Lütfen Bekleyiniz...

Halluks Rigidus (Sert Ayak Başparmağı) Nedir?

Son Güncelleme Tarihi: 05.04.2023
Halluks Rigidus (Sert Ayak Başparmağı) Nedir?
İçindekiler

    Halluks Rigidus (Sert Ayak Başparmağı) Nedir?

    Halluks Rigidus, ayak başparmağının kökünde bulunan eklem üzerinde meydana gelen ve genel olarak 25 ila 65 yaş skalasında rastlanan bir ayak hastalığıdır. Bu hastalık, aynı zamanda kısaca sert ayak başparmağı olarak da bilinir. Tarak kemiği ve başparmağın arasında yer alan MTP (metatarsofalangeal) olarak isimlendirilen eklemde meydana gelen sertleşmenin sonucunda hasta birey, şiddetli ağrıdan ve yürüyüp hareket etmekte güçlük çektiğinden dolayı doktora başvurur. MTP (metatarsofalangeal) eklem de diğer bütün eklemlerde olduğu gibi kıkırdak ile kaplı bir kemik ile son bulur. 

    Eklemde yer alan bu kıkırdağın tahribata uğraması sonucunda meydana gelen aşınma ve yırtılma ile kemiklerin uçları birbirine sürtünür. Buna bağlı olarak, aşırı sürtünme kemiğin başında, başka bir deyişle tepesinde gözle görülür bir büyümeye ya da bir kemik çıkıntısına neden olabilmektedir. Meydana gelen bu büyümeye ya da çıkıntıya bağlı şekilde, herhangi bir hareket sırasında başparmağın bükülme fonksiyonu kısıtlanır ve günden güne başparmak bükülemez bir duruma gelir. 

    Halluks Rigidus Neden Olur?

    Halluks rigidus hastalığı, ileri düz taban hastalığına sahip olan hasta bireylerde sıkça görülmektedir. Ve bu hastalık yüzünden ayak 1. metatarsofalangeal ekleminde aşırı zorlanma vakası yaygınlaşır. Aynı anda, meslek ya da işleri gereği parmak ucuna basarak yükselen ya da eğilerek çalışan hasta bireylerde ayak başparmağının kökündeki ekleme aşırı yüklenme sonucunda zamanla halluks rigidus meydana gelebilmektedir. Ayak 1.metatarsofalangeal eklemine yol açan travmalar da aynı şekilde halluks rigidus hastalığına yol açabilmektedir. Halluks rigidus rahatsızlığı, romatoid artrit ve gut rahatsızlığına sahip hasta bireylerde daha yüksek ihtimalle görülmektedir.

    Halluks Rigidus Belirtileri Nelerdir?

    Hasta bireyler için semptomların başlangıcı, parmak ağrısı ve parmğın üzerinde şişlik şeklinde meydana gelmektedir. Halluks Rigidus hastalığına ait diğer belirtileri ise şu şekilde sıralamak mümkündür:

    • Aktif bir hareket sırasındayken, yere basılan anda meydana gelen ağrı ile yürüme,
    • Koşmada güçlük çekmek,
    • Eklemlerde meydana gelen hasarlar,
    • Ayak tepesinde biçim bakımından bozulma meydana gelmesi,
    • Baş parmağın bükme ve diğer fonksiyonlarında kısıtlanma benzeri problemler, hasta bireylerin başlıca şikâyetleri arasında yer almaktadır.

    Ayak başparmağında ve parmaklarda oluşan şişlikler ile başparmak kemiği üstünde meydana gelen büyüme, ayakkabı giyiminde de hasta bireye rahatsızlık vermektedir. Şikayetler neticesinde, ortopedi uzmanlarının ayak kontrolleri;

    • Parmak hareketleri,
    • Hastanın ağrı eşiğinin ölçülmesi,
    • Kıkırdak yapısında meydana gelen bozulma ve bunun düzeyi,
    • Ayağın ne oranda tahribata uğradığı,
    • Kemiğin üzerinde meydana gelen büyüme, çıkıntı ve bunlara benzer sorunlar için röntgen çekimleri Halluks Rigidus (sert ayak başparmağı) hastalığının tanısı için gerekli olmaktadır.

    Halluks Rigidus Tanı Yöntemleri Nelerdir?

