Lütfen Bekleyiniz...

Ödem Nedir? Neden Olur? Ödem Nasıl Atılır?

Son Güncelleme Tarihi: 08.04.2025
Ödem Nedir? Neden Olur? Ödem Nasıl Atılır?
İçindekiler

    Ödem Nedir?

    Ödem, vücut dokularında aşırı sıvı birikmesi sonucu oluşan şişliktir. Genellikle ellerde, ayaklarda, bileklerde ve yüzde görülür. Ödem; dolaşım sistemi, lenf sistemi veya böbrekler gibi vücut sıvılarını yöneten sistemlerdeki bir dengesizlik sonucu ortaya çıkabilir.

    Ödemin Belirtileri Nelerdir?

    Ödemin belirtileri kişiden kişiye değişse de, en yaygın semptomlar şunlardır:

    • Cilt altında şişlik ve dolgunluk hissi
    • Cilde bastırıldığında çukurlaşma (pitting ödem)
    • Gergin ve parlak görünen cilt
    • Eklemlerde hareket kısıtlılığı
    • Ayakkabı ya da yüzüklerin dar gelmesi
    Bu belirtiler, ödemin oluştuğu bölgeye ve şiddetine göre değişkenlik gösterebilir.

    Ödem Neden Oluşur?

    Ödemin oluşumuna birçok faktör neden olabilir. En yaygın nedenler aşağıdaki gibidir:

    1. Uzun Süre Ayakta Kalmak veya Oturmak
    Hareketsizlik, özellikle yerçekimine bağlı olarak alt ekstremitelerde sıvı birikmesine neden olur. Bu durum, masa başı çalışanlarda ve uzun süre ayakta kalan kişilerde sık görülür.

    2. Aşırı Tuz Tüketimi

    Tuz, vücutta su tutulmasına neden olan sodyum içerir. Fazla tuz tüketimi, böbreklerin sıvı dengesini bozar ve ödeme yol açar.

    3. Hormonel Değişiklikler

    Kadınlarda adet dönemi, hamilelik ve menopoz gibi dönemlerde hormon seviyelerindeki değişiklikler ödeme zemin hazırlayabilir.

    4. Kalp Yetmezliği

    Kalp yeterince etkili pompalama yapamadığında, kan dolaşımı yavaşlar ve sıvı dokularda birikir. Bu durum genellikle ayak bileklerinde ve bacaklarda ödeme yol açar.

    5. Böbrek Hastalıkları

    Böbrekler, vücuttaki fazla sıvının atılmasında önemli rol oynar. Böbrek fonksiyonlarındaki bozulmalar, sıvı ve sodyum tutulmasına neden olabilir.

    6. Karaciğer Hastalıkları

    Karaciğer sirozu gibi bazı hastalıklar, albümin üretiminde azalmaya neden olur. Bu protein, damar içi sıvının korunmasını sağlar. Albümin eksikliği ödem oluşumunu tetikler.

    7. İlaç Kullanımı

    Kortikosteroidler, bazı tansiyon ilaçları, östrojen içeren doğum kontrol hapları ve antidepresanlar ödem yapabilen ilaçlar arasındadır.

    Ödem Türleri Nelerdir?

    Ödem, oluştuğu bölgeye ve nedenine göre sınıflandırılabilir:

    1. Periferik Ödem

    El, ayak, bacak ve ayak bileklerinde görülen ödem türüdür. Genellikle kalp, böbrek ya da damar hastalıklarıyla ilişkilidir.

    2. Pulmoner Ödem

    Akciğerlerde sıvı birikmesi sonucu oluşur. Nefes darlığına, hırıltılı solunuma ve ciddi vakalarda solunum yetmezliğine neden olabilir.

    3. Beyin Ödemi

    Beyin dokusunda sıvı birikmesidir. Travma, tümör, enfeksiyon veya felç sonrası gelişebilir. Acil tıbbi müdahale gerektirir.

