Lütfen Bekleyiniz...

Doğum Lekesi Nedir? Neden Olur? Doğum Lekesi Nasıl Geçer?

Son Güncelleme Tarihi: 05.04.2023
Doğum Lekesi Nedir? Neden Olur? Doğum Lekesi Nasıl Geçer?
İçindekiler

    Doğum Lekesi Nedir?

    Doğum lekesi, bebeklikten itibaren ciltte yaygın olarak görülebilen, genelde zararsız, bir renk değişikliğidir. Doğum lekeleri yüzde veya vücutta herhangi bir yerde meydana gelebilir. Bu lekeler, farklı renk, boyut, görüntü ve biçimde olabileceği gibi bazen kalıcıdır ve zaman içerisinde büyüme eğiliminde olabilirler. Bazı lekeler ise bütünüyle kaybolur. Doğum lekeleri çoğunlukla zararsızdır fakat bazıları altta yatan bir tıbbi hususa işaret etmektedir. Doktorun gerekli gördüğü durumlarda, doğum lekeleri farklı yöntemler ile yok edilebilmektedir.

    Doğum Lekesi Neden Olur?

    Halk arasında doğum lekelerinin neden olduğuna dair pek çok yanlış inanış vardır. Bu yanlış inançlardan bazıları; hamileyken izin alınmadan tüketilen yiyecekler veya anne adayının önlenmeyen aşermeleri olarak sıralanabilir. Doğum lekeleri hamile kişilerce yapılan eylemler dolayısıyla oluşmamaktadır. Bununla beraber doğum lekelerinin neden meydana geldiği eksiksiz olarak bilinmemektedir. Birtakımı genetik kaynaklı iken diğerleri ise değildir.

    Doğum Lekesi Nasıl Oluşur?

    Doğum lekeleri damarsal (vasküler) veya pigment yoğunluğuna bağlı (pigmente) sebeplerle meydana gelebilir ve bu meydana gelme biçimlerine göre sınıflandırılır.

    Doğum Lekesi Çeşitleri Nelerdir?

    Vasküler (Damarsal) Doğum Lekeleri

    Damarsal doğum lekeleri, kan damarları oluşurken belirlenemeyen bir sebepten dolayı olması gerektiğinden daha farklı meydana geldiğinde ortaya çıkar. Örnek olarak, bir alanda toplanmış çok fazla kan damarı olabilir ya da bir veya daha fazla kan damarı olması gerekenden daha geniş boyutlarda olabilir.

    Vasküler (Damarsal) Doğum Lekeleri Türleri Nelerdir?

    Somon Lekeleri 

    Kırmızı ya da pembe renkte olan bu lekeler genelde iki gözün arasında yer alan bölgede, göz kapaklarında ya da arka boyunda gözlemlenir. Bazı kültürlerde ensede olduğu zaman leylek ısırığı, yüzde olduğu zamanda ise melek öpücüğü olarak isimlendirilmektedir. Deri altında bulunan küçük kan damarlarının toplanmalarından veya genişlemelerinden kaynaklanmaktadır. Somon lekeleri bazı vakalarda kendi kendine solar ve tıbbi bir müdahale gerektirmemektedir.

    Hemanjiyomlar

    Halk arasında çilek lekesi olarak da isimlendirilen hemanjiyomlar, pembe, mavi ya da parlak kırmızı renklerde olabilmektedir. Genelde kol, bacak, baş ya da boyun bölgesinde bulunurlar. Hemanjiyomlar küçük boyutlu ve düz biçimde başlayabilmektedir. Bazen bir bebeğin yaşamının ilk birkaç ayında boyutu giderek büyür. Hekimin gerekli gördüğü durumlarda bebeğin bazı hemanjiyomlarının tedavisini isteyebilir. 

    Bu tedaviler genelde hızlı ve kontrolsüz büyüyen ve bebeğin gelişimini olumsuz etkileyebilecek bölgelerde olan hemanjiyomlar için gereklidir. Bunun dışında, birçok hemanjiyom, ergenlik dönemine kadar bütünüyle kaybolur. Derisinde çoklu hemanjiyom barındıran çocuklar da iç hemanjiyomlar konusunda kontrol edilmelidir.

