Vajinal akıntı, vajinayı temiz ve nemli tutan bir çeşit koruyucu sıvı ya da mukus olarak tanımlanabilir. Bu koruyucu sıvılar, rahim ağzındaki ve vajina ağzındaki bezelerden salgılanarak vajinayı enfeksiyonlardan korurlar. Akıntının günlük olarak 1-4 ml arasında olması normal kabul edilir.
Sağlıklı akıntı, kaşıntı yapmaz ve şeffaf haldedir. Bu sıvıda herhangi bir renk ve koku bulunmaz. Dokusu ise kaygan ve ıslaktır. Vajinal akıntı sayesinde ölü hücreler ve bakteriler dışarı atılır. Bu da vajinanın sağlıklı ve temiz kalmasını sağlar. Sağlıklı vajinal akıntı herhangi bir tedavi gerektirmez ve bir sorun oluşturmaz.
Aşağıdaki belirtiler sağlıklı olmayan ve anormal vajinal akıntının belirtileri olarak sayılabilir:
Vajinal akıntıdan kaynaklı bu belirtiler görüldüğü takdirde mutlaka bir doktora muayene olmak gereklidir.
Sağlıklı vajinal akıntı, endişe duyulacak bir durum değildir. Akıntı çeşitli durumlardan ötürü olabilir. Örneğin adet döngüsünde, cinsel olarak uyarılma, hamilelikte ve lohusalıkta vajinal akıntı yaşamak doğal kabul edilir. Ancak yine de bazı durumlar enfeksiyonu işaret edebilir. Bu gibi durumda akıntının sarı ya da yeşilimsi bir renkte olduğu görülür. Kıvam ise yoğundur, ayrıca akıntıdan kötü bir koku gelir.
Maya ve bakteriyel enfeksiyonlar genellikle bu türde vajinal akıntıya neden olurlar. Eğer akıntı bu renkte ve kıvamdaysa teşhis ve tedavi için bir uzmana muayene olmak en iyisidir. Enfeksiyon kaynaklı bir akıntıda erken tanı önemlidir. Tedavi edilmediği takdirde bu durum üst genital organlara zarar verebilir. Bu da uzun dönemde ciddi sağlık problemlerine yol açar.
Vajinal akıntı enfeksiyon durumu haricinde de görülebilir. Örneğin östrojen seviyesinin yüksek olduğu durumlarda vajinal akıntı görülebilir. Aşağıdaki durumlar östrojen seviyesinin yüksek olduğunu işaret eder:
Hamilelik döneminde kahverengimsi vajinal akıntı görülebilir. Akıntı iç çamaşırında ya da tuvalet kağıdında görülebilir. Lekeler hafif çizgiler halindedir. Bu türde bir akıntı genellikle bir sağlık sorununu işaret etmez. Bu tür akıntının nedenleri sıklıkla aşağıdaki gibidir:
İmplantasyon: Kimi kişilerde hamileliğin başlangıcında, adet döngüsü yaklaşırken az miktarda kahverengi ya da pembe akıntı görülebilir. Bu durum embriyonun rahme tutunmasının bir belirtisi olabilir.
İlişki veya Vajinal Muayene: Hamileliğin herhangi bir döneminde vajinaya yapılan herhangi bir müdahaleden dolayı akıntı görülebilir. Buna cinsel ilişki neden olabileceği gibi dahili bir muayene de neden olabilir. Akıntı bu durumda kahverengi ya da pembemsidir. Buna bölgede artan kan akışı neden olur. Bu da rahim ağzını ya da vajinanın hamilelik sırasında tahriş olmasından kaynaklı olabilir.
Egzersiz Yapmak: Yoğun bir egzersiz, hamileliğin herhangi bir döneminde vajinal lekelere ya da akıntıya neden olabilir. Kanamaya neden olmadığı sürece bu genellikle endişe verici bir durum değildir. Bu durumda yalnızca egzersiz daha hafif olarak yapılmalıdır.
Bunların yanı sıra, hamileliğin sonlarına doğru rahim ağzı genişlemeye başlar. Ardından mukus tıkacı kırılır ve parçalar mukozalı çizgiler şeklinde dışarı atılabilir. Bu da akıntıya kahverengi ya da pembemsi bir renk verir. Bu durum doğuma az kaldığı mesajını verebilir. Ancak yine de doğumdan saatler, günler ve haftalar öncesinden bile meydana gelme ihtimali vardır.
