Lütfen Bekleyiniz...

Böbrek Taşı Nedir? Belirtileri, Nedenleri, Tanı ve Tedavisi

Son Güncelleme Tarihi: 05.04.2023
Böbrek Taşı Nedir? Belirtileri, Nedenleri, Tanı ve Tedavisi
İçindekiler

    Böbrek Taşı Nedir?

    Boşaltım sisteminin en önemli organları olan böbreklerin başlıca görevi, metabolizma sonucunda oluşan atık maddelerin vücuttan atılmasını sağlamaktır. Böbrek kanalları içerisinde genellikle bilinmeyen nedenlerden kaynaklı bazı minerallerin birleşmesiyle oluşan sert yapıya böbrek taşı adı verilir. Böbrek taşı, erkeklerde çok daha sık görülen bir rahatsızlık olmakla beraber bir kez oluştuğunda tedavi edilse dahi nüksetme eğilimindedir. Böbrek taşları ihmal edildiği takdirde, böbrek kanallarının tıkanmasına ve şiddetli ağrı eşliğinde böbreklerin fonksiyonlarında bozulmalara yol açar. 


    Böbrek Taşı Oluşmasının Nedenleri Nelerdir?

    Böbrek taşı oluşumunda kesin neden, henüz tam olarak bilinmemektedir. Ancak taş oluşum riskini artıran bazı etmenler mevcuttur. Örneğin, aile üyelerinde böbrek taşı hastalığı bulunan kişilerde böbrek taşı oluşum riski son derece yüksektir. Bunun dışında yanlış ve düzensiz beslenme alışkanlıkları da böbrekte taş oluşumuna neden olabilmektedir.   

    Bu etmenlerin haricinde, böbrek taşı oluşma riskini artıran diğer faktörleri ise şu şekilde sıralayabiliriz:

    • Obezite

    • Nükseden idrar yolu enfeksiyonları

    • Geçmişte böbrek taşı oluşumundan muzdarip olmak

    • Yetersiz fiziksel aktivite

    • Doğumsal böbrek anomalileri

    • Gut hastalığı

    • Böbreklerde herhangi başka bir hastalığın bulunması

    • Kronik bağırsak sorunları


    Böbrek Taşı Belirtileri Nelerdir?

    Böbrek taşı rahatsızlıklarında hastalarda en yaygın olarak görülen şikâyet ağrıdır. Ağrı şiddeti kimi hastalarda fark edilmeyecek kadar hafifken, kimi hastalarda ise oldukça şiddetli olabilir. Genellikle böbrek taşlarından kaynaklanan ağrılar, belirli aralıklarla kendini gösterip ardından kaybolur. En sık görülen ağrının haricindeki diğer böbrek taşı belirtilerini ise şu şekilde sıralayabiliriz:

    • Sık idrara çıkma 

    • İdrar yapıldığı esnada ağrı

    • İdrarda kan

    • Mide bulantısı veya kusma

    • Az miktarda idrar yapma

    • Ateş ve titreme 

    • İdrara çıkmada güçlük

    Ayrıca bazı hastalarda herhangi bir belirtiye rastlanmazken, başka amaçla yapılan tetkikler sayesinde tesadüfen böbrek taşları teşhis edilebilmektedir.

    Böbrek Taşı Tanı Yöntemleri Nelerdir?

    Böbrek taşının tespit edilmesinde laboratuvar testlerine ek olarak görüntüleme teknikleri de kullanılmaktadır. Bu teşhis yöntemlerini şu şekilde sıralayabiliriz:

    • Ultrasonografi

    • Üreteroskopi (URS)

    • Röntgen

    • İdrar analizi

    • Bilgisayarlı Tomografi (BT)

    Böbrek Taşı Çeşitleri Nelerdir?

    Taşı oluşturan minerallere göre farklılık gösteren böbrek taşı çeşitlerini şu şekilde sıralayabiliriz: 

    • Kalsiyum taşları: Kalsiyumun çeşitli bileşiklerinden meydana gelen kalsiyum taşları, vakaların %75’lik bölümünü oluşturmasıyla en sık rastlanan böbrek taşı çeşididir. 

    • Ürik asit taşları: Ekseriyetle yüksek proteinli diyet uygulayan kişilerde görülen böbrek taşı çeşididir.

    • Sistin taşları: Çıkış noktası metabolik bozukluklar olan ve nadiren görülen böbrek taşı çeşididir.

    • Struvit (enfeksiyon) taşları: Çıkış noktası genellikle idrar yolu enfeksiyonları olan struvit taşları, çok hızlı büyüyebildiği için ciddi böbrek hasarlarına sebebiyet verebilir. 


