Lütfen Bekleyiniz...

Depresyon Nedir? Çeşitleri, Belirtileri, Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Son Güncelleme Tarihi: 05.04.2023
Depresyon Nedir? Çeşitleri, Belirtileri, Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
İçindekiler

    Depresyon Nedir?

    Majör depresif bozukluk veya klinik depresyon olarak da isimlendirilen depresyon, sürekli üzüntü vermenin yanı sıra ilgi kaybına da yol açan bir duygu durum bozukluğudur. Depresyona giren kişilerin düşünceleri ve davranışları etkilenir. Bu durum, kişide meydana gelebilecek duygusal ve fiziksel sıkıntıların önünü açar. Depresyon hafife alınacak ve hemen geçebilecek bir problem değildir. Bilakis tedavi ihtiyacı doğuran tıbbi bir durumdur. Bazı depresyon vakalarında tedavi süreci uzun sürebilmektedir. Depresyon, her yaşta ortaya çıkabilme potansiyeli olan bir rahatsızlık olsa da genellikle 20'li veya 30'lu yaşlarda başlar. 

    Depresyon Nedenleri Nelerdir? 

    Depresyonun nedeni henüz kesin olarak bilinmemektedir. Depresyon gelişiminde kalıtsal etmenlerin etkili olduğu görünse de, depresyona sebep olabilecek genlerin saptanması adına çalışmalar da devam etmektedir. Depresyonun, bireylerin beyinlerinde fiziksel değişikliklere yol açabildiği görülmektedir. Bu değişimlerin ne derece önemli olduğu hala meçhul durumdadır ancak araştırmacılar, bu değişimlerin depresyonun asıl sebeplerini tespit edebilme konusunda yardımcı olacağına inanmaktadır. Gebelik döneminin hemen sonrasında, tiroid sorunlarında veya menopoz döneminde hormon değişiklikleri meydana gelebilir. Hormon dengesinde yaşanan bu değişiklikler de depresyon sebebi olabilir. 

    Nöronlar arası veya bir nöron ile başka bir hücre arasındaki iletişimi sağlayan kimyasallara nörotransmitter adı verilir. Doğal olarak oluşan bu kimyasallar, depresyon gelişimine yol açan sebeplerden biri olabilir. Çeşitli araştırmalar; nörotransmitter fonksiyonlarında yaşanan değişimin nöro-devrelerle nasıl bir etkileşim içinde olduğunu keşfetmemizin, depresyonun altında yatan sebebi bulma ve gerekli tedaviyi uygulama sürecinde etkin bir rol oynayabileceğini göstermektedir. 

    Bunların haricinde depresyon gelişimine yol açabilecek nedenleri şu şekilde sıralayabiliriz: 

    • Düşük benlik saygısı, özeleştiri yapmada abartıya kaçmak ve aşırı kötümser olma gibi bazı kişilik özellikleri,

    • İstismar, ölüm ve kayıp gibi kişide derin üzüntülere sebep olabilecek travmatik veya stresli olaylar,

    • Aile içi sıkıntılar, ilişki, iş veya okul sorunları

    • Genetik faktörleri göz önünde bulundurarak; akrabalar veya aile üyelerinin tıbbi geçmişlerinde alkolizm, bipolar bozukluk, depresyon ya da intihar öyküsü olması,

    • Yeme bozuklukları, anksiyete bozukluğu ve travma sonrası stres bozukluğu gibi diğer mental sağlık sorunlarının varlığı,

    • Sosyal çevreden kendini soyutlama, İleri derecede alkol, sigara veya uyuşturucu kullanımı,

    • Diyabete neden olabilecek aşırı kilo veya obezite, 

    • Felç, kanser, kronik ağrı, kalp hastalığı gibi ciddi veya kronik hastalıkların varlığı,

    • Hipertansiyon ilaçları, uyku hapları gibi bazı ilaçların kullanımı. 

    Depresyon tedavi edilmediği takdirde daha da kötüleşir. İhmal edilen bu durum, kişinin hayatını her anlamda etkileyen duygusal, davranışsal, sağlıksal sorunlara ve komplikasyonlara yol açar.

    Depresyon Belirtileri Nelerdir?

    Depresyon, bir kişinin yaşam süresi boyunca sadece bir kez ortaya çıkabilir yahut bazı vakalarda birden fazla kez görülebilir. Depresyon sürecindeyken, günün büyük bir bölümünde pek çok belirtiye rastlanabilir. Süreç boyunca her gün tekrarlanma potansiyeli olan bu belirtileri şu şekilde sıralayabiliriz: 

    • Birden beliren üzüntü, sebepsiz yere ağlama, boşlukta olma ve umutsuzluk duyguları

    • Değersizlik hissi, suçluluk duygusu, geçmiş dönemdeki başarısızlıklardan ötürü sık sık kendini suçlamak

    • Düşünme, odaklanma, karar alma ve bir şeyleri hatırlama konusunda sıkıntı yaşamak

    • Düşünürken, konuşurken ya da hareket ederken eskiye oranla yavaşlık

    • En basit olaylarda dahi ani öfke patlamaları, sinir harbi ya da hayal kırıklığı

    • Rutin aktivitelerin çoğuna veya tümüne karşı ilgi duymamaya hatta zevk almamaya başlamak

    • Kimi insanlarda iştahta azalmaya bağlı olarak kilo kaybı, kimi insanlarda ise artan yeme isteğine bağlı olarak kontrolsüz kilo alımı

    • Endişe ve huzursuzluk

    • Sırt ve baş ağrısı gibi nedeni belirsiz fiziksel rahatsızlıklar

    • Sık sık akla gelen ölüm ve intihar düşüncesi

    • Uykusuzluk veya çok fazla uyumak, yani uyku bozuklukları

    • Halsizlik, sürekli yorgun olma hissi ve enerji eksikliği

    Bu belirtiler, depresyonu olan bireylerin hayatlarında ciddi sorunlara yol açarak yaşam kalitesini bir hayli düşürmektedir. Zira bu kişiler, sebepsiz yere dahi mutsuz veya umutsuz hissedebilirler.

