Lütfen Bekleyiniz...

Vertigo Nedir? Vertigo Nedenleri, Tipleri, Belirtileri, Tanısı, Tedavisi

Son Güncelleme Tarihi: 05.04.2023
Vertigo Nedir? Vertigo Nedenleri, Tipleri, Belirtileri, Tanısı, Tedavisi
İçindekiler

    Vertigo (Baş Dönmesi) Nedir?

    Baş dönmesi olarak da bilinen Vertigo, denge kaybı ve sersemlik hissi olarak tarif edilir. Vertigo,  özellikle de hareket ederken, eğilip kalkarken ve hızlı hareket ederken kendini gösterebilir. Bu durum, yürürken ve hatta dinlenirken bile bireyde sallanma ya da baş dönmesi olarak ortaya çıkabilmektedir. Vertigo söz konusu olduğunda, denge hissiniz değişime uğrarken düşme tehlikeniz de artar.  

    Kişide ortaya çıkan belirtilerin başında gelen baş dönmesi (vertigo), tek başına bir hastalık olmamakla beraber herhangi bir hastalığın habercisi olabilir. Bazı durumlarda şiddetli hapşırmalar dahi vertigoyu tetikleyebilmektedir. Bu nedenle, vertigonun altında ciddi hastalıkların yatıyor olma ihtimali de göz önünde bulundurulmalıdır. 

    Vertigo Nedenleri Nelerdir? Vertigo Çeşitleri

    Göz kararması, baygınlık hissi gibi durumlar halk arasında ‘’baş dönmesi’’ olarak bilinmektedir. Ancak klinik anlamı bakımından baş dönmesi (vertigo), birey hareket etmediği halde bulunduğu konumdaki her şeyin dönüyormuş gibi gelmesidir. Daha açıklayıcı bir örnek verecek olursak; gerçek anlamda başı dönen biri bulunduğu konumdaki duvarları, eşyaları vs. dönüyormuş gibi algılamaktadır. 

    Vertigo, ortaya çıkma nedenleri bakımından iki ayrı grup olarak incelenir:

    1. Santral Vertigo: Bilhassa beyin, beyin sapı ve beyincikten kaynaklanan baş dönmelerinin incelendiği bu grup, merkezi sinir sisteminde meydana gelen sıkıntılardan dolayı ortaya çıkmaktadır. Bahsi geçen organlarda baş gösterebilecek inme, tümör, damarlarda anevrizma, migren, kanama, MS (Multiple Skleroz) gibi rahatsızlıkların belirtisi olarak kişide baş dönmesi (vertigo) görülebilmektedir. Hastanın geçmiş öyküsü ve fiziksel muayenenin ardından vertigo çeşidi saptanabilmektedir.

    2. Periferik Vertigo: Bu vertigo çeşidi, iç kulak veya orta kulakta bulunan denge merkezine bağlı olarak gelişen denge bozulması olarak tanımlanır. Bu grupta özellikle iç kulak ve denge siniri kaynaklı baş dönmeleri incelenmektedir. Periferik vertigo, ilk grubu oluşturan santral baş dönmelerine nazaran daha yaygın olarak görülür. Periferik vertigonun ortaya çıkma nedenleri arasında boyun ağrıları gibi kas iskelet sistemindeki bir sıkıntı, hipotiroidi, hipertiroidi ya da hipoglisemi gibi metabolik hastalıklar bulunmaktadır. 


    Baş dönmesi şikâyetiyle bir sağlık kuruluşuna başvuran hastaların, genellikle ilk önce kulakla ilgili herhangi bir sıkıntıları olup olmadığı kontrol edilmektedir. Bununla birlikte, metabolik tetkikler de söz konusu olmaktadır. Bu süreçte şekerden tutun, kişinin tansiyonuna kadar bütün tetkikler göz önünde bulundurulmaktadır. Buradaki amaç, vertigo ataklarını tetikleyen nedenleri ortaya çıkarmaktır. 

