez. Belirtiler bazı durumlarda son derece ağrı verici ve şiddetliyken, bazı durumlarda ise kişi herhangi bir fiziksel belirti hissetmeyebilir. Rahatsızlığın genel belirtileri aşağıda sıralanmıştır:
- Aşırı gaz ve şişkinlik.
- İshal.
- Kabızlık.
- Birbiri ardına gelen ishal ve kabızlık nöbetleri.
- Bağırsak krampları.
- Büyük tuvalet yapıldıktan sonra ortadan kalkan karın ağrısı, bağırsak krampları ve şişkinlik.
Huzursuz Bağırsak Sendromu Risk Faktörleri Nelerdir?
Birçok kişi ''huzursuz bağırsak sendromu kimlerde görülür?'' sorusunun cevabını aramaktadır. Öncelikle bu hastalık gençlerde daha sık görülür. Hastalığın görülme oranı 50 yaş altındaki kişilerde 50 yaş üstündekilere kıyasla 2 kat daha fazladır. Bununla birlikte kadınlarda ve genetik olarak ailesinde kolon kanseri mirası bulunan kişilerde hastalığa daha sık rastlanır. Sadece fiziksel faktörler değil, aynı zamanda ruhsal problemler de IBS oluşumuna yol açabilir. Anksiyete ve depresyon gibi psikolojik sorunlara sahip olan kişilerde bağırsak sorunları yaşanma riski daha yüksektir.
Huzursuz Bağırsak Sendromu Tedavisi Nasıl Yapılır?
Huzursuz bağırsak sendromu, çoğu durumda kişinin uzun süre ciddi fiziksel acılar çekmesine yol açan bir rahatsızlık değildir. Hastaların bazı dönemlerde şikayetleri üst seviyeye ulaşırken, bazı dönemlerde herhangi bir şikâyete sahip olmayabilirler. Dolayısıyla hastalığın zaman zaman ortaya çıkardığı semptomlar düzenli bir tedavi planıyla kontrol altına alınabilir.
İzlenecek olan tedavi yöntemi kişinin sahip olduğu belirtilere ve doktorun yapacağı muayene sonuçlarına göre şekillenir ve standart bir tedavi süreci yoktur. Hastalığın tedavi sürecinde doktorun tavsiye edeceği ilaçlara ek olarak en önemli faktör yaşam tarzı değişikliğidir. Hastalığı tetikleyen faktörlerden mümkün olduğunca uzak durmak, düzenli bir şekilde egzersiz yapmak ve sağlıklı bir diyet programı oluşturmak kişinin şikayetlerini önemli ölçüde azaltır ve genel vücut sağlığını iyileştirir.
İlaç Tedavisi ile Huzursuz Bağırsak Sendromu Tedavisi
Huzursuz bağırsak sendromu ilaçları arasında öne çıkan bazı etken maddeler bulunur. Bu ilaçlar arasında genellikle; bağırsakta bulunan kasları gevşetip krampları ve karın ağrısını azaltan antispazmodik ilaçlar, kabızlık durumunda sık sık kullanılan müshil içerikli ilaçlar ve yoğun ishalin yol açabileceği kas yırtılmalarını yavaşlatan ilaçlar kullanılabilir. Trisiklik antidepresanlar ise genel olarak kişinin karın ağrısının azalmasını sağlar. Söz konusu hastalığın tedavi edilmesinde uygulanan bir diğer yöntem ise psikoterapidir. Yaygın olarak kullanılmasa da, uygulandığı durumlarda başarılı sonuçlar elde edilmiştir.
Huzursuz Bağırsak Sendromuna Ne İyi Gelir?
Yaşam tarzı değişiklikleri, rahatsızlığın tedavi edilmesinde en önemli faktördür. Burada da kişinin yemek yeme düzeni oldukça büyük rol oynar. Huzursuz bağırsak sendromu diyeti denildiğinde akla ilk olarak; meyve, yeşil yapraklı sebzeler, kepekli tahıllar, kuru baklagiller ve benzeri yoğun lif içeriği bulunan besinler gelir. Bununla birlikte kişi mümkün olduğunca ağır öğünlerden kaçınmalı ve sık sık ama azar azar yemek yemelidir.
Yiyecekler hızlı bir şekilde ve bütün olarak yutulmamalı, düzgün bir şekilde çiğnenerek sindirim sisteminin işi kolaylaştırılmalıdır. Diyet programına ek olarak, egzersiz de hastalığın etkilerini azaltmak konusunda oldukça önemlidir. Zira egzersiz hem kişinin genel vücut sağlığını iyileştirir, hem de vücuttaki stres seviyesini düşürerek stres kaynaklı ortaya çıkabilecek olan karın ağrısı belirtilerinin azalmasını sağlar.