Anormal vajinal akıntı sıklıkla bir enfeksiyon yaşanması durumuna görülür. Bu durumda akıntı farklı bir kokuda, renkte ve kıvamdadır. Aşağıdaki durumlar vajinal akıntıya neden olan faktörlerdendir:
Anormal vajinal akıntının kaynağını net olarak tespit edebilmek için doktor bir örnek alabilir. Daha fazla inceleme gerekiyorsa Pap Smear Testi uygulanabilir. Bu durumda rahim ağzından hücre toplanır. Kişinin aktif bir cinsel yaşamı varsa tam bir tarama gerekebilir. Kimi durumda cinsel partnerin de tedavi altına alınması gerekebilir. Bütün bunlar ayrıntılı bir doktor muayenesinin ardından kararlaştırılır.
Vajinal akıntının miktarı ve rengi herkeste farklı olarak görülebilir. Akıntının rengi ve yoğunluğu, kişinin adet döngüsünde hangi günde olduğuna göre farklılık gösterir:
1-5. Günler: İlk 5 günde rahim zarı vücuttan atılır. Bu süreçte akıntı kanlı ve kırmızı renkte görülür.
6-14. Günler: İlk 5 günden sonra akıntı daha da azalır. Bu süreçte yumurta gelişir ve olgunlaşır. Mukusun rengi bulanıklaşır beyazımsı bir renk alır.
14-25. Günler: Yumurtlamadan önceki son birkaç günde akıntı yumurta beyazını andırır bir kıvamdadır. Sonrasında ise mukus beyazımsı ve yapışkan bir haldedir.
25-28. Günler: Bu süreçte sıvı çok daha az görülür.
Vajinal akıntının türleri farklıdır. Türler, akıntının rengine ve yoğunluğuna göre ayrılır. Kimi akıntı normal kabul edilirken kimi altta yatan bir sağlık sorunu işaret eder.
Vajinal akıntı çeşitleri aşağıdaki gibidir:
Bu tür akıntı genellikle adet döneminin başında ve sonunda görülür. Bu tür akıntı normal olarak kabul edilir. Ancak akıntıyla birlikte kaşıntı ve yoğun bir kıvam görülüyorsa bu normal kabul edilmez. Bu durumda tedavi gerekir. Nitekim kaşıntılı ve yoğun kıvamlı bir akıntı maya enfeksiyonunu işaret edebilir.
Tamamen doğal olarak kabul edilen akıntıdır. Berrak ve akışkan bir akıntı herhangi bir sağlık sorununu işaret etmez. Özellikle egzersizden sonra görülebilir.
Akıntı eğer berrak ancak akışkan değilse bu durum kişinin yumurtlama döneminde olduğunu işaret eder. Normal bir akıntı türü olarak kabul edilir.
Bu tür akıntı genellikle adet döngüsü esnasında ya da sonrasında görülür. Normal bir durum olarak kabul edilir. Özellikle adet döneminin sonlarına doğru akıntı kırmızıdan kahverengiye dönük bir renk alır Adet dönemleri arasında az miktarda da olsa kanlı akıntı görülebilir. Bu durum ‘’lekelenme’’ olarak bilinir.
Bu durum regl dönemindeyken normal kabul edilir. Ancak regl dönemi haricinde bu durumun görülmesi farklı bir durumu işaret eder. Yakın zamanda korunmasız cinsel ilişki yaşandıysa bu durum hamileliği işaret edebilir. Ancak lekelenme hamileliğin erken döneminde görülüyorsa bu düşük belirtisi olabilir. Böyle bir durumda zaman kaybetmeden bir kadın hastalıkları ve doğum uzmanına muayene olunmalıdır.
Bu tür bir akıntı nadir olarak da olsa rahim ağzı kanserinin bir belirtisi olabilir. Miyomlar ya da farklı anormal büyümeler de bu tür akıntıya neden olabilir. Bu sebepten ötürü yıllık pelvik jinekolojik muayene gereklidir. Böylece herhangi bir anormallik varsa tespit edilebilir.
