Lütfen Bekleyiniz...

Beyin Damar Tıkanıklığı Nedir? Belirtileri ve Tedavisi

Son Güncelleme Tarihi: 05.04.2023
Beyin Damar Tıkanıklığı Nedir? Belirtileri ve Tedavisi
İçindekiler

    Beyin Damar Tıkanıklığı Nedir?

    Beyin damar tıkanıklığı, daha geniş bir konu olan damar tıkanıklığının beyinde meydana gelmesidir.  Damar tıkanıklığı ise bir kan damarının çoğunlukla damar sertliği ya da bir pıhtı yüzünden tıkanması olarak tanımlanabilir. Tıkanıklığın başlıca sebeplerinden olan pıhtı, çoğunlukla damar içlerinde aterosklerotik plaklar nedeniyle daralmış kısımlarda görülür. Fakat damar tıkanıklığı sadece pıhtı yüzünden gelişmez, tıkanıklığın başka sebepleri de olabilir. İlerleyen yaşla birlikte damarlarda esneklik kaybı görülmesiyle birlikte hipertansiyon, damar sertliği, diyabet ve obezite gibi hastalıklar da damar tıkanıklığının oluşumunu kolaylaştırır. 

    Damar tıkanıklığı, özellikle beyin ve kalp damarlarında gerçekleştiğinde hayati sonuçlara neden olabilir. Belirti vermediği zaman kalp krizi ve inme gibi ciddi sorunlara neden olabilir. İnme eğer beyin damarını tıkadıysa kol ve bacaklarda kuvvet kaybı, hissizlik, uyuşma ve konuşma gibi sorunlar görülür. Beyinde damar tıkanıklığı, sıklıkla genellikle ateroskleroza bağlı damar içinde plak birikimi sonucunda görülür. Buna halk arasında damar sertliği de denmektedir. Bu birikme zamanla damarları daraltabilir ve beyne giden kan akışını azaltabilir. Beyne giden kan akışı azaldığında da felç riski doğar. Bu duruma beyin damar tıkanması denir.

    Beyin damarlarında oluşan darlık üç şekilde inmeye sebep olabilir;

    • Plak, zamanla arteri önemli ölçüde daraltır ve beyne giden kan akışı azalır. Bunun sonucunda damarda tamamen tıkanma görülür.
    • Plak, arter duvarına hasar verir. Bunun sonucunda ise söz konusu kısımda kan pıhtısı oluşumuna yol açılır.
    • Plak, yırtılır parçalanabilir ve bu parçalar küçük damarları tıkayabilir. Bunun sonucunda beyinde kan akışı engellenebilir. 

    Beyinde damar tıkanıklığı, geçici iskemik atak ya da inmeye sebep olan birtakım semptomlara yol açar. Geçici iskemik atak, plak nedeniyle daralmış damarda oluşan bir pıhtı dolayısıyla geçici inme semptomlarının görüldüğü nörolojik bir durumdur.

    Beyin Damar Tıkanıklığı Belirtileri Nelerdir?

    Şah damarda oluşan tıkanıklık, geçici iskemik ataklara ya da iskemik inmeye sebep olur. Geçici iskemik atak, tek gözde birkaç dakika süren geçici görme kaybına neden olabileceği gibi bedenin bir kısmında uyuşukluk görülmesine ve konuşma güçlüğüne de neden olabilir. Bedenin yarısında görüldüğü zaman kısa süreli ve sık etkileri olur. 

    Beyin damar tıkanıklığının belirtileri şu şekilde sıralanabilir:

    • Baş ağrısı
    • Bulantı ve kusma
    • Bedenin bir yarısında güçsüzlük ya da duyu problemleri
    • Yürümede güçlük
    • Konuşma bozukluğu
    • Görme problemleri
    • Epilepsi nöbetleri
    • Bellek sorunları
    • Duygu ve düşüncede karmaşıklık

    Beyin Damar Tıkanıklığı Neden Olur?

    Beyin damar tıkanıklığı, beyin damarında ya da başka organlarda oluşan birçok hastalığın nedeniyle ortaya çıkan bir durumdur.  Beynin farklı bölümlerinde beyin tıkanıklığı görülebileceği gibi, farklı biçimlerde ve farklı derecelerde de beyin tıkanıklığı görülebilir. Örneğin, bazı durumlarda belirtiler dakikalar ya da saatler içerisinde düzelirken bazı belirtiler kalıcı olabilmektedir. Beyin damar tıkanıklıklarının nedenleri çok geniştir. Çünkü beyin damar tıkanıklıklarının gelişiminde birçok farklı hastalık rol oynayabilir. 