    Kristal oynaması olarak da bilinen Benign Paroksismal Pozisyonel Vertigo (İyi Huylu Pozisyonel Vertigo-BPPV), en sık görülen vertigo çeşidi olarak ön plana çıkar. Bu vertigo çeşidinin ortaya çıkma nedeni, iç kulaktaki denge merkezinde yer alan kristallerin arka yarım daire kanallarına düşmesidir. İç kulak kristalleri yerinden oynayan kişi, sırt üstü yatarken veya sağa, sola dönerken baş dönmesi şikâyetiyle karşı karşıya kalabilir. Bunların yanı sıra, iç kulaktaki üst solunum yolları enfeksiyonunun ardından ortaya çıkan sinir iltihapları (nörömit) ve meniere hastalığı da periferik vertigo çeşitlerinin arasında yer almaktadır. 


    Vertigo Belirtileri Nelerdir?

    Vertigo (baş dönmesi) bazı belirtilerle kendini göstermektedir. Vertigo söz konusu olduğunda kişide görülebilen belirtileri şu şekilde sıralayabiliriz:

    • Şiddetli ataklar

    • Kulakta basınç hissi

    • Kuvvet kaybı

    • Tansiyon düşmesi

    • Görme bozukluğu

    • Mide bulantısı

    • Karar verme yetisinde bozukluk

    • Göz kararması

    • Kulak çınlaması

    • Vücut dengesizliği

    Vertigo ile beraber ortaya çıkan denge bozuklukları, kişinin düşüp yaralanmasına yol açabilir. Bunun yanı sıra, gelişen muhakeme bozukluğu ve zihinsel karışıklıktan ötürü baş dönmesi yaşayan bireyler yürümekte zorluk yaşayabilir, mideleri bulanabilir, hatta korku ve endişe ile baş başa kalabilirler.

    Baş ağrıları, çoğunlukla ilaç kullanımı ve yaşam tarzında yapılacak değişikliklerle düzelebilir. Ancak bazı ciddi durumlarda baş ağrısı tedavisi için evvela baş ağrısına neden olan sebeplerin çözümü gereklidir. Şayet geçmiş dönemlerde vertigo (baş dönmesi) rahatsızlığından muzdarip olmadığınız halde, ansızın baş dönmesi yaşıyor ve bu durum uzunca bir süredir düzelmiyorsa, vakit kaybetmeden bir doktora görünmenizde fayda vardır. 


    Vertigo Tanı Yöntemleri Nelerdir?

    Vertigo teşhisinin yapılabilmesi için bazı testler söz konusu olmaktadır. Evvela hastanın geçmiş öyküsü alınır ve fizik muayene yapılır. Böylece, vertigonun çeşidi ve şekli saptanır. Yapılan muayenenin ardından elektronistagmografi adı verilen cihaz yardımıyla hastanın göz hareketleri incelenir ve iç kulak hastalıklarına bağlı olarak ortaya çıkan durumlar daha net görülür hale gelir. Tabii bu aşamada denge sorunları ve işitme de göz önünde bulundurularak inceleme yapılır. 

    Bu uygulamaların haricinde, gerekli görüldüğü takdirde BT (Bilgisayarlı Tomografi) ve MR (Manyetik Rezonans) çekimleri de yapılabilmektedir. Son olarak, yine gerek görülürse, kan testi ya da psikolojik değerlendirme de istenmektedir.


    Vertigo Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

    Vertigo tedavisinde öncelikle sorunun kaynağı bulunmalı ve şayet varsa hastalığın altında yatan rahatsızlıklar tedavi edilmelidir. Zira vertigo, iç kulakta bulunan kristallerin yer değiştirmesiyle ortaya çıkabileceği gibi travma, stres veya psikolojik sebeplerden ötürü de kendini gösterebilir. 