    Ayak cerrahisinde, uzman bir ortopedi doktorunun kontrolünde hasta bireyin geçirmiş olduğu eski kaza ve yaralanma durumları ve hastanın sahip olduğu şeker rahatsızlığı ya da damar tıkanıklığı benzeri diğer rahatsızlıkların varlığı tanının konulması için önemli bir role sahiptir.

Kontrol sırasında; 

    • Başparmakta meydana gelen şişlikler ve kızarıklıklar
    • Ağrı veren nasırlar ve bulundukları yerler
    • Hastanın yere basma biçimi
    • Ayakta ve ayak bileğinde yer alan kasların gücü ve işlevleri dikkatli bir biçimde değerlendirmeye tabi tutulur. 

    Genellikle, bu değerlendirmelere ek şekilde yapılan doğru pozisyonda röntgen grafileri, hastalığın tanısını koyma hususunda yeterli gelmektedir.

Radyolojik kontrolde, özellikle de hastanın yere bastığı pozisyonda çekilen bir filmde;

    • Eklem yüzeyi
    • Kıkırdak kalınlığı
    • Oluşan kemik çıkıntıların bulunduğu yerler
    • Meydana gelen kemik çıkıntılarının boyutları incelenir.

    Radyolojik kontrol yalnızca başparmak eklemi için değil ayağın bütünüyle bir yüzeye basış biçiminin de değerlendirilmesine, buna ek olarak kemiklerde meydana gelebilen kistler ve kitleler gibi çeşitli problemlerin de tanısının konulabilmesine yardımcı olmaktadır.

    Halluks Rigidus Kimlerde Görülür?


    Halluks rigidus rahatsızlığının neden ortaya çıktığı uzmanlarca da kesin şekilde ortaya konulamamıştır. Kalıtsal yatkınlık, geçirilen travmalar, sistemik rahatsızlıklar ya da hastanın ayak bölgesinde geçirdiği enfeksiyonlara bağlı biçimde oluşan eklemde tahribat, Halluks Rigidus oluşumunda etkili olan etkenlerdir.

    Halluks Rigidus Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

    
Eklemde meydana gelen tahribatın çok ileri seviyede olmadığı fakat kemikte meydana gelen çıkıntıların ağrı ve hareket fonksiyon kaybına yol açtığı durumlarda cerrahi operasyon esnasında eklemin temizlenmesinin sonrasında meydana gelen kemik çıkıntılarını tıraşlayıp yumuşak dokuları gevşetmek yeterli olabilmektedir.

    Daha ileri seviye eklem tahribatının olduğu vakalarda ise en optimum tedavi, hastalıktan muzdarip başparmak ekleminin artrodez (sabitlenmesi) cerrahi operasyonudur. Bu husus pek çok hasta kişi için korkutucu bir durumdur. Ancak beraber doğru pozisyonda yapıldığı takdirde ağrı hissiyatı tamamen ortadan kalkar. Ve hasta bireyler, günlük yaşamlarında herhangi bir sorun ile karşılaşmazlar. 

    Eklemde hareket fonksiyon kaybı olmasını istemeyen hasta bireylerde ise eklem protezi ya da kemiklerin birbirlerine sürtünmesinin önüne geçen yumuşak doku cerrahi operasyonları da yapılabilmektedir. Fakat bu teknikler ile ağrı hissiyatının bütünüyle gitmesi mümkün olmayabilmektedir.

    Bunların yanı sıra, halluks rigidus hastalığının tanısında fizik muayene ve radyolojik kontrollerden yararlanılmaktadır. Yapılan incelemeler neticesinde kesin teşhis konulur ve rahatsızlığın şiddet düzeyine bağlı bir biçimde farklı tedavi teknikleri uygulanmaktadır. Rahatsızlığın eklem üzerinde şişlik ve kızarıklıklara yol açtığı durumlarda ise bölgesel buz tatbiki ve antienflamatuar ilaç alımı ile hastalığın tedavisi yapılırken hastaya bol bol dinlenme tavsiye edilir. 

    Halluks rigidus tedavisi için uygulanabilen bir diğer tedavi tekniği ise gece atelidir. Gece ateli hastanın yaşadığı ağrı şikayetinin dinmesine katkı sağlarken biçim bozukluğuna herhangi bir etkisi yoktur. Hareket fonksiyon kaybına ve ağrıya yol açan halluks rigidus hastalığında, rahatsızlık erken aşamada ise hasta bireyin ayak tabanı sert ve katı olan bir ayakkabıyı giymesi tavsiye edilmektedir. Bu durum 1. MTP (metatarsofalangeal) eklemine uygulanan basınç ve yükü hafifletmektedir. 