    Bu, damar tıkanıklığı sonucunda olabilse de ilgili damarın tıkanıklığının nereden kaynaklandığı büyük önem taşır. Beyin damar tıkanıklığının nedeni her zaman bir damar tıkanıklığından kaynaklanmaz. Çünkü bazı durumlar damarsal hastalıkları taklit edebilirler. Bunların başında tümörler ve sinir sisteminin dejeneratif hastalıkları gelir. Bazı durumlarda da damalardaki kanamalar bu duruma neden olabilir. Tedaviye geçmeden önce bu kanamaların büyüklüğü, biçimi ve ne derece oldukları tespit edilmelidir.

    Genel olarak beyin damarı tıkanıklığı nedenleri ise şu şekilde sıralanabilir:

    • Beyin ve beyin damarı hastalıkları (vaskülitler, anjiopatiler)
    • Beyin damar sertliği, ateroskleroz
    • Atardamarlarda yapısal hastalıklar (beyin damarında baloncuklar)
    • Enfeksiyonlar, travmalar, tümörler
    • Sistemik hastalıklar (hipertansiyon, diyabet, kanda kolesterol düzeyinin yükselmesi) 
    • Genetik metabolik hastalıklar  
    • Kalp hastalıkları (kalpte ritim bozuklukları, doğumsal kalp hastalıkları, romatizmal kalp hastalıkları, mitral kalp kapakçığı bozuklukları)
    • Hematolojik hastalıklar (kanın pıhtılaşma bozuklukları, lösemiler, alerjik hastalıkları gibi)
    • Toplardamar tıkanıklıkları (susuzluk, ilaç kullanımı, enfeksiyonlar, tümörler, kan hastalıkları buna neden olabilir)
    • Çeşitli ilaç kullanımı
    • Tütün kullanımı
    • Bağ dokusu hastalıkları
    • Uyuşturucu kullanımı
    • Romatolojik hastalıklar
    • Radyasyona maruz kalma
    • İleri yaş

    Bu sebeplerden de anlaşılacağı üzere, beyinde damar tıkanıklığının nedeninin saptanması için ayrıntılı araştırma yapmak gerekmektedir. 

    Beyin Damar Tıkanıklığı Tanı Yöntemleri Nelerdir?

    Aşağıdaki yöntemlerle birlikte beyin damar tıkanıklığı tanısı konabilir:

    • Doppler ultrasonografi
    • Bilgisayarlı Tomografi ya da Manyetik Rezonans (MR)

    Doppler ultrasonografi kolay uygulanabilir ve zarar vermez. Ayrıca tekrarlanabilen bir inceleme yöntemidir. Bu yüzden beyin damar tıkanıklığı tanısında ilk tercih edilen yöntemdir. Bunun haricinde, damarın iç yapısı ve plakların özellikleri gibi konularda bilgi verir. Yani plakların nitelikler ve niceliksel özellikleri bu yolla saptanabilir. Doppler ultrasonografi yapacak kişinin bilgi ve becerisi önem arz eder.

    Beyin Damar Tıkanıklığı Tedavisi Nasıl Yapılır?

    İskemik inme veya geçici iskemik atak yaşamış bir hastada duruma sebep olan şah damarında %70’den fazla bir daralma söz konusuysa, bu daralma karotis endarterektomi ameliyatı sayesinde veya stentle giderilebilir. Ancak bu işlemlerden en iyi sonucu almak için zaman kaybetmemek gerekir. 

    Kişi felç geçirdikten sonraki ilk 2 hafta bu konuda önem arz eder. Fakat bu tedavilerin uygulanabilmesi için felcin hastada kalıcı bir sorun bırakmamış olması şarttır. Bu tedavinin seçilmesi için hastanın yaşı, cinsiyeti ve varsa diğer hastalıkları gibi geniş bir konunun titizlikle incelenmesi gerekir. Bu konuda da uzmanlaşmış hekimlere başvurulması çok önemlidir. 