Yoğun kıvamlı ve kötü bir kokuyla beraber görülen sarı ya da yeşil renkli bir akıntı anormal bir durumu işaret eder. Bu durum genellikle bakteriyel enfeksiyon yaşanması durumunda görülür. Bu duruma kimi zaman cinsel ilişki neden olabilir. Böyle bir durum söz konusu olduğunda tedavinin partnere de uygulanması gerekebilir.
Vajinal akıntının anormal olduğundan şüphelenilerek doktora başvurulması durumunda hastaya doktor tarafından birtakım sorular sorulur. Bu sorular kişinin tıbbı geçmişi, şikayetleri, adet döngüsü ve cinsel hayatı hakkındadır. Doktorun sorduğu sorulara dürüstlükle cevap vermek tedavinin başarı oranını yükseltir.
Aşağıdaki sorular doktor tarafından vajinal akıntı teşhisi için sorulabilir:
İlgili soruların cevapları alındıktan sonra jinekolojik muayene yapılır. Bu ayrıntılı bir fiziksel muayeneyi içerir. Bu sırada rahim ağzından sürüntü alınır. Bu, HPV ve rahim ağzı kanserini kontrol etmek amaçlıdır. Eğer kişide enfeksiyon görülüyorsa, bu fiziksel ya da jinekolojik muayene ile tespit edilebilir. Sorunun net olarak tespit edilememesi durumunda birtakım ek testlere ihtiyaç duyulabilir.
Vajinal akıntının geçmesi, akıntıya neden olan nedene göre farklılık gösterir. Örneğin akıntıya maya enfeksiyonu neden olduysa bu durum genellikle krem ya da jel formundaki antifungal ilaçlar ile çözülebilir. Diğer bakteriyel sorunlar için antibiyotik tedavisi uygulanması gerekebilir. Bunların hepsi sorunun türüne bağlıdır. Vajinal akıntı için bitkisel bir yönteme başvurmadan önce doktora danışmak gereklidir.
Vajinal akıntının geçmesi için evde aşağıdaki yöntemler uygulanabilir:
Vajinal akıntı her yaş grubundaki kız çocuğunda meydana gelebilir. Aileler çoğu zaman çocuklarının yaşları gerekçesiyle bu durumu dikkate almamaktadır. Ancak bir akıntının varlığı çocuğun yaşamını olumsuz etkileyecektir. Bu nedenle çocukta herhangi bir akıntı, yanma, kaşıntı şikâyeti varsa durum ciddiye alınmalıdır.
Geçmeyen ya da her gün görülen vajinal akıntı, 3 aydan fazla süren akıntıya denir. Bu durumda tedaviye herhangi bir cevap alınamaz. Ayrıca durumun tedaviden sonra da sıkça tekrarlanması geçmeyen bir vajinal akıntıyı işaret eder. Bu, sürekli şikayetlere neden olarak kişinin yaşam konforunu bozan bir durumdur.
Böyle bir tabloyla genellikle vajinanın ayrıntılı muayene edilememesi ve bunun sonucunda tam bir tedavi uygulanamaması neden olur. Jinekoloğun verdiği tedaviyi ciddiye almamak ve tedaviyi olması gerektiği gibi uygulamamak da bu duruma neden olabilir. Böyle durumlarda geçmeyen vajinal akıntı meydana gelir. Bu durumda yapılabilecek tek şey yeniden bir uzmana başvurmak ve bu sefer bütün şikayetleri eksiksiz olarak anlatmaktır. Ardından doktorun verdiği tedavi planı aksatılmadan uygulanmalıdır.
Smear Testi, rahim ağzından sürüntü alınması yöntemidir. Serviks bölgesinden 5-10 saniye kadar sürede ağrısız olarak alınır. İşlem bir fırça yardımı ile yapılır. Rahim ağzı, rahmin vajina içinde yer alan kısmıdır. Spekulum uygulaması ile gözle görülebilen bir bölümdür. Bu kısım, muayene sırasında doğum yapmamış kadınlarda ortası delik yuvarlak bir yapı olarak görülür. Doğum yapan kadınlarda ise orta kısım yatay bir çizgi halindedir.