    Hareket fonksiyon kaybı ve ağrıya ek olarak kemik çıkıntısının söz konusu olduğu vakalarda ise hastalara uca doğru dar ve uç kısmında az derinliğe sahip olan ayakkabı giyiminden kaçınmaları tavsiye edilmektedir. Fakat bu durumda hastanın hekiminden yardım alması daha uygun olmaktadır. Yapılan bütün işlem ve tedavilere rağmen herhangi olumlu bir sonuç elde edilemiyorsa. Cerrahi operasyon yapılır. 

    Erken aşamadaki hasta bireylere yapılan cerrahi operasyonda 1. MTP (metatarsofalangeal) eklem üstünde oluşan çıkıntı, eklemin bir bölümü ile beraber alınır. Bu yöntem ile eklemin hareket kabiliyetinin artırılması sağlanmış olur. İlerlemiş ve kireçlenmeye yüz tutmuş vakalarda ise 1. MTP (metatarsofalangeal) ekleme protez işlemi yapılır. Fakat protez uygulamasına alternatif olarak artrodez olarak isimlendirilen eklem dondurması uygulaması da yapılabilmektedir. Eklem protezi yönteminde eklem hareket kabiliyeti korunurken işlevsel açıdan herhangi bir problem meydana gelmemektedir. 

    Kontrast Uygulaması Nedir ve Nasıl Yapılır?

    Uygulama, hasta bireyin dayanabileceği soğuklukta bir miktar soğuk su ile 30 saniye kadar beklenip yine hasta bireyin dayanabileceği sıcaklıkta bir miktar kaynar suda 30 dakika beklenip ve son 5 dakikada ise ayağı soğuk suda bekletip yapılmalıdır. Kontrast için bu uygulama günde 3 sefer uygulanabilmektedir. Ayak, bu banyo sayesinde rahatlamakta ve hastalığın gelişimi de en aza indirgenmektedir. 

    Halluks Rigidus Ameliyatı İçin Gerekli Koşullar Nelerdir?

    Ameliyat için gerekli olan koşulların başında orta seviyede bir rahatsızlık tanısı olması gerekmektedir. Orta düzeydeki bir hastalık için, rahatsızlığı hafifletmek için yapılan cerrahi operasyon hasta bireye tavsiye edilmektedir. Ameliyat sırasında, büyüme gösteren kemik çıkıntısı ortadan kaldırılarak, ayak başparmağı eskisi gibi bükülebilir duruma getirilmektedir. Çıkıntıyı kesme işlemi ayak başparmağının üst bölümünde yapılan bir işlemdir.

    Ameliyatın ardından dinlenme çok önemli bir husustur. Ayak parmaklarında bir süre boyunca şişlikler olabilir. İstirahatin ardından on dört gün sonra tahta tabanlı bir sandaletin giyilmesi uzman hekimler tarafınca istenmektedir. Bu süre hastadan hastaya farklılık gösterebilmektedir. 

    Rahatsızlığın düzeyi üst seviyede olduğu durumlarda ise, ortaya çıkan hasar çok daha fazla olacaktır. Bu yüzden halluks rigidus cerrahi operasyonu esnasında kıkırdak doku alınıp, vida ya da plaka yardımı ile eklem devamlı olarak pozisyonu ayarlanarak sabitlenmektedir. Daha sonra ise kemikler bu pozisyonda gelişip iyileşme göstermektedir. Ancak ayak parmağı bükme hareketini yapmak mümkün olmamaktadır. Bu cerrahi operasyonun amacı, halluks rigidus hastalığının hasta bireye verdiği ağrıyı hafifletip şikayetleri azaltmaktır.

    Halluks Rigidus Tedavi Edilmezse Ne Olur?

    Öncelikle karıncalanma, yanma ve uyuşma gibi problemler baş gösterir. Ancak yine tedavi ihmal edilip geç kalınırsa, kalıcı sinir hasarı ve yürümeyi engelleyen ağrılar meydana gelebilir. 

    Hızlı Randevu Al
    Bizimle İletişime Geçin

    İlgili İçerikler
    Ara Onlıne Randevu
    Canlı Destek
    -
    Canlı Destek