    Beyin Damar Tıkanıklığına Ne İyi Gelir?

    Beyinde damar tıkanıklığını önlemek için yaşam tarzında bazı değişiklikler yapılabilir. Söz konusu bu değişiklikler risk faktörlerini sınırlayabilir. Beyin tıkanıklığına iyi gelecek ve bu durumu önleyebilecek bazı uygulamalar ise şu şekilde sıralanabilir: 

    • Tütün ürünleri kullanımını bırakmak
    • Yüksek tansiyon kontrolü yapmak
    • Yüksek şeker kontrolü yapmak
    • Düzenli olarak doktor kontrollerine gitmek
    • Kolesterolü düzenlemek
    • Beslenme alışkanlıklarının gözden geçirmek
    • İdeal kiloya inmek
    • Düzenli egzersiz yapmak
    • Diğer inme risk faktörleri kontrol etmek

    Beyin Damar Tıkanıklığı Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

    Beyinde Damar Tıkanıklığı Geçer Mi?

    Beyinde damar tıkanıklığının etkileri çeşitlidir. Etkiler geçici olabileceği gibi kalıcı felce de sebebiyet verebilir. Geçici etkiler, geçici iskemik ataklardır. Bunlar hızlı bir tedavi yardımıyla arkasında iz bırakmadan geçebilirler. Ancak kalıcı inme durumunda, vücutta tansiyon düzensiz olacağından ve beyindeki pıhtı erimeyeceğinden durum 24 saatten fazla sürebilir. Beyinde damar tıkanıklığının tedavi edilmesi hayati önem arz eder. Aksi takdirde tansiyon yükselmeleri ya da düşmeleri dahi hastanın hayatını kaybetmesine sebep olabilir. 

    Beyin Damar Tıkanıklığı İyileşme Süreci Nasıl Olur?

    Eğer kişi inme geçiriyorsa, erken müdahale yapıldığı takdirde tamamen düzelebilir. Pıhtı, zaman kaybetmeden kasıktan yapılacak olan bir anjiyo yoluyla damardan çıkarılabilmektedir.  Ayrıca balon ve stent yardımı ile de darlık genişletilebilir. Ancak bazen inme geçiren hastada ek problemler görülebilir. Bunlar beyin ödemi, nöbetler, omuz ağrısı, depresyon, idrar yolu enfeksiyonu, akciğer enfeksiyonu gibi ek komplikasyonlardır. Eğer kişide bu tür problemler görülüyorsa, fizik tedavi gerekebilir. Bütün bunlar kişiden kişiye farklılık göstereceğinden iyileşme süreci de hastadan hastaya değişiklik gösterecektir.

    Beyin Damar Tıkanıklığı Hayati Risk Oluşturur Mu?

    Beyin damar tıkanıklığında zaman kaybetmeden müdahale etmek çok önemlidir. Aksi takdirde hayatı tehdit edecek birçok istenmeyen sorun görülebilir.

    Beyin Damar Tıkanıklığında Bitkisel Tedaviler Tercih Edilebilir Mi?

    Bitkisel yöntemlerin hiçbiri tedavide geçerli değildir. Yanlış bilgilere bu açıdan kulak asmamak gerekir. Hiçbir bitkisel yöntem etkili olmayacağı gibi bazıları durumun seyrini olumsuz yönde etkileyebilir.

    Beyin Damar Tıkanıklığında Genetik Faktörler Etkili Midir?

    Beyin damar hastalıkları ve buna bağlı olarak beyin damar tıkanıklarının nedenleri arasında birçok farklı faktör vardır. Bunlarında arasında genetik faktörler de yer almaktadır. Ancak her genetik özellik hastalık yapıcı etki gösterecek diye bir kesinlik yoktur. Yine de, yaşam alışkanlıklarından bazıları bu genetik özelliklerin ortaya çıkmasını kolaylaştırabilir. Bu yüzden kişi, yaşam şartlarını mutlaka gözden geçirmelidir. Eğer kötü alışkanlıklar varsa bunları bırakmak, pek çok hastalıkta olduğu gibi beyin damar tıkanıklığı hastalıklarında da olumlu etki gösterecektir.

    Hızlı Randevu Al
    Bizimle İletişime Geçin

    İlgili İçerikler
    Ara Onlıne Randevu
    Canlı Destek
    -
    Canlı Destek