    Vertigo tedavi sürecinde öncelik, sıkıntıyı azaltarak denge fonksiyonlarının en güvenli hale getirilmesidir. Bu aşamada hastalığın neden ortaya çıktığı da tedavi süreci için önemlidir. Örneğin, vertigo iç kulakta bulunan kristallerin yer değiştirmesiyle ortaya çıkmışsa, tedavi planı kristallerin yeniden konumlandırılmasıdır. Ancak vertigo soğuk algınlığı, tümör ya da enfeksiyon gibi hastalıklardan kaynaklı olarak ortaya çıkmışsa, altta yatan hastalığın durumuna göre ilaç tedavisi veya farklı tip tedavi yöntemleri gündeme gelmektedir.


    Vertigo ile İlgili Sık Sorulan Sorular


    Vertigo olduğumu nasıl anlarım?

    Baş dönmesi (vertigo) aslına bakılırsa bir illüzyondur. Herhangi bir yer dönmese dahi, vertigosu olan kişiye her şey dönüyormuş gibi gelir. Vertigo olduğunuzu anlamanın da basit bir yolu vardır. Etrafınızda yaklaşık 40 kez dönüp kendinizi serbest bırakın. İşte o an nasıl hissediyorsanız, vertigo da aynen bu şekilde hissettirir. Bir nevi yer, tavana gelmiş gibi bir hissiyat oluşturur. Eğer etrafınızda herhangi bir dönme vs. yapmadan belirli sürelerle bu şekilde hissediyorsanız, vertigo hastası olma ihtimaliniz vardır. Böyle durumlarda, vakit kaybetmeden muhakkak bir sağlık kuruluşuna başvurmanızda fayda vardır. 

    Vertigo atakları ne kadar sürer?

    Baş dönmesi (Vertigo) ataklar halinde kendini göstermektedir. Vertigo hastalarında genellikle ilk iki gün şiddetli baş dönmesi, kulakta uğultu, bulantı ve kusma gibi şikâyetler görülür. Ancak bir süre daha geçtikten sonra hastalık kendiliğinden düzelir gibi olur ve neredeyse iki aylık bir süre herhangi bir sıkıntı yaşanmaz. İki ay geçtikten sonra tekrardan bir atak başlar ve aynı semptomlar kendini göstermeye başlar. 

    Vertigosu olanlar nelere dikkat etmelidir?

    Vertigodan muzdarip kişilerin en dikkat etmesi gereken unsur, uyku düzenidir. Özellikle de düzensiz uyku, kişinin yeterince dinlenememesine neden olur. Bu durum, başta vertigo olmak üzere pek çok hastalığa davetiye çıkarmaktadır. Bundan dolayı, uyku muhakkak düzene sokulmalıdır. 

    Bunun haricinde, stresten uzak durmak vertigosu olan bireylerin dikkat etmesi gereken bir başka husustur. Strese girmenize neden olan etmenlerden olabildiğince uzak durmanız gerekir; zira aşırı stres bağışıklık sistemini bir hayli olumsuz etkilemektedir. Güçlü bir bağışıklık sistemi, hastalıklara karşı dirençli bir vücut anlamına gelmektedir. Bu nedenle, sağlıklı ve taze gıdalar tüketmeye, yağlı, aşırı tuzlu ve işlenmiş gıdalardan uzak durmaya özen gösterilmelidir. Vitamin ve mineral değerlerinin de olması gereken seviyelerde bulunması, bu aşamada yardımcı olabilecek bir başka unsurdur. 

    Son olarak, vertigo tedavisinin ardından hareketli sporlardan ve ani hareketler yapmaktan imtina edilmelidir. Bu süreçte bolca sıvı tüketilmeli, içeriğinde kafein bulunan yiyecek ve içeceklerden olabildiğince uzak durulmalıdır. Sigara içmeyi bırakmak da bu süreci destekleyecek bir başka önemli konudur.


                  


    Hızlı Randevu Al
    Bizimle İletişime Geçin

    İlgili İçerikler
    Ara Onlıne Randevu
    Canlı Destek
    -
    Canlı Destek