Lütfen Bekleyiniz...

Hıçkırık Neden Olur? Hıçkırık Nasıl Geçer?

Son Güncelleme Tarihi: 05.04.2023
Hıçkırık Neden Olur? Hıçkırık Nasıl Geçer?
İçindekiler

    Hıçkırık (Singultus) Nedir?

    Singultus olarak da bilinen hıçkırık, göğüs boşluğu ile karın boşluğu arasında bulunan diyafram kasının refleks olarak yaptığı, istemsizce ve aniden gerçekleşen bir kasılma hareketidir. Kimi zaman kişiyi hıçkırık tutar ve diyafram defalarca kasılıp hıçkırığa sebebiyet verebilir. Kasılma hissini takiben ses tellerinin yer aldığı gırtlak boşluğu da aniden kapanacağı için kişiden hıçkırıkla birlikte bir ses de duyulur. Bu sesin sebebi, diyaframın kasılması sonucunda akciğerlerin içerisine ani hava girişi ve epiglotun ses tellerinin bulunduğu gırtlak boşluğu bölgesini kapatmasıdır. 

    Kadın, erkek, çocuk, genç ve yaşlı fark etmeksizin herkesi hıçkırık tutabilir. Bu hıçkırıklar genellikle kısa süre içerisinde ortadan kaybolur. Kişiyi tutan hıçkırık ataklarının süresi 48 saat ve altında ise bu durum akut hıçkırık olarak adlandırılır. Kimi zaman ise hıçkırık atakları çok daha uzun süre boyunca devam edebilir. 48 saat ila 1 ay arasında devam eden hıçkırık ataklarına inatçı hıçkırık, 1 ayı aşan hıçkırık ataklarına ise dayanılmaz hıçkırık ismi verilir. 

    Genel olarak çok büyük porsiyonlarda yiyecek tüketmek, ağır alkollü ve gazlı içecekler içmek, heyecan, stres ve ani sıcaklık değişimi gibi durumlar hıçkırığa yol açabilir. Kişide birdenbire ortaya çıkan ve 2 günü aşkın şekilde devam eden hıçkırık atakları ciddiye alınmalıdır. Zira bu durum kimi zaman altta yatan bir başka hastalık olduğuna işaret edebilir. Eğer kişi hıçkırık atağının yanında nefes darlığı, yemek yeme güçlüğü ve uykuya dalamama gibi problemler yaşıyorsa vakit geçirmeden uzman bir doktora başvurmalıdır.

    Hıçkırık Neden Olur?

    Hıçkırık birçok farklı nedene bağlı olarak ortaya çıkabilen bir rahatsızlıktır. Bu nedenle hıçkırık nedenleri olarak birden fazla sebep gösterilebilir. Hıçkırık ataklarının sebebi olarak akla ilk gelenler stres, endişe, kaygı ve benzeri ani duygusal dalgalanmalardır. Bu tür ani duygusal dalgalanmalar yaşayan kişilerde kimi zaman diyafram bölgesini uyaran hormonlar salgılanabilir ve böylelikle diyafram normal hareket düzeninin dışına çıkarak kasılabilir. Hıçkırık nöbetine yakalanan bir kişi bir dakikada yaklaşık 10 kez hıçkırır. Çoğu durumda bu hıçkırıklar kendi kendine kesilir ve kişinin nefes alışverişi normale döner. Kişide başlayan hıçkırık atağının 2 saati aşıp devam ettiği durumlarda ise uzman bir doktora danışmak en iyi seçenek olacaktır. 

    Böylelikle hıçkırık atağının altında yatan tıbbi nedenler tam olarak tespit edilebilir. Hıçkırık şikayetiyle doktora başvuran hastalara öncelikle fiziki muayene yapılır. Kişinin tıbbi geçmişi hakkında bilgi alınır ve hıçkırığın sebebi belirlenmeye çalışılır. Fiziki muayeneden net bir sonuç çıkmadıysa kişiye aynı zamanda nörolojik bir muayene de yapılır. Yani kişinin dengede durabilme kabiliyeti, kas gücü, el göz koordinasyonu, refleksleri ve görme ile dokunma duyuları kontrol edilir. Gereken durumlarda ise çeşitli laboratuvar testlerine başvurulabilir.

