Lütfen Bekleyiniz...

Fibromiyalji Nedir? Neden Olur ve Belirtileri, Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Son Güncelleme Tarihi: 05.04.2023
Fibromiyalji Nedir? Neden Olur ve Belirtileri, Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
İçindekiler

    Fibromiyalji Nedir?

    Fibromiyalji sendromu(FMS) olarak da nitelendirilen fibromiyalji, kaslarda ve kemiklerde ağrıya sebebiyet vermekle beraber uyku düzenini altüst eden ve bilişsel bozukluklara yol açan kronik bir yumuşak doku romatizmasıdır. Toplumun yaklaşık %3’lük bölümünde rastlanan ve yaşam kalitesini ciddi şekilde olumsuz etkileyen fibromiyalji sendromunun, istatistiklere bakıldığında kadınlarda daha sık görüldüğünü söylememiz mümkündür. Çocuklarda da görülebilen fibromiyalji sendromu, genellikle orta yaştan itibaren görülmekle birlikte yaşlandıkça bu sendromun ortaya çıkma riski de yaşlanmaya paralel olarak artmaktadır. 


    Fibromiyalji Neden Olur?

    Fibromiyalji sendromunun sebebi henüz kesin olarak tespit edilememekle beraber, uzun süredir bu konu üzerinde yapılan araştırmalar ve çalışmalar nispeten meyvelerini vermeye başlamış, bazı etmenlerin bu sendromun ortaya çıkışında etkili olduğu öne sürülmüştür. Fibromiyalji sendromunu tetiklediği öne sürülen etmenleri şöyle sıralayabiliriz:  

    Enfeksiyonlar: Önceden kapmış olduğunuz çeşitli enfeksiyon hastalıkları, bu sendromun baş göstermesine neden olabilir ve hatta ortaya çıkan belirtilerden ötürü yaşadığınız rahatsızlıkların artmasına yol açabilir. Bu duruma ön ayak olabilecek hastalık ve bakterilerden örnek verecek olursak; grip ve zatürre hastalığının yanı sıra Salmonella ve Şigella gibi bakterilerin yol açtığı sindirim sistemi enfeksiyonları ve Epstein-Barr virüsü, fibromiyalji sendromunu tetikleyen etmenler arasındadır.  

    Genetik Faktörler: Dış görünüşümüzden tutun kalıtsal hastalıklara kadar hayatımızda geniş bir yelpazeye etki eden genetik eğilimlerin, fibromiyalji sendromunun ortaya çıkışında da rol oynayabileceği çeşitli araştırmalarla öne sürülmüştür. Yapılan bu araştırmalarda sinir hücreleri arasındaki kimyasal ağrı sinyallerinin iletimine etki edebilen birkaç kalıtım biriminin var olduğu gözlemlenmiştir. Genellikle aynı ailede ortaya çıkan fibromiyaljinin genlerle aktarımı mümkündür.   

    Travma: Sadece duygusal değil, aynı zamanda fiziksel travma yaşayan bireylerde fibromiyalji sendromu baş gösterebilir. Özellikle de yaşadığınız ağır bir travma sonucu ortaya çıkan stres bozukluğunun bu sendroma sebebiyet verebileceği ileri sürülmüştür. 

    Stres: Stres, günümüzde her geçen gün daha da artan ve insan sağlığına son derece olumsuz etkileri bulunan doğal bir reaksiyondur. Özellikle de uzun süreli etkilere yol açan stres kaynaklı hormonal bozuklukların, fibromiyaljiyi tetiklediği yine araştırmalarla ortaya koyulmuştur.   

    Kişilik Yapısı: İlk etapta sizlere ilginç gelebilir ancak kişilik yapısının fibromiyaljiyi tetiklediği gözlemlenmiştir. Hassas, mükemmeliyetçi ve olaylar karşısında kolay etkilenen bir kişilik yapısına sahip insanlarda bu sendrom baş gösterebilir.  


    Fibromiyalji Noktaları Nelerdir?