    Böbrek Taşı Tedavi Yöntemleri

    Böbrek taşı tespiti yapılmasının ardından taşın büyüklüğü ve böbrek içindeki yerleşimi, tedavi sürecinde izlenecek yol konusunda belirleyicidir. Zira böbrek taşı, ebat olarak büyüdükçe taşın kendiliğinden düşme olasılığı da azalmaktadır. Taşın böbrek içindeki yerleşimine gelecek olursak, üst kısma yerleşen taşların düşme ihtimali alt kısma yerleşen taşlara nazaran daha yüksektir. Tedavi planlaması da hastanın yaşadığı taş ağrısının şiddeti ve taşın, böbrek ve fonksiyonlarında herhangi bir hasara yol açıp açmadığına bağlı olarak değişkenlik göstermektedir. Hastada böbrek taşlarının sık tekrarlaması durumunda, bu taşların oluşumundaki çıkış noktasının tespit edilmesi de hayati önem taşımaktadır. Bu doğrultuda detaylı laboratuvar testleri ile beraber kandaki kalsiyum, magnezyum, ürik asit, D vitamini, fosfor ve parathormon seviyelerinin incelenmesi gerekebilir. Ayrıca hastanın idrarında bulunan sistin, ürik asit ve oksalat seviyelerinin detaylıca incelenmesi de son derece önemlidir. 

    Böbrek taşı tedavi sürecinde izlenen yöntem ve ilaçlar değişiklik gösterse dahi tedavideki esas amaç, idrardaki kristallerin çözünürlüğünü artırarak böbrekte çökmelerini ve taşlaşmalarını engellemektir. 


    Böbrek Taşı Tedavisi Sonrası Nelere Dikkat Etmemiz Gerekir?

    Böbrek taşı tedavisinin ardından tekrardan taş oluşumunu engelleyebilmek için oldukça dikkatli olmak gerekir. Eğer hastanın aile üyelerinin geçmişinde taş öyküsü bulunuyorsa veya çocukken taş hastalığı geçirilmişse, nükseden taş düşürme görülebilir. Bundan dolayı metabolik analize ihtiyaç duyulabilir. Zira metabolik analiz, taş oluşumunu önleyen maddelerin seviyesini saptama konusunda önemlidir. Ayrıca yapılan kan tahlilleri de paratiroid hormon seviyesini ve taşı oluşturan maddelerin düzeylerini tespit etme konusunda öne çıkmaktadır.

    Böbrek Taşı ile İlgili Sık Sorulan Sorular


    Böbrek Taşı Kırma Operasyonları Böbreklere Zarar Verir Mi?

    Hayır, böbrek taşı kırma operasyonlarının böbreklere herhangi bir zararı bulunmamaktadır. 

    Böbrek Taşına Ne İyi Gelir?

    Süt: Kalsiyum ve protein bakımından en zengin gıdalardan biri olan süt, böbrek taşının düşmesine yardımcı olan faydalı bir besin kaynağıdır. 

    Elma Sirkesi: Genel olarak sağlıkla ilgili birçok konuda fayda sağlayan elma sirkesi, böbrek taşının erimesi için katkıda bulunur. 

    Isırgan Otu: Isırgan otu, idrar yollarında oluşan iltihapların atılmasında etkili olmakla beraber böbrek sağlığına da katkıda bulunur. Uzmanlar, böbrek taşı rahatsızlığından şikâyetçi olanlara ısırgan otu tüketmelerini önermektedir.

    Nar: Sahip olduğu besin değerleriyle bir şifa kaynağı olarak bilinen nar, böbrek taşı düşürme konusunda etkili meyvelerden biridir. 


    Böbrek Taşı Kendiliğinden Düşer Mi?

    Boyutu 5 mm’nin altında olan taşların kendiliğinden düşmesi mümkündür. Böyle durumlarda bol su ve hareket, taş düşürmenizi kolaylaştıracaktır. Erkeklere nazaran taş düşürmeye daha yatkın olan kadınlarda, ameliyat kararı alınmadan evvel taşın kendiliğinden düşüp düşmeyeceğine dair değerlendirmeler yapılmaktadır. 1 cm’den küçük böbrek taşlarında ise ilaç tedavisi söz konusu olmaktadır. Eğer geçmişte taş düşürme hikâyeniz bulunuyorsa, böbrek taşının kendiliğinden düşme olasılığı daha fazladır. 

    Böbrek Taşı Ağrısına Ne İyi Gelir?

    Böbrek taşı ağrısı söz konusu olduğunda, en etkili doğal yöntemler olarak karşımıza limon ve portakal çıkar. Ayrıca lif içerdiğinden dolayı böbreğe süzme işleminde yardımcı olan elma ve probiyotik bir besin olan yoğurt da böbrek taşı ağrısına iyi gelir.

    Limon Suyu Böbrek Taşını Düşürür Mü?

    Yapılan araştırmalar, içeriğinde idrar asitliğini gideren sitrat maddesi bulunan limon suyunun taş oluşumunu engellediğini göstermiştir.


    Hızlı Randevu Al
    Bizimle İletişime Geçin

    İlgili İçerikler
    Ara Onlıne Randevu
    Canlı Destek
    -
    Canlı Destek