    Nörolojik ve fiziki muayeneye ek olarak kişiye yapılabilecek testlerin arasında şeker hastalığı testi, enfeksiyon ve böbrek hastalığı için kan testi, göğüs röntgeni, manyetik rezonans görüntüleme (MR) ve bilgisayarlı tomografi yer alır. Eğer bu testlerden de sonuç çıkmıyorsa kişinin yemek ve nefes borularını kontrol etmek amacıyla bu bölgelere kamera yerleştirerek endoskopik bir muayene de yapılabilir.

    Kısa Süreli Hıçkırık (Akut Hıçkırık) Nedenleri Nelerdir?

    Kişinin yaşadığı hıçkırık atağının 48 saatten az sürmesine "akut hıçkırık" adı verilir. Akut hıçkırık ataklarının en önemli sebepleri arasında ise kola, gazoz gibi aşırı gazlı içecek tüketimi, alkol kullanımı, büyük ve ağır porsiyonlu yemekler yemek, aşırı heyecan, ani stres ve kaygı atakları ve ani sıcaklık değişiklikleri sayılabilir. Kişi kimi zaman istemsizce hava yutabilir. Bu durum da akut hıçkırık atağına sebebiyet verebilir.

    48 Saati Aşan Hıçkırıklar Neden Olur?

    Hıçkırık atağının kesilmeden 2 gün veya daha uzun süre boyunca devam ettiği durumlarda kişi vakit geçirmeden bir doktora başvurmalıdır. Zira bu durum genellikle altta yatan başka tıbbi problemlerden kaynaklanır. Bu problemlerin başında sinir tahrişi veya sinir hasarı gelmektedir. Diyafram kasına bağlı olan vagus ile frenik sinirlerinin hasar gördüğü durumlarda kişiyi hıçkırık tutabilir. Bu sinirler sıklıkla boyunda ortaya çıkabilecek tümörler, reflü, guatr, kist, larenjit, boğaz ağrısı ya da kulak zarının hasar alması gibi durumlarda zarar görmektedir.

    Bu durumun başka bir sebebi olarak ise merkezi sinir sistemi bozuklukları gösterilebilir. Merkezi sinir sisteminde tümör oluşumu, sinir zedelenmeleri veya enfeksiyon görüldüğü durumlarda kişi hıçkırık refleksinin kontrolünü kaybedip sürekli hıçkırmaya başlayabilir. Aynı zamanda beyinde ortaya çıkabilecek menenjit, beyin iltihabı, felç, beyin travmaları ve beyin tümörü kişinin hıçkırık atağına yakalanmasına sebep olabilir.

    Sinir sistemini etkileyen durumlara ek olarak, yakın zamanda ağır anestezi uygulanmış, şeker hastası olan ve böbreklerinde ciddi problemler bulunan kişilerde de hıçkırık tutması görülebilir. Bu hastalıkların tedavisinde kullanılan çeşitli ilaçlar da kimi zaman hıçkırık oluşumunu tetikleyebilmektedir. Steroid, benzodiazepin grubundaki ilaçlar, çeşitli antidepresan ve antibiyotiklerin kullanımı da hıçkırık oluşumunu tetikleyen durumlardandır.

    Görülebileceği gibi, hıçkırığın birçok farklı sebebi bulunmaktadır. Buradan hareketle, kişi eğer uzun süren hıçkırık atakları yaşıyorsa sorunu kendi başına tespit etmeye çalışmak yerine uzman bir doktorla iletişime geçmeli ve hıçkırığın altında yatan sebepleri geç kalmadan öğrenip uygun tedaviyi almalıdır.

    Bebeklerde Hıçkırık Neden Olur?