    Fibromiyalji sendromunda tetik noktalar ya da hassas noktalar olarak tanımlanan vücut alanları mevcuttur. Hafif baskı uygulandığında dahi ağrıya sebep olabilen bu noktalar, 18 farklı alanı kapsar. Tetik noktalarına bağlı olarak vücuttaki pek çok bölgeye tesir eden bu ağrılar, künt bir ağrı olarak nitelendirilebilir. Yaygın ağrı ve hassasiyet durumu söz konusu olduğunda, kişiye fibromiyalji tanısı konulabilir. Geçmiş dönemlerde 18 farklı alanı içeren tetik noktalarından en az 11 tanesinde yaygın ağrı ve hassasiyet söz konusu olduğunda, fibromiyalji tanısı konulmuştur. Lakin zamanla bu tetik noktaları tanı için odak noktası olmaktan çıkmış, ağrıya neden olan noktalar fibromiyalji tanısı için tek başına yeterli görülmemeye başlamıştır. 2016 yılı itibarıyla fibromiyalji teşhis kriterlerinde yapılan revizyon ve güncellemeler sonucunda, belirtilen beş ağrı bölgesinin dördünde kas-iskelet ağrısına ilişkin şikâyeti olan kişilerde fibromiyalji teşhisi değerlendirilmeye alınmıştır. Eğer kişide üç ayı aşkın süredir devam eden yaygın bir ağrı varsa ve bu ağrının teşhis edilebilir bir tıbbi açıklaması bulunmuyorsa, fibromiyalji tanısı konulabilmektedir.  

    Bu fibromiyalji noktalarının bulunduğu bazı bölgeleri şu şekilde sıralayabiliriz:

    1. Omuz üstleri

    2. Kalçalar

    3. Dizler

    4. Dirsekler

    5. Başın arkası ve Ense

    6. Üst göğüs   


    Fibromiyalji Belirtileri Nelerdir? Fibromiyalji Atakları Nasıl Olur?

    Fibromiyalji belirtileri sıklıkla başka rahatsızlıkların belirtileri ile benzerlik gösterir. Teşhisi oldukça zor olan fibromiyalji sendromunun tanısını koyabilmek için kesin sonuç veren bir laboratuvar testi veya görüntüleme taraması bulunmadığı için, fibromiyalji teşhisinde hatalara rastlamak yaygın bir durumdur. 

    Ağrı en belirgin fibromiyalji belirtisi olmakla beraber, fibromiyalji ağrısı vücudun çeşitli bölgelerinde bulunan kaslarda ve yumuşak dokularda sürekli ve donuk bir şekilde hissedilir. Ağrının şiddeti ise sabit olmadığı için her gün daha şiddetli bir şekilde hissedilebilir. Göğüs bölgesinde meydana gelen fibromiyalji ağrısının kalp krizi ağrısına benzediğini söyleyebiliriz. Delici, keskin veya yanma hissine benzeyen bu ağrı, tıpkı kalp krizi anında yaşandığı gibi nefes alamama hissine neden olabilir. Fibromiyalji ağrısının sık yaşandığı bölgelerden biri de sırt bölgesidir. Sırt bölgesinde ağrı olduğunda söz konusu ağrının bel fıtığı, romatizma veya çekilmiş bir kas ile arasındaki farkı anlamanın zor olduğunu söyleyebiliriz. Bilhassa romatizma ve fibromiyaljinin aynı anda rastlandığı vakalar da vardır. 

    Bacak bölgesinde bulunan kaslarda ve yumuşak dokularda da fibromiyalji ağrısına rastlanabilir. Sıklıkla derin, zonklayan ya da yanma hissi uyandıran bir ağrı olarak tanımlayabileceğimiz bu durum, romatizma ağrısı ve kramp ağrısı ile benzerlik gösterebilir. Bacak bölgesinde yaşanan fibromiyalji ağrısı bazı vakalarda uyuşma ve karıncalanma gibi hissedilmekle beraber, yorgun hissetmenize yol açabilir ve uzuvları hareket ettirirken sanki bir ağırlık taşıyormuş hissine kapılabilirsiniz.   

    Fibromiyaljinin en belirgin belirtisi olarak detaylarını açıkladığımız ağrının haricinde, bu sendromu yaşayan bireylerde şu belirtiler görülebilir: 

    Uyku sorunları,

    Uzun süreli olmasına rağmen dinlendirici olmayan uyku,

    Baş ağrısı,

    Sürekli yorgunluk,

    Depresyon,

    Çarpıntı,

    Eller ve ayaklarda uyuşma,

    Konsantrasyon ve dikkat problemleri,

    Anksiyete,

    Karın boşluğunda meydana gelen ağrı,

    Gözlerde kuruluk,

    İnterstisyel sistit gibi mesane rahatsızlıkları.