    Depresyon Nasıl Teşhis Edilir?

    Fizik muayene, çoğunlukla depresyon teşhisindeki ilk adımı oluşturur. Doktor muayene ederken kişinin sağlık durumu hakkında sorular sorar. Depresyon, bazı vakalarda fiziksel sağlık sorunu kaynaklı olabilir. Fiziksel muayenenin ardından laboratuvar testlerine ihtiyaç duyulabilir. Bu aşamada ‘’Tam kan sayımı’’ adlı bir test uygulanabilir ve tiroid bezinin çalışma düzeninde herhangi bir sıkıntı olup olmadığını tespit edebilmek için bazı testler gerekebilir. 

    Sonraki aşama ise psikiyatrik değerlendirmedir. Bireyde görülen belirtiler, düşünceler, duygular ve davranıp kalıplarına dair yeterli bilgi alabilmek için sorular sorulur. 

    Depresyon Çeşitleri Nelerdir?

    Majör depresyona bağlı olarak ortaya çıkan belirtiler kişiden kişiye farklılık gösterir. Uzmanlar, depresyon çeşidini kesinleştirebilmek için belirteç veya nitelikleri tarar. Tedavi sürecinin mümkün olduğunca başarılı olabilmesi için depresyon teşhisinin doğru olması gerekmektedir. Depresyon türlerini kabaca şu şekilde sıralayabiliriz: 

    • Anksiyete Sıkıntısı: Huzursuzluk ve olası olaylara dair endişe ile birlikte gelişen depresyon

    • Atipik Özellikler: İştahta artış, gereğinden fazla uyku ihtiyacı, reddedilmeye karşı aşırı hassasiyet ve vücut uzuvlarında ağırlık hissi ile beraber görülen depresyon çeşididir.

    • Mevsimsel Özellikler: Mevsim değişiklikleri ve güneş ışığına daha az maruz kalındığı takdirde gelişen depresyon türüdür.

    • Katatoni: İstem ve kontrol dışı motor aktivitesi ile birlikte amaçsız hareketlere neden olan ya da sabit ve katı duruşlarla görülen depresyon.

    • Melankolik Özellikler: Geçmişte keyif veren bir şeye karşı soğuma ile gelişen depresyon çeşididir. Aynı zamanda sabah erken uyanma sürecinde kötüye giden ruh hali, sürekli yorgunluk veya ajitasyon ile beraber görülebilir.

    • Peripartum Başlangıç: Gebelik döneminde veya doğum sonrasında, yani postpartum dönemde görülebilen depresyon türüdür.

    • Psikotik Özellikler: Kendini yetersiz hissetme ve olumsuzluklar içeren hezeyanlar veya halüsinasyonların eşlik ettiği depresyon çeşididir.


    Depresyon Tedavi Yöntemleri Nelerdir? 

    Depresyondan muzdarip kişiler için ilaçlar ve psikoterapi son derece etkili olmaktadır. 


    İlaç Tedavisi

    Depresyon tedavisi sürecinde hastanın kullanması gereken ilaçlar, muhakkak doktor kontrolü altında belirlenmelidir. Kullanılacak ilaçlar arasında antidepresan çeşitleri bulunur. Bu ilaçların neden olabileceği yan etkileri ise doktor veya eczacı kişiye iletecektir.   

    Depresyon tedavisi sürecinde sık kullanılan ilaç gruplarını şu şekilde sıralayabiliriz:

    • Seçici Serotonin Geri Alım İnhibitörleri (SSRI)

    • Serotonin-Norepinefrin Geri Alım İnhibitörleri

    • Trisiklik Antidepresanlar

    • Atipik Antidepresanlar

    • Monoamin Oksidaz İnhibitörleri (MAOI)

    • Diğer ilaçlar


    Psikoterapi

    Psikoterapi, bir ruh sağlığı uzmanı yardımıyla duygusal ve davranışsal sıkıntıların çözümünü, ruh sağlığının geliştirilmesini ve korunmasını hedefleyen tekniklerin genel adıdır. Psikoterapi, aynı zamanda ‘’psikolojik terapi’’ veya ‘’konuşma terapisi’’ olarak da bilinir.

    Hastane Tedavisi

    Bazı depresyon vakaları son derece şiddetli olup bu hastaların, tedavi için hastanede kalmaları gerekir. Hastane tedavisi kişinin kendisine düzgün bir şekilde bakamadığı, kendisine ya da başka birine zarar verme durumlarında söz konusu olabilir. Psikiyatrik tedavi, kişinin ruh hali düzelene dek tedavi sürecinin sakin ve güvenli bir şekilde sürmesine yardımcı olabilir.


    Hızlı Randevu Al
    Bizimle İletişime Geçin

    İlgili İçerikler
    Ara Onlıne Randevu
    Canlı Destek
    -
    Canlı Destek