Huzursuz Bağırsak Sendromu Diyeti Nasıl Yapılır?
Huzur bağırsak sendromu ve benzeri hastalıkların kontrol edilmesi açısından kişiye uygun bir diyet programı hazırlanması oldukça önemlidir. Tüketilmesi ya da tüketilmemesi gereken yiyecekler ise kişiden kişiye değişeceğinden herkes için geçerli olabilecek standart bir diyet programı ortaya çıkartmak mümkün değildir. Dolayısıyla kişi beslenme programını doktoruna danışarak hazırlamalı ve bu programa mümkün olduğunca riayet etmelidir.
Yine de irritabl bağırsak sendromuna sahip olan kişiler için genel geçer bazı öneriler yapılabilir. Bunların arasında en önemlisi yiyeceklerin mümkün olduğunca fast food değil, evde hazırlanmış taze yiyecekler olmasıdır. Ayrıca probiyotik içerikli besinlerin bağırsak sağlığını olumlu etkilediği bilinmektedir. Dolayısıyla ev yapımı lahana turşusu, yoğurt ya da tarhana gibi besinler probiyotik içerikleri sebebiyle IBS hastaları için faydalı olabilir.
Eğer kişide kabızlık sorunu mevcutsa sindirimi zor besinlerin tüketimini azaltmalıdır. Bunların arasında lahana, karnabahar, fasulye, soğan, brokoli ve kuru meyveler gibi besinler yer alır. Eğer tam tersi kişide ishal problemi varsa, bu sefer yüksek lif içeriği olan kuru baklagiller, kahverengi pirinç, kahverengi ekmek ve fındık gibi gıdalar kısıtlanmalıdır. Kabız olan kişiler ise bahsi geçen yoğun lifli gıdaları tüketmeli ve vücutlarına bol miktarda sıvı almalıdırlar.
Huzursuz Bağırsak Sendromu Bitkisel Tedavi ile Yenilebilir mi?
İrritabl bağırsak sendromu, yaşam tarzının iyileşmesi ve genel vücut sağlığının ilerlemesiyle belirtileri azaltılabilen bir hastalıktır. Dolayısıyla, çoğu zaman vücut için faydalı etkilere sahip olan bitkisel çaylar ve benzeri diğer bitkiler, hastalığın tedavi edilme sürecinde rol oynayabilirler. İrritabl bağırsak hastalığı sorunundan muzdarip olan kişiler için çoğunlukla rezene, papatya çayı ve nane gibi bitkiler tavsiye edilmektedir.
Burada bahsi geçen nane, yağ olarak vücuda alınır ve kapsül formunda bulunur. Sendrom sebebiyle vücutta ortaya çıkabilecek olan şişkinlik, gaz, karın ağrısı ve benzeri diğer belirtilerin şiddetinin düşmesi için oldukça faydalıdır. Ancak bahsi geçen bitkisel ürünler her ne kadar sağlıklı olsalar da, bazı durumlarda istenmeyen alerjik tepkilere yol açabilirler. Dolayısıyla bitkisel tedavi yöntemlerini denemeden önce kişinin mutlaka doktoruna danışması gerekir.
Huzursuz Bağırsak Sendromu Tedavi Edilmezse Ne Olur?
İrritabl bağırsak sendromu (IBS) her ne kadar kişiye zaman zaman rahatsızlık verse de bir yandan da herhangi bir ciddi hastalığa yol açmamaktadır. Dolayısıyla Crohn hastalığı ve ülseratif kolit gibi inflamatuar bağırsak hastalıkları ya da kolon kanseri gibi ileri derece hastalıklarla herhangi bir ilişkisi yoktur. Bu sebeple hassas bağırsak sendromu asıl olarak kişinin yaşam kalitesini düşüren, ancak buna ek olarak herhangi ciddi bir duruma sebep olmayan bir hastalık olarak bilinir. Kişi karın ağrısı, ishal ve kabızlık gibi belirtiler yaşayabilir.
Bu da hastalığın tedavi edilmediği durumlarda kişinin günlük hayatta sürekli karın ağrısıyla başa çıkmaya çalışması anlamına gelmektedir. Bu sebeple kimi durumlarda kişiye psikoterapi gibi yöntemler önerilmektedir. Zira hastalığa sahip olan kişiler sürekli karınlarının ağrıyabileceği düşüncesini içselleştirerek günlük hayatta yapacakları normal aktiviteleri tuvalete gidecekleri korkusuyla aksatabilirler. Dolayısıyla kişinin mevcut hayat kalitesini korumak için hastalığın tedavisine geç olmadan başlaması oldukça önemlidir.
Hızlı Randevu Al
Bizimle İletişime Geçin
İlgili İçerikler