    Bebeklerde hıçkırık problemi, yetişkinlere kıyasla çok daha sık karşılaşılan bir durumdur. Hatta kimi bulgular bebeklerin anne karnında bile hıçkırabildiklerini göstermektedir. Bebeklerde hıçkırık oluşumu genellikle doğal bir durumdur ve ciddi bir sağlık sorununa işaret etmez. Bu doğal sebepler arasında midenin hızlı büyümesi ve böylelikle hıçkırığa neden olan diyafram sinirlerinin uyarılması, vücut küçük olduğu için mide kapasitesinin çabuk dolması, bebek hızlı yemek yediği için hava yutulması ve gaz çıkaramama gibi durumlar sayılabilir. 

    Bunlarla birlikte, bebek uyku arasında emzirildiğinde de hıçkırık sorunu yaşayabilir. Bu tür sebeplerden dolayı hıçkırık tutan bebekler kısa süre sonra normale döneceklerdir. Ancak kimi durumlarda bebek hıçkırıkla birlikte kusmaya başlayabilir. Hıçkırığa kusmanın eşlik ettiği bu gibi durumlarda bebekte reflü olduğundan şüphelenilebilir ve vakit geçirmeden bir çocuk doktoru ile iletişime geçmek gerekir.

    Hıçkırık Nasıl Geçer?

    Halk arasında hıçkıran insanlara genellikle baş aşağı durmaları telkin edilir veya aniden korkutulmaya çalışılırlar. Ancak bu tür yöntemler hıçkırığın durdurulmasına herhangi bir katkıda bulunmaz. Hıçkırık sorunu yaşayan kişiler, hıçkırığı takip eden mide bulantısı, karın ağrısı, kusma ve benzeri belirtiler yaşıyorlarsa bunları da doktorlarına belirtmelidirler. Zira bu durum hıçkırığın altta yatan bir hastalığın semptomu olduğuna işaret eder. Bu bilgiler doğrultusunda, hıçkırığın önlenmesi için çeşitli uygulamalar aşağıdaki gibi sıralanabilir:

    • Sağlıklı ve dengeli bir diyet benimsemek.
    • Yeterli miktarda su tüketmek.
    • Aşırı gazlı içecek tüketiminden (gazoz, kola vb.) kaçınmak.
    • Alkol tüketimini asgari düzeye indirmek.
    • Az öğünde büyük porsiyonlar tüketmek yerine, daha sık yemek yiyip küçük porsiyonlar tüketmek.
    • Gece çok geç saatte yatmamak ve sağlıklı bir uyku düzenine sahip olmak.
    • Stresten, endişeden, korkudan ve benzeri ani duygusal dalgalanmalardan uzak durmak.

    Bebeklerde Hıçkırık Nasıl Geçer?

    Bebeklerde meydana gelebilecek geçici hıçkırık durumlarında ise evde bazı önlemleri almak mümkündür. Bebek emzirildikten sonra hemen yatırılmamalı, belli bir süre dik tutulmalıdır. Bunun yanında fazla gaz da bir hıçkırık sebebi olabileceğinden, bebeklerin sırtları yavaşça okşanmalı ve gazlarını çıkartmaları sağlanmalıdır. Bunun yanında, bebekleri uzun süre aç bırakmadan sık sık emzirmek de hıçkırığın önüne geçmek için etkili bir yöntemdir. Zira açlık hisseden bebekler emzirildiklerinde çok iştahlı olacaklarından emzirme sırasında hava yutabilirler. Bu sebeple hıçkırık problemi yaşayan bebekler çok acıkmadan düzenli olarak emzirilmelidir.

    Hıçkırık Tanı Yöntemleri Nelerdir?

    Hıçkırık tanısı konulması için öncelikle kişinin uzman bir doktora muayene olması gerekmektedir. Doktor kişinin tıbbi öyküsünü dinler. Ardından gerekli nörolojik ve fiziksel muayeneyi gerçekleştirir. Bunun yanında, hıçkırığın ne kadar süredir devam ettiği ve hangi sıklıkta olduğu, kişinin düzenli olarak kullandığı ilaçlar, sahip olduğu ek hastalıklar, alkol kullanımı, beslenme düzeni ve kişinin ruhsal durumu hakkında bilgi alır. Gerek görülen durumlarda endoskopik testler, laboratuvar testleri, kan testleri ve bilgisayarlı görüntüleme teknikleri kullanılabilir. Böylelikle kişideki problemin kesin tanısı konulmuş olur.