    4. Lenfödem

    Lenf sisteminin düzgün çalışmaması sonucu meydana gelir. Genellikle tek taraflı şişlik yapar ve zamanla kalıcı hale gelebilir.

    Ödem Nasıl Teşhis Edilir?

    Ödem tanısı genellikle fiziksel muayene ile konur. Ancak altında yatan nedeni tespit edebilmek için şu testler yapılabilir:

    • Kan testleri
    • İdrar analizi
    • Kalp EKG'si ve EKO (ultrason)
    • Akciğer grafisi
    • Karın ultrasonu veya MR

    Bu testler, ödemin bir belirti mi yoksa bir hastalığın sonucu mu olduğunu ortaya koyar.

    Ödem Nasıl Geçer? Tedavi Yöntemleri

    Ödem tedavisinde temel hedef, altta yatan nedeni ortadan kaldırmaktır. Genel tedavi yaklaşımları şunlardır:

    1. Tuz Tüketimini Azaltmak

    Günlük tuz alımı 5 gramı geçmemelidir. İşlenmiş gıdalardan uzak durmak, ödemi azaltmada etkili olabilir.

    2. Hareketsiz Kalmamaya Dikkat Etmek

    Uzun süre oturmak yerine, gün içinde kısa yürüyüşler yapmak kan dolaşımını destekler. Ayakları yukarı kaldırmak da ödemi azaltır.

    3. Destek Çorapları Kullanmak

    Özellikle bacaklarda oluşan ödemlerde, varis çorabı gibi kompresyon ürünleri kullanmak önerilir.

    4. İdrar Söktürücü (Diüretik) İlaçlar

    Doktor kontrolünde verilen diüretikler, vücuttaki fazla sıvının atılmasını sağlar. Ancak bilinçsiz kullanımı böbreklere zarar verebilir.

    5. Altta Yatan Hastalığın Tedavisi

    Kalp, karaciğer veya böbrek kaynaklı ödemlerde, öncelikle bu hastalıkların tedavisi sağlanmalıdır.

    Ödemden Korunma Yolları Nelerdir?

    Her zaman mümkün olmasa da, yaşam tarzında yapılacak bazı değişikliklerle ödem riski azaltılabilir:

    • Bol su içmek
    • Düşük sodyumlu beslenmek
    • Düzenli egzersiz yapmak
    • Uzun süre ayakta ya da oturarak kalmamak
    • Sigara ve alkolden uzak durmak

    Bu önlemler, hem ödeme neden olan hastalıkların hem de şikayetlerin hafiflemesine yardımcı olur.

    Ne Zaman Doktora Başvurmalı?

    Aşağıdaki durumlar varsa mutlaka bir uzmana danışılmalıdır:

    • Sebepsiz yere gelişen ani şişlikler
    • Nefes darlığı, göğüs ağrısı
    • Ödemle birlikte kilo alımı veya iştah kaybı
    • İdrar yapmada azalma
    • Tek taraflı, ağrılı ve sert şişlikler
    • Özellikle kalp, böbrek ve karaciğer hastaları ödem belirtilerini ciddiye almalı ve düzenli olarak kontrollerini yaptırmalıdır.

    Ödem Vücudun Bize Verdiği Bir Sinyaldir
    “Ödem nedir?” sorusunun yanıtı, vücudun sıvı dengesinin bozulduğu durumlarda oluşan bir belirti olduğu şeklinde özetlenebilir. Basit nedenlerle ortaya çıkabileceği gibi, ciddi hastalıkların da habercisi olabilir. Bu nedenle ödem şikayetlerinin dikkate alınması ve gerekirse tıbbi yardım alınması oldukça önemlidir.

    Hızlı Randevu Al
    Bizimle İletişime Geçin

    İlgili İçerikler
    Ara Onlıne Randevu
    Canlı Destek
    -
    Canlı Destek