    Şarap Lekesi (Nevus Flammeus)

    Şarap lekeleri, derinin altında yer alan küçük kan damarlarının anormal biçimde büyümesinden kaynaklanmaktadır. Vücudun herhangi bir bölümünde gelişebilirler. Fakat genelde yüzde ve boyunda ortaya çıkmaktadırlar. Şarap lekeleri pembe ya da kırmızı olarak başlayıp zamanla koyu kırmızı ya da mor renge dönüşebilir. Zaman içerisinde solmazlar ve tedavi edilmediği durumlarda daha da koyulaşabilirler. Ayrıca lekenin bulunduğu yerdeki cilt çok kuru, kalın ya da pürüzlü dokuda olabilmektedir. Göz kapaklarında meydana gelen şarap lekeleri, tıbbi tedavi ya da düzenli takibi gerektirebilir. Ender olarak, bu tür doğum lekeleri genetik şartlarla ilişkili olabilmektedir.

    Pigmente Doğum Lekeleri

    Pigment, ciltte doğal biçimde mevcut olan ve deriye rengini sağlayan bir kimyasaldır. Bazı durumlarda ciltte bir noktada fazla miktarda pigment hücresi oluşur. Bu gibi olaylar pigmente doğum lekelerinin ortaya çıkmasına sebep olmaktadır.

    Pigmente Doğum Lekeleri Türleri Nelerdir?

    Benler 

    Konjenital nevüs olarak da isimlendirilen benler, pembe, açık kahverengi veya siyah renklerde görülebilmektedir. Benler farklı boyutlarda olabileceği gibi, ciltle aynı düzlemde veya daha kabarık bir biçimde meydana gelebilmektedir. Genelde yuvarlak şekillidirler. Yüzde ya da vücudun herhangi bir bölgesinde görülebilirler. Bazı benler kendi kendine kaybolur, bazıları ise ömür boyu vücutta kalırlar. Yaş farketmeksizin, benin boyutundaki ve biçimindeki değişikliği takip etmek önemli bir husustur çünkü bir bende meydana gelen değişim bazen cilt kanserine işaret edebilmektedir.

    Sütlü Kahve (Café Au Lait) Lekeleri

    Bu tür doğum lekeleri daha oval biçimdedirler. Genelde soluk kahverengi renkte olmaları sebebiyle Fransızca “sütlü kahve” manasına gelen ‘’café au lait lekeleri’’ olarak isimlendirilmişlerdir. Bireyin ten rengi koyu ise, ortaya çıkan sütlü kahve lekeleri de o oranda koyu olmaktadır. 

    Bu doğum lekeleri, bazen doğum esnasında bazen ise doğumdan çok uzun zaman sonra ve bazen de çocukluk döneminde meydana gelebilmektedir. Boyut olarak büyüyebilir, ama çoğunlukla zamanla solmaktadırlar. Bazı çocuklarda birden çok sütlü kahve lekesi görülebilir. Eğer çocuğunuzda pek çok leke var ise doktora başvurmanızda yarar vardır. Çünkü bu durum, nörofibromatozis olarak isimlendirilen nadir bir tıbbi vakaya işaret edebilmektedir.

    Moğol Lekeleri

    Genellikle daha koyu tenli insanlarda görülen, kabarık olmayan, mavimsi gri lekelerdir. Herhangi bir zararı olmayan bu lekeler sıkça morarma ile karıştırılabilmektedir. Moğol lekeleri tipik olarak alt sırt ve kalçalarda gözlemlenmektedir ve genelde dört yaşına kadar bütünüyle kaybolmaktadırlar.

    Doğum Lekeleri Nedeniyle Meydana Gelebilecek Komplikasyonlar Nelerdir?

    Pigmente doğum lekelerinden dolayı kaynaklanan birtakım riskler, doğum lekesinin fazlasıyla bariz olduğu durumlarda psikolojik etkileri kapsamaktadır. Bunun beraberinde pigmente doğum lekeleri cilt kanseri riskini artırabilmektedir. Bu nedenle bir benin (nevüs) ya da diğer benzeri cilt lezyonlarının renginde, boyutunda ya da dokusunda meydana gelen değişimler muhakkak bir doktor tarafından incelenmelidir. Doğuştan gelen herhangi bir doğum lekesinde veya diğer bir cilt lezyonunda;

    • Ağrı,
    • Kanama,
    • Kaşıntı,
    • İltihaplanma,
    • Ülserasyon gibi sorunlar gözlemlenirse, acilen doktora danışılmalıdır.

    Doğum Lekesi Tanı Yöntemleri Nelerdir?