    Kadınlarda Fibromiyalji Belirtileri

    Kadınlarda erkeklere nazaran daha sık görülen fibromiyalji, belirti şiddeti konusunda da kadınlar için daha olumsuz sonuçlar doğurmaktadır. Fibromiyalji ağrısı kadınlarda daha yaygın görülmekle beraber, huzursuz bağırsak sendromu belirtilerine ilişkin sabah yorgunluğu da yine kadınlarda daha fazla etkisini gösterir. Aylık regl döneminin ise daha ağrılı geçtiğini söylememiz mümkündür. 

    Ayrıca menopoza geçiş süreci, fibromiyalji belirtilerini daha kötü hale getirebilirken; menopoz ve fibromiyaljinin neden olduğu bazı belirtilerin benzerlik göstermesi hasebiyle iki durum arasındaki ayrım da zorlaşmaktadır. 


    Erkeklerde Fibromiyalji Belirtileri

    Fibromiyalji, erkeklerde genellikle yoğun ağrı ve duygu problemleri ile kendini göstermektedir. Daha çok kadın hastalığı olarak görülebilen fibromiyaljinin erkeklerde teşhisi, 2016 yılı itibarıyla tanı protokolünün daha yaygın hale gelmesiyle nispeten kolaylaşmış ve bu sayede daha fazla erkeğe fibromiyalji tanısı konulmaya başlamıştır. 


    Fibromiyaljide Tanı Yöntemleri

    Teşhis için hastanın geçmiş öyküsünün alınmasıyla birlikte uzman bir hekim tarafından fiziki muayene yapılır. Hastada ortaya çıkan belirtiler ve ağrının vücuttaki dağılımı teşhis için son derece önemlidir. Bu aşamada bazı laboratuvar testlerinden de yararlanılmakla birlikte fibromiyalji, eklem muayenesi ve kas-kuvvet muayenesi ile birlikte kendini göstermektedir. Özellikle de uzman bir hekim tarafından yapılan fiziki muayenede boyun, ense, bel, dirsek, göğüs, kalça, omuz ve diz bölgeleri detaylıca incelenmektedir. 


    Fibromiyalji Nasıl Tedavi Edilir? Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

    Şimdilik kesin bir tedavisi bulunmayan fibromiyalji sendromunda tedavi süreci, belirtileri minimuma indirmeyi ve buna karşılık yaşam kalitesini yükseltmeyi hedefler. Bu noktada ilaçlar, hayat tarzındaki çeşitli değişiklikler ve kendi kendine bakım yöntemleri bu sürecin en büyük yardımcıları olarak ön plana çıkmaktadır. Öncelikle bu süreçte alınan ilaçlar, ağrıların hafiflemesi ve uyku kalitenizin yükselmesi konusunda fayda sağlayabilir. Ağır ağrılar için reçeteli, hafif ağrılar için ise reçetesiz ağrı kesiciler fibromiyalji için verilen ilaçlar arasındadır. Bunun yanı sıra uyku düzenini sağlamak ve sürekli hissedilen yorgunluğu ortadan kaldırmak amacıyla depresanlar mevcuttur. Geçmiş dönemlerde hastalara daha ağır ağrı kesiciler ve narkotikler verilmiştir ancak yapılan araştırmalar, bunun verimli olmadığını göstermiştir.   

    Fibromiyalji tedavi sürecine destek vermek için bitkisel ilaçlar ve doğal tedavi yöntemleri de söz konusu olabilir. Reçetede verilen ilaçlar belirtileri ve ağrıları hafifletmediği takdirde, bu ilaçlara destek amaçlı alternatifler de vardır. Stres ve ağrıyı azaltmaya odaklanan bu alternatif doğal tedaviler, geleneksel tıbbi tedavilere destek olarak kullanılmalıdır. Bu doğal tedavileri şu şekilde sıralayabiliriz:

    Kaplıca terapisi,

    Meditasyon,

    Yoga,

    Tai chi,

    Fizik tedavi,

    Masaj terapisi,

    Sağlıklı ve dengeli bir diyet. 

    Yalnız, bu alternatif desteklerden herhangi birine başlamadan evvel muhakkak uzman hekiminize başvurmalı ve gerekli bilgiyi almalısınız. Alternatif dahi olsa, doktorunuzun bilgisi dışında yapacağınız hiçbir girişim önerilmemektedir.  


    Hızlı Randevu Al
    Bizimle İletişime Geçin

    İlgili İçerikler
    Ara Onlıne Randevu
    Canlı Destek
    -
    Canlı Destek