    Hıçkırık Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

    Hıçkırık genellikle kendi kendine geçen bir durumdur. Ancak eğer hıçkırık altta yatan başka bir hastalıktan veya sağlık probleminden kaynaklanıyorsa, hıçkırığın düzelmesi için öncelikle altta yatan problemin ortadan kaldırılması gerekir. Hıçkırık atağı süresinin 2 günü aştığı vakalarda kişiye ilaçlı müdahale yapılır. Bu durumdaki kişilerde baklofen, metoklopramid ve klorpromazin içeriği olan ilaçlar etkili olabilmektedir. İlaçlı müdahalenin işe yaramadığı durumlarda ise kimi zaman cerrahi müdahaleye başvurulabilir.

    Kişide eğer kalıcı hıçkırık durumu varsa "vagus" olarak adlandırılan sinir bölgesine elektrik uygulanır. Bunu gerçekleştirmek için ise kişinin vücuduna elektriksel uyarım sağlayan bir cihaz implant edilir. Bu yöntem asıl olarak epilepsi hastalarının tedavisinde kullanılır. Ancak kalıcı hıçkırık sorununun çözülmesi için de oldukça etkili ve başarılı bir yöntem olduğu bilinmektedir.

    Evde Hıçkırık Tedavisi Nasıl Olur?

    Kısa süreli hıçkırık atakları genellikle kendiliğinden geçer ya da evde uygulanabilecek basit yöntemlerle tedavi edilebilir. Bu yöntemleri ise şu şekilde sıralayabiliriz: 

    • Burnu sirkeli suyla yıkayıp burnun içine sirke çekmek.
    • Hızlı şekilde nefes alıp vermek.
    • Boğazı zorlayarak öğürmeyi sağlamak.
    • Derin nefes aldıktan sonra bir süre boyunca nefesi tutmak.
    • Kolonya veya limon gibi keskin kokulu maddeleri koklamak.
    • Buzlu su içmek.
    • Kafayı veya yüzü soğuk su altında tutup yıkamak.

    Hıçkırık ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular

    Kalp Krizinde Hıçkırık Olur mu?

    Kalp krizinin belirtileri kendisini vücutta çok farklı şekillerde gösterebilir. Bunlardan birisi de uzun süre boyunca devam eden hıçkırıktır. Geçmeyen hıçkırık, kimi kişilerde kalp krizinin tek belirtisi olabilir.

    Hıçkırık İçin Hangi Doktora Gidilir?

    Uzun süre boyunca geçmeyen inatçı hıçkırık problemi yaşayan kişiler bu durumu ciddiye alıp uzman bir doktora başvurmalıdır. Bu durumdaki kişiler kardiyoloji, dahiliye (iç hastalıkları) ve gastroenteroloji bölümlerinden randevu alabilirler. Kişi randevu öncesi vücudunda hıçkırıkla birlikte ortaya çıkan diğer semptomları da dikkatlice gözlemlemeli ve doktoru eksiksiz şekilde bilgilendirmelidir. Böylelikle kişinin yaşadığı problemin çözümü daha kolay bir hale gelecektir.

    Hıçkırığa Neden Olan İlaçlar Nelerdir?

    Kimi ilaçlar hıçkırığa sebep olabilirler. Bunların arasında kortizon ve trankilizan içeriği olan ilaçlar ile romatizma ilaçları başta gelmektedir. Aynı zamanda steroid kullanımı ve çeşitli antibiyotikler yan etki olarak nadir de olsa hıçkırığa sebep olabilirler.

    Hızlı Randevu Al
    Bizimle İletişime Geçin

    İlgili İçerikler
    Ara Onlıne Randevu
    Canlı Destek
    -
    Canlı Destek