    Pekçok vakada, herhangi bir uzman ya da doktor cildin görüntüsüne bakarak vasküler ya da pigmente doğum lekelerini kolayca teşhis edebilir. Fakat cildin daha derinlerinde oluşan ve kolayca görülemeyen doğum lekelerinin varlığı MRI, ultrason, CT taramaları ya da cilt biyopsisi gibi görüntüleme yöntemleri ve laboratuvar testleriyle belirlenebilmektedir.

    Doğum Lekeleri Nasıl Önlenir?

    Normal koşullar altında vasküler ya da pigmente doğum lekelerini oluşmadan daha önce önlemenin bilinen bir yöntemi yoktur. Doğum lekesine sahip olan bireyler, daha ağır komplikasyonların oluşmasını engellemek için açık havadayken ya da güneş altında uzun zaman geçirilecekse kaliteli bir güneş kremi kullanmaları gerekmektedir.

    Doğum Lekesi Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

    Pek çok doğum lekesi zararsızdır ve tedavi gerektirmez. Hemanjiyomlar, Moğol lekeleri ve somon lekeleri gibi doğum lekeleri çeşitleri, çoğu zaman kendi kendine geçer. Bazı doğum lekeleri, görüntülerinden dolayı rahatsızlığa sebep olabilir. Hemanjiyom ya da ben gibi diğer doğum lekeleri, cilt kanseri gibi bazı tıbbi vakalar için risk etkenlerini oluşturmaktadır. Bu doğum lekeleri bir dermatolog tarafından incelenmeli ve izlenmelidir. Doğum lekesi için tedavi yöntemleri aşağıdakiler gibi sıralanabilir;

    Lazer Tedavisi

    Şarap lekelerini yok edebilir ya da büyük oranda hafifleterek daha da az görünür hale gelmesini sağlayabilir. Bu tür tedavi yöntemleri bir dermatolog ya da cerrah tarafınca yapılır. Lazer tedavisine bebeklik aşamasında başlandığında en başarılı neticeler elde edilmektedir. Buna ek olarak daha büyük çocuklarda ve yetişkin bireylerde de kullanmak mümkündür. Genelde birkaç seansa ihtiyaç duyulur. Lazer tedavileri hafif rahatsızlık vermiş olduğu için lokal anestezi gerektirebilir. Genelde kalıcı neticeler verir. Tedavi sonrasında geçici şişme ya da morarma gibi sorunlar ortaya çıkabilir.

    Beta-Blokerlar

    Yüksek tansiyon tedavisinde alınan oral ilaçlardır. Propranolol, hemanjiyomların boyutunu küçültmek ya da görünümünü iyileştirmek için kullanılabilecek bir beta bloker türüdür. Beta-Blokerlar kan damarlarını küçültüp daraltırlar ve böylece kan akışını düşürürler. Bu da hemanjiyomun yumuşamasına, solmasına ve büzülmesini sağlamaktadır. Bir başka beta-bloker çeşidi olan timolol ise topikal biçimde (cilt üzerine) uygulanabilir ve benzer sonuçlar elde etmek mümkündür.

    Kortikosteroidler

    Ağız yoluyla alınan ya da direkt olarak doğum lekelerine enjekte edilebilen ilaçlardır. Kan damarlarını daraltarak doğum lekelerinin görüntüsünü iyileştirebilirler.

    Cerrahi Operasyon

    Çok derin hemanjiyomlar veya çok büyük boyuttaki benler gibi bazı doğum lekeleri için uygun tedavi yöntemi olabilmektedir. Doğum lekesi için cerrahi operasyonlar hastaneye yatış gerektirmez. Poliklinik ortamında veya dermatolog muayenehanesinde yapılabilmektedir. Hekimin uyguladığı lokal anestezi işleminden sonra doğum lekesini almak için küçük bir neşter kullanır. Doğum lekesinin boyutu büyükse, birkaç randevu boyunca parçalar halinde alınması gerekebilir. 

    Bazı vakalarda doğum lekeleri cerrahi operasyon ile alındıktan sonra kalıcı izlerin oluşmaması amacıyla doku genişletme olarak isimlendirilen bir yöntem uygulanabilir. Bu yöntemde, doğum lekesinin yakınında bulunan sağlıklı derinin altına bir tip balon koyulur. Böylelikle, yeni ve sağlıklı bir cildin gelişimi sağlanır. Bu yeni doku, önceden doğum lekesinin bulunduğu bölgeyi kapamak için kullanılır. Yerleştirilen balon ise daha sonra alınır.

    Hızlı Randevu Al
    Bizimle İletişime Geçin

    İlgili İçerikler
    Ara Onlıne Randevu
    Canlı Destek
    -
